لوله مانیسمان یا لوله بدون درز در سایز ۱.۲ تا ۱۰ اینچ با ضخامت ۲۰، ۳۰، ۶۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ و تحت استاندارد ASME B۳۶.۱۰ و ASME B۳۶.۱۹ تولید می‌شود. ماده اولیه لوله بدون درز شامل بیلت فولادی نورد گرم است. ویژگی‌های مهم لوله مانیسمان بدون درز می‌توان به مقاومت بالا در برابر آب و رطوبت، مقاومت در برابر حرارت پایین و بالا، خوردگی و … اشاره کرد. در این مقاله به معرفی لوله مانیسمان یا لوله بدون درز، کاربردها، مزایا، معایب و نحوه تولید بپردازیم. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
تاریخچه لوله مانیسمان
پایه‌های صنعت تولید لوله‌های آهنی در قرن چهاردهم پایه‌گذاری شد. توپ و تفنگ از لوله تولید می‌شد. به دنبال آن از لوله‌های چدنی برای انتقال آب استفاده شد. این توسعه باعث ایجاد شبکه گاز در شهرها شد و در شکل‌گیری زندگی مدرن شهری نقش ویژه‌ای ایفا کرد. توسعه تکنیک‌های صنعت فولاد، راه را برای استفاده از فولاد در تولید لوله هموار کرد.
در سال ۱۸۸۰، روش جدیدی که توسط برادران مانیسمان در آلمان ایجاد شد، امکان تولید لوله‌های بدون درز را فراهم کرد. کاوشگران نفت و گاز از این لوله‌ها برای دسترسی به ذخایر عمیق نفت و پاسخگویی به تقاضای فزاینده استفاده کردند. توانایی انتقال نفت از طریق خطوط لوله بیشتر نیاز به لوله‌های فولادی را افزایش داد.
لوله مانیسمان چیست؟
لوله مانیسمان یا لوله بدون درز در سایز ۱.۲ تا ۱۰ اینچ با ضخامت ۲۰، ۳۰، ۶۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ و تحت استاندارد ASME B۳۶.۱۰ و ASME B۳۶.۱۹ تولید می‌گردد. همچنین این محصول دارای استانداردهای API ۵L ،ASTM A۱۰۶ ،ASTM A۵۳ است. این نوع لوله بر اساس ضخامت دیواره، به سه رده شامل رده ۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۲۰، ۱۶۰ تقسیم‌بندی می‌شود.
رده ۲۰ از لوله مانیسمان در گازکشی درون ساختمان‌های مسکونی و اداری کاربرد دارد. از دیگر کاربردهای لوله بدون درز رده ۲۰ می‌توان به استفاده در صنعت ساختمان‌سازی، عدم ترک‌خوردگی یا شکاف در صورت بروز لرزش ساختمان اشاره کرد.
پرمصرف‌ترین رده لوله بدون درز، رده ۴۰ است که در برج‌های بزرگ و خطوط آتش‌نشانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طرفی رده ۸۰ در مناطق حساس و پرفشار همچون صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاه‌های حرارتی کاربرد دارد.
جدول مشخصات لوله مانیسمان
در جدول زیر به مشخصات کلی لوله مانیسمان یا لوله بدون درز می‌پردازیم:
| جدول مشخصات لوله مانیسمان یا لوله بدون درز | ||||
| نام محصول | ماده اولیه | انواع (رده) | سایز | کاربرد |
| لوله مانیسمان یا لوله بدون درز | بیلت فولادی نورد گرم | ۲۰، ۳۰، ۶۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ | ۱.۲ تا ۱۰ اینچ | نفت، گاز، پتروشیمی، مخازن تحت فشار و … |
انواع لوله مانیسمان
انواع لوله مانیسمان بدون درز عبارتند از:
لوله مانیسمان رده ۲۰
این نوع لوله دارای ضخامت ۲ تا ۶ میلی‌متر با قطر یک تا ۱۲ اینچ و وزن ۳۰۰ کیلوگرم است. لوله مانیسمان رده ۲۰ جزو لوله‌های سبک محسوب می‌شوند که به طور معمول، در نقاطی که نیاز به تنش و فشار بالا نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از کاربردهای لوله بدون درز می‌توان به لوله‌های گازرسانی خانگی، سیستم لوله‌کشی موتورخانه‌ها و … اشاره کرد.
