چرا قیمت آهن کاهش پیدا نمی‌کند؟ با وجود رکود در بازار ساخت‌وساز و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، قیمت آهن در ایران همچنان بالاست. در حالی‌که بسیاری انتظار دارند با افت تقاضا قیمت میلگرد و سایر مقاطع فولادی کاهش یابد اما واقعیت چیز دیگری را نشان می‌دهد.
دلیل اصلی این پدیده را باید در افزایش مداوم هزینه‌های تولید جستجو کرد؛ عواملی مانند رشد قیمت انرژی، نوسانات ارزی، تورم عمومی و محدودیت‌های صادراتی باعث شده‌اند کاهش قیمت فولاد در کشور فعلا غیر ممکن بنظر برسد. برای اطلاع از قیمت روز آهن می‌توانید به سایت کارآهن مراجعه کنید یا با کارشناسان مجموعه به شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
زمان خواندن: ۵ دقیقه
چرا قیمت آهن کاهش پیدا نمی‌کند؟
با وجود کاهش تقاضا در بازار ساخت‌وساز و رکود نسبی اقتصادی، قیمت آهن آلات در ایران همچنان بالا مانده است. بسیاری از مصرف‌کنندگان انتظار دارند با افت پروژه‌های عمرانی، قیمت میلگرد، تیرآهن و سایر مقاطع فولادی کاهش یابد، اما واقعیت این است که تولیدکنندگان فولاد با فشار شدید هزینه‌های تولید مواجه‌اند. افزایش قیمت انرژی، مشکلات تامین برق و گاز، نوسانات ارزی و تورم عمومی باعث شده هزینه تمام شده هر تن فولاد به طور چشمگیری افزایش یابد و امکان کاهش قیمت برای کارخانه‌ها وجود نداشته باشد.
از سوی دیگر، محدودیت‌های صادراتی، رشد نرخ بهره بانکی و نبود شفافیت در بازار آهن آلات، مانع از شکل‌گیری رقابت واقعی در قیمت‌ها شده است. در چنین شرایطی، حتی با وجود رکود در تقاضا، تولیدکنندگان برای جلوگیری از زیان مجبور به حفظ سطح فعلی قیمت‌ها هستند.
در ادامه به مهم‌ترین عواملی که مانع کاهش قیمت آهن در بازار ایران شده‌اند، می‌پردازیم.
چالش بزرگ فولادسازان هزینه انرژی است
در گذشته، انرژی ارزان یکی از مزیت‌های رقابتی صنعت فولاد ایران بود؛ اما امروز این مزیت تقریبا از بین رفته است. افزایش تعرفه گاز صنعتی، قطعی برق در تابستان و کمبود گاز در زمستان، کارخانه‌ها را با توقف‌های مکرر روبه‌رو کرد.
وقتی هزینه برق و گاز افزایش می‌یابد یا دسترسی به انرژی مطمئن نیست، بهره‌وری کاهش پیدا می‌کند و بهای تمام‌شده هر تن فولاد بالا می‌رود. طبیعی است که در چنین شرایطی، حتی اگر تقاضا کم شود، تولیدکننده نمی‌تواند قیمت میلگرد یا تیرآهن را پایین بیاورد.
نوسانات نرخ ارز؛ عامل دوم گرانی آهن
چرا قیمت آهن کاهش پیدا نمی‌کند؟ با اینکه بخش زیادی از مواد اولیه فولاد مانند سنگ‌آهن یا آهن اسفنجی در داخل کشور تولید می‌شود اما تجهیزات، قطعات یدکی و مواد افزودنی از خارج وارد می‌گردند. افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه نیما، هزینه واردات این اقلام را چند برابر کرده است.
در نتیجه حتی زمانی که قیمت جهانی فولاد کاهش پیدا می‌کند، هزینه ریالی تولید در ایران به‌قدری بالا می‌رود که کاهش قیمت فروش برای تولیدکنندگان صرفه اقتصادی ندارد.
تورم و رشد هزینه‌های جاری
عامل سوم فشار بر صنعت فولاد، تورم عمومی و افزایش دستمزدها است. طی سال‌های اخیر، هزینه نیروی کار، بیمه، مالیات و حمل‌ونقل رشد چشمگیری داشته است. از سوی دیگر، بهره‌وری نیروی انسانی تغییر چندانی نکرده، بنابراین تولیدکنندگان ناچارند برای حفظ سودآوری، قیمت محصولات خود را افزایش دهند. حتی در زمان رکود بازار نیز کارخانه‌ها قادر به ارزان‌فروشی نیستند؛ زیرا هزینه‌های ثابت آن‌ها اجازه کاهش قیمت را نمی‌دهد.
