میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت چیست؟

یکی از اجزای اصلی آرماتور ستون، تیر بتنی، فونداسیون و دیوار برشی، میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت است. این نوع میلگرد چیست و چه کاربردی دارد؟ در این مقاله به معرفی میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوهت به همراه انواع میلگرد سنجاقی، کاربردهای میلگرد سنجاقی و نحوه اتصال آن می‌پردازیم.

به میلگردهایی که دارای خم استاندارد، خم نیمه استاندارد و خم ۱۳۵ درجه هستند، میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت گفته می‌شود. میلگرد سنجاقی در سایز ۸ و ۱۰ میلی‌متر تولید می‌شود که به عنوان عضوی از اجزای شبکه آرماتور ستون، فونداسیون، تیر بتنی و دیوار برشی مورد استفاده قرار می‌‎گیرد. میلگرد قلاب دوخت یا میلگرد سنجاقی یکی از میلگردهای تولید شده با استاندارد A2 است که معمولا طول کم و وزن سبکی دارد. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.

معرفی میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت

همانطور که می‌دانید، اصلی‌ترین مواد ترکیب شده با بتن برای ساختمان‌های بتنی، میلگرد است. میلگرد به عنوان اسکلت اصلی بتن شناخته می‌شود که معمولا در ساختمان‌سازی به صورت آرماتور خود را نشان می‌دهد. مهم‌ترین وظیفه میلگرد، تضمین استحکام ساختاری بتن در برابر نیروهای داخلی و خارجی وارد شده به ساختمان است. بنابراین میلگرد می‌تواند تضمین کند که سازه در برابر نیروهای کششی، فشاری، برشی و خمشی، مقاومت کند.

یکی از انواع میلگردهای به کار رفته در ساختار بتن، میلگرد سنجاقی است. دلیل نامگذاری این نوع میلگرد به نام سنجاقی، شباهت زیادی است که به سنجاق دارد. مهم‌ترین عامل شباهت این میلگرد به سنجاق، خم آن است که بی شباهت به سنجاق مورد استفاده در کارهای خانگی مانند دوخت و دوز نیست.

از طرفی، میلگرد سنجاقی نسبت به سایر میلگردها، قطر کمتری دارد. یعنی در ظاهر شما متوجه لاغر بودن این میلگرد می‌شوید. بنابراین میلگرد سنجاقی باریک‌تر و حتی کوچک‌تر از سایر انواع میلگردهای مورد استفاده در بتن است.

علاوه بر این، خم میلگرد سنجاقی مهم‌ترین وجه عامل شناسایی این محصول کاربردی در میان انواع میلگردها است. زیرا خم میلگرد سنجاقی از دو سمت محصول دیده می‌شود که شباهت زیادی به سنجاق سینه دارد.

بیشتر بخوانید: میلگرد رکابی چیست و چه کاربردی دارد؟

جدول مشخصات میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت
نام محصول	نام‌های دیگر	ماده اولیه	انواع	سایز	کاربرد
میلگرد سنجاقی	میلگرد قلاب دوخت، میلگرد دوخت ستون و سنجاقی	بیلت فولادی	میلگرد سنجاقی با خم استاندارد، خم نیمه استاندارد و خم ۱۳۵ درجه	۸ و ۱۰	فونداسیون، دیوار برشی، ستون و تیر بتنی

میلگرد سنجاقی به انگلیسی

میلگرد سنجاقی فولادی در زبان انگلیسی با عنوان steel hairpin rebar شناخته می‌شود.

ماده اولیه میلگرد سنجاقی

میلگرد سنجاقی همانند سایر انواع میلگردها، از بیلت فولادی به روش نورد گرم تولید می‌شود. با توجه به دسته‌بندی میلگردها به ساده و آجدار، این میلگرد جزو دسته آجدار است. علت آجدار بودن این میلگرد، وظیفه‌ای است که در ساختار بتن بر عهده آن گذاشته‌اند.

آجدار بودن میلگرد سنجاقی باعث می‌شود که ترکیب آن با بتن سریع‌تر، بهتر و ساختارمند تر صورت بگیرد. درنتیجه کارایی و عملکرد آن نیز همان خواهد بود که در استانداردهای ساختاری مورد اشاره برای کاربرد میلگرد در بتن اشاره شده است.

میلگرد سنجاقی در ستون

میلگردهای سنجاقی با نام‌های مختلفی در صنعت فولاد و ساختمان‌سازی شناخته می‌شوند. شباهت این محصول به سنجاق، مهم‌ترین دلیل نام‌گذاری آن در جدول انواع میلگردها است. با این حال بسیاری از فعالان و مهندسین ساختمان و صنعت فولاد، این محصول را به نام‌های دیگر نیز می‌شناسند.

از دیگر نام‌های میلگرد سنجاقی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• میلگرد رکابی
• میلگرد قلاب دوخت
• میلگرد دوخت ستون
• سنجاقی

عکس میلگرد سنجاقی

در تصویر زیر کاربرد میلگرد سنجاقی در ستون را مشاهده کنید:

میلگرد سنجاقی در فونداسیون

اولا میلگرد سنجاقی، عضو مهمی از آرماتوربندی فونداسیون ساختمان است که به صورت عرضی نصب می‌شود. در واقع این نوع میلگرد جزو دسته اصلی میلگردهای تقویتی با نام عرضی شناخته می‌شوند که وظیفه مقاومت در برابر نیروهای وارد شده را برعهده دارد.

همچنین باید اشاره کرد که وظیفه اصلی میلگرد سنجاقی، مرتبط با ستون و دیوارهای برشی سازه بتنی است. زیرا این میلگرد می‌تواند تاثیر زیادی بر بهبود عملکرد ستون و دیوارهای برشی داشته باشد. در ادامه به شما خواهیم گفت که میلگرد سنجاقی چگونه بر عملکرد ستون و دیوارهای برشی تاثیر می‌گذارد.

استاندارد میلگرد سنجاقی

یکی از مهم‌ترین عوامل در تولید میلگرد سنجاقی، استاندارد آن است. هر کدام از میلگردها شامل استانداردهایی هستند که ظاهر، وظیفه، شیوه نصب، آجدار بودن یا نبودن، شیوه ساخت و مهم‌تر از همه کاربرد آن را مشخص می‌‌کند. میلگرد سنجاقی نیز از این قاعده مستثنی نیست و بر اساس استاندارد A2 تولید می‌شود.

اما میلگرد تولید شده بر اساس استاندارد A2 چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ احتمالا شما بدانید که میلگردهای A2 دارای علامت مشخصه ۳۴۰ هستند که نسبت به استاندارد A1، نرم و سخت‌تر است. با این حال در برخی موارد، حالت ترد و شکننده‌ای به خود می‌گیرد.

علاوه بر این، آج میلگرد سنجاقی دارای استاندارد A2، به صورت مارپیچی با زاویه ۴۵ درجه است که عمدتا به صورت خاموت در شبکه آرماتور بندی سازه بتنی حضور دارد. در نهایت باید اشاره کرد که میلگردهای A2 که سنجاقی هم جزو آن است، جوشکاری ضعیفی دارند. به همین خاطر است که اغلب در مواردی استفاده می‌شود که نیاز به جوشکاری نداشته باشد.

سایز میلگرد سنجاقی

مهم‌ترین عامل در به کارگیری انواع میلگردها در ساختار آرماتور، سایز آن‌ها است. سایز یا ابعاد مورد استفاده در حین تولید میلگرد، نقش مهمی در موارد مصرف آن دارد. با توجه به اینکه استاندارد مورد استفاده در میلگرد سنجاقی از نوع A2 است، بنابراین پس از تولید میلگرد در سایزهای مختلف، سایز ۸ و ۱۰ آن برای تبدیل شدن به میلگرد سنجاقی به دستگاه برش منتقل می‌شود. پس از برش میلگرد، دو طرف محصول به شکل سنجاق خم می‌شود. بنابراین سایز میلگرد سنجاقی شامل ۸ و ۱۰ میلی‌متر است.