صادرات دشوار و انبارهای پر
محدودیت‌های صادراتی، وضع عوارض متغیر و مشکلات بازگشت ارز، صادرات فولاد را برای کارخانه‌ها دشوار کرده است. این مسئله باعث انباشت موجودی در انبارها می‌شود؛ اما برخلاف تصور، مازاد عرضه لزوما باعث ارزانی نمی‌گردد. نگهداری کالا در انبار، هزینه مالی و لجستیکی دارد که خود به قیمت نهایی اضافه می‌شود. در واقع، تولیدکنندگان برای جلوگیری از زیان، ناچار به حفظ قیمت‌های بالا هستند.
نقش واسطه‌ها و بورس کالا
چرا قیمت آهن کاهش پیدا نمی‌کند؟ بازار آهن در ایران هنوز از شفافیت کافی برخوردار نیست. واسطه‌گری زیاد، رقابت‌های صوری در بورس کالا و محدودیت عرضه باعث شده فاصله قیمت کارخانه تا بازار مصرف‌کننده گاهی بیش از ۲۰ درصد باشد.
اگرچه بورس کالا با هدف شفاف‌سازی طراحی شده است اما در عمل به دلیل محدودیت عرضه و نوسان‌های شدید، گاهی زمینه‌ساز افزایش قیمت نیز می‌شود. در چنین فضایی، بخشی از گرانی آهن نه به دلیل هزینه تولید، بلکه به خاطر رفتار سوداگرانه در بازار است.
فشار مالی و نرخ بهره بالا
یکی دیگر از عوامل مهم، افزایش نرخ بهره بانکی و دشواری دسترسی به تسهیلات تولیدی است. بسیاری از کارخانه‌های متوسط و کوچک برای تامین سرمایه در گردش، مجبور هستند با وام‌های کوتاه‌مدت و پر‌بهره کار کنند. کاهش قیمت فروش در این وضعیت، یعنی زیان مستقیم و خطر تعطیلی. به همین دلیل، تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند به جای کاهش قیمت، حجم تولید را پایین بیاورند تا بتوانند با حفظ نقدینگی، دوام بیاورند.
کلام آخر
گرانی آهن آلات در ایران نتیجه مستقیم مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و ساختاری است، نه صرفا تصمیم کارخانه‌ها. تا زمانی که هزینه‌های تولید تثبیت نشود، انرژی با قیمت منطقی تامین نگردد، سیاست‌های صادراتی اصلاح نشود و شفافیت در بازار افزایش نیابد، انتظار کاهش محسوس قیمت آهن در کشور واقع‌بینانه نیست.
چرا قیمت آهن کاهش پیدا نمی‌کند؟ به عبارت ساده‌تر، صنعت فولاد ایران زیر فشار سنگین هزینه تولید قرار دارد و در بهترین حالت، قیمت‌ها تنها در سطح فعلی ثابت می‌مانند.
سوالات متداول
چرا با وجود کاهش تقاضا، قیمت میلگرد پایین نمی‌آید؟
زیرا هزینه تولید بالا رفته است؛ از انرژی گرفته تا ارز، تورم و مالیات، همه باعث شده‌اند کاهش قیمت صرفه نداشته باشد.
آیا ممکن است در ماه‌های آینده قیمت آهن کاهش یابد؟
مگر اینکه هزینه‌های انرژی کاهش یابد و دولت محدودیت‌های صادراتی را بردارد؛ در غیر این صورت، احتمال افت قابل توجه قیمت پایین است.
نقش بورس کالا در گرانی آهن چیست؟
در شرایطی که عرضه محدود و رقابت‌ها واقعی نباشد، بورس کالا می‌تواند به جای کنترل قیمت، موجب افزایش آن شود.
چرا کارخانه‌ها صادرات نمی‌کنند؟
به دلیل عوارض صادراتی، مشکلات بازگشت ارز و روند پیچیده اداری، صادرات فولاد برای بسیاری از تولیدکنندگان دشوار شده است.