بیشتر بخوانید: معرفی انواع میلگرد + انواع سایز و کاربردها

انواع میلگرد سنجاقی

میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت، شامل انواع مختلفی است که بیشتر بر اساس خم آن تعیین می‌شود. یعنی خم میلگرد سنجاقی شامل ۳ نوع مختلف است که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم:

۱- میلگرد سنجاقی با خم استاندارد

به میلگردهای سنجاقی که خم آن‌ها از دو طرف ۹۰ درجه و اندازه آن ۱۲ برابر قطر میلگرد باشد، میلگرد سنجاقی دارای خم استاندارد می‌گویند. در واقع اگر قطر میلگردهای به کار رفته در شبکه آرماتور به طور مثال ۲۰ میلی‌متر باشد، خم میلگرد قلاب دوخت نزدیک به عدد ۲۵ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.

۲- میلگرد سنجاقی با خم نیمه استاندارد

خم نیمه استاندارد میلگرد سنجاقی تعیین می‌کند که خم یک طرف این محصول دارای زاویه ۹۰ درجه و خم طرف دوم دارای زاویه ۱۳۵ درجه باشد. در واقع خم دوم در میلگرد سنجاقی با خم نیمه استاندارد بر خلاف میلگرد سنجاقی با خم استاندارد، به صورت چنگک در می‌آید.

۳- میلگرد سنجاقی با خم ۱۳۵ درجه

خم این نوع میلگرد یا میلگرد قلاب دوختاز دو طرف دارای زاویه ۱۳۵ درجه است. برعکس دو نوع قبل که خم دو طرف به سمت یکدیگر است، خم این میلگرد خلاف جهت یکدیگر قرار داده می‌شود. در واقع خم یک طرف به سمت پایین است و خم دوم به سمت بالا. به طوری که در بازار آهن از خم میلگرد سنجاقی با خم ۱۳۵ درجه به شکل S انگلیسی نام می‌برند.

مزایای میلگرد سنجاقی

مهم‌ترین مزایای استفاده از میلگرد سنجاقی عبارتند از:

• افزایش مقاومت ستون و دیوارهای برشی در برابر نیروهای خارجی

• استحکام فونداسیون سازه
• تولید آسان
• ثابت کردن میلگردهای طولی به ویژه در هنگام اعمال فشار خارجی
• وزن سبک
• انعطاف‌پذیری در حین نصب
• راحت بودن فرآیند جابجایی
• قیمت مقرون به صرفه

معایب میلگرد سنجاقی

مهم‌ترین معایب میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت عبارتند از:

• نیاز به محاسبه دقیق برای تعداد به کار رفته در سازه
• نیازمند اجرای دقیق بر اساس مقررات ملی ساختمان
• تولید به صورت پیش ساخته و عدم تغییر آن در صورت بروز مشکل در حین اجرا
• مجاز به استفاده از ۱۲ عدد برای ستون
• نیازمند خم دقیق خاموت

کاربرد میلگرد سنجاقی

اصلی‌ترین کاربرد میلگرد سنجاقی در سازه‌های بتنی مورد استفاده در ساختمان‌سازی است. به طوری که با نصب شدن در شبکه آرماتور، نه تنها نقش فعالی در عملکرد فونداسیون یا پی ایفا می‌کند، در زمینه بهبود و کارایی ستون و دیوارهای برشی نیز کاربرد دارد.

علاوه بر این، میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت در ساختمان‌ها بلند، برج‌ها، فونداسیون سوله، ساختمان‌های صنعتی و کشاورزی، پل‌ها و سدها نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

با این توصیف، مهم‌ترین کاربردهای میلگرد سنجاقی در ساختمان عبارتند از:

۱- میلگرد سنجاقی در دیوار

۲- سنجاقی در تیر بتنی

۳- میلگرد سنجاقی در فونداسیون

۴- کاربرد میلگرد سنجاقی در ستون

میلگرد سنجاقی در دیوار

همانطور که پیشتر اشاره کردیم، مهم‌ترین وظیفه میلگرد سنجاقی بهبود عملکرد ستون و دیوارهای برشی در مواجهه با نیروهای مختلف است. از جمله نیروهایی که ستون با آن مواجه است می‌توان به حوادث طبیعی مانند زلزله، سیل و انواع لرزش اشاره کرد. بنابراین نصب میلگرد قلاب دوختیا میلگرد سنجاقی در شبکه آرماتور، موجب بهبود عملکرد ستون و دیوارهای برشی در برابر فشارهای وارده می‌شود.

روش اجرای میلگرد سنجاقی

میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت در فونداسیون سازه (شناژ)، ستون‌ها و دیوارهای برشی کاربرد دارد. با این حال، نحوه اجرای میلگرد سنجاقی در فونداسیون، ستون و دیوار برشی به چه شکل است؟ برای نصب میلگرد سنجاقی ابتدا باید محاسبه کرد که به چه تعداد میلگرد یا خاموت از این دسته نیاز دارید. پس از تعیین مقدار نیاز، میلگردها به صورت عمود بر هم نصب می‌شود.

همچنین باید اشاره کنیم که برای محاسبه تعداد میلگرد سنجاقی، ابتدا باید طول ستون، تعداد و فاصله میلگردهای طولی مشخص شود. تعداد میلگرد سنجاقی بستگی به تعداد میلگردهای طولی سازه دارد. یعنی با افزایش میلگردهای طولی، تعداد میلگرد قلاب دوخت ی نیز افزایش پیدا می‌کند.

با این حال، استاندارد (مقررات) ملی ساختمان تاکید می‌کند که فاصله سنجاقی در ستون برای هر ۱۵ سانتی‌متر از اندازه میلگردهای طولی، باید یک عدد میلگرد قلاب دوخت نصب شود. این منبع تاکید می‌کند که تعداد میلگرد قلاب دوخت برای هر ۱۵ سانتی‌متر می‌تواند بیشتر باشد اما استفاده مقدار کمتر، مجاز نیست.

نحوه اتصال میلگرد سنجاقی

برای اینکه بتوان میلگرد سنجاقی با میلگرد قلاب دوخترا در شبکه آرماتور فونداسیون یا ستون نصب کرد، معمولا از سیم مفتول استفاده می‌شود. سیم مفتول مهم‌ترین محصول برای اتصال میلگرد سنجاقی به شبکه آرماتور است.

قیمت میلگرد سنجاقی

برای تعیین قیمت میلگرد سنجاقی باید به سراغ عوامل موثر بر آن رفت. مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت میلگرد سنجاقی، شامل نوع خم، کاربرد، متریال، نرخ ارز، قیمت جهانی فولاد، میزان عرضه و تقاضا است. برای اطلاع از قیمت میلگرد سنجاقی به صورت آنلاین، به سایت کارآهن مراجعه کنید. همچنین شما می‌توانید برای خرید میلگرد سنجاقی، با کارشناسان کارآهن تماس بگیرید. شماره تماس: ۶۷۱۴۵-۰۲۱.

بیشتر بخوانید: خرید میلگرد

کلام آخر

در این مقاله به معرفی میلگرد سنجاقی یا میلگرد قلاب دوخت ستون، دیوار برشی، فونداسیون و تیر بتنی پرداختیم. میلگرد سنجاقی یک نوع میلگرد A2 است که سایز و طول کمی دارد و به صورت خاموت در فونداسیون، ستون، دیوار برشی و تیر بتنی استفاده می‌شود. اجرای میلگرد سنجاقی مستلزم رعایت مقررات ملی ساختمان است. همچنین این میلگرد می‌تواند عملکرد اجزای سازه را در برابر نیروهای خارجی وارد شده تضمین کند.

سوالات متداول