لوله مانیسمان رده ۴۰
این نوع لوله دارای ضخامت ۲ تا ۱۰ میلی‌متر با قطر یک تا ۱۲ اینچ و وزن ۵۰۰ کیلوگرم است. لوله مانیسمان بدون درز رده ۴۰ یکی از پرکاربردترین لوله مانیسمان است که در نقاط حساس مورد استفاده قرار می‌گیرد. از کاربردهای این نوع لوله می‌توان به استفاده در خطوط انتقال نفت، گاز، پتروشیمی، مخازن تحت فشار، لوله‌های آتش‌نشانی و … اشاره کرد.
لوله مانیسمان رده ۶۰
این محصول دارای قطر ۸ تا ۲۴ اینچ است که نسبت به سایر لوله‌های مانیسمان، تقاضای محدود در بازار ایران دارد.
لوله مانیسمان رده ۸۰
این محصول دارای ضخامت ۳ تا ۹ میلی‌متر و وزن ۹ تا ۱۵۰ کیلوگرم است که به طور معمول، در سایزهای متنوع تولید می‌شود. از کاربردهای لوله بدون درز رده ۸۰ می‌توان به صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و مخازن تحت فشار اشاره کرد.
لوله مانیسمان رده ۱۲۰
این محصول در سایزهای متنوع به وزن ۷۰۰ کیلوگرم تولید می‌شود صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و مخازن تحت فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لوله مانیسمان رده ۱۶۰
این محصول یکی از محصولات استراتژیک است که معمولا در وزن بالا تولید می‌شود. از ویژگی‌های منحصر به فرد لوله مانیسمان بدون درز رده ۱۶۰ می‌توان به کاربردهای خاص مانند صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و مخازن تحت فشار اشاره کرد.
ویژگی‌های لوله مانیسمان بدون درز
- مقاومت بالا در برابر نیروهای خارجی
- حفظ خواص مکانیکی در شرایط مختلف
- استحکام در دماهای پایین و بالا (۴۵۰ درجه سانتی‌گراد)
- مقاومت در برابر خوردگی
- تغییرات ابعادی کم
- دقت ابعادی بالا
- افزایش چگالی مواد
- ضد اکسید شدن
- ضد نشتی در شرایط مختلف
- مقاوم در برابر انفجار
- تحمل فشار بالا
- ساختار یکپارچه و بدون جوش
مزایای لوله مانیسمان
در ادامه به ۵ مزیت اصلی لوله مانیسمان یا لوله بدون درز اشاره می‌کنیم:
۱- یکی از بزرگترین مزایای داشتن لوله مانیسمان بدون درز، توانایی آن برای مقاومت در برابر فشار است. از آنجایی که این نوع محصولات فولادی جوش داده نمی‌شوند، بنابراین درز ندارند. همین نکته دلیلی بر مقاومت آن است. جدای از این، تعیین محاسبه فشار لوله بدون درز آسان است زیرا هیچ کیفیت جوشی برای در نظر گرفتن وجود ندارد.
۲- از آنجایی که لوله بدون درز، جوش و اتصالی ندارد، از نظر بصری جذاب‌تر از لوله های جوش داده شده به نظر می‌رسد.
۳- وقتی صحبت از در نظر گرفتن استحکام در حین بارگیری می‌شود، لوله‌های فولادی بدون درز گزینه بهتری هستند. در مقایسه با لوله‌های درزدار جوشی که معمولا احتمال نشتی در آن‌ها وجود دارد، لوله‌های مانیسمان بدون درز در معرض خرابی نیستند.
۴- لوله مانیسمان نسبت به لوله جوش شده، در برابر خوردگی بسیار مقاوم‌تر است. از آنجایی که این نوع لوله فاقد عملیات جوشکاری است، بنابراین در معرض ناخالصیهای اضافی نیست. جدای از آن، لوله‌های بدون درز انعطاف‌پذیرتر از لوله‌های جوش شده هستند.
۵- تعویض لوله بدون درز با لوله جوش داده شده هرگز امکان پذیر نیست. زیرا مقاومت این دو یکسان نیست. بنابراین جایگزین کردن آن می تواند یکپارچگی سازه را مختل کند.
نحوه تولید لوله مانیسمان
۱- ابتدا لوله مانیسمان یا لوله بدون درز در کوره حرارت می‌بیند.
۲- سپس این محصول را به وسیله لخ پرس سوراخ می‌کنند.
۳- پس از سوراخ کردن لوله، نوبت به ارسال این محصول به سمت دستگاه النگاتور جهت گرد یا دایره‌ای کردن ظاهر آن است.
۴- وقتی که لوله گرد شد، نوبت به پرتاب سمبه است. با پرتاب کردن سمبه به سمت لوله مانیسمان، امکان تولید این محصول در ابعاد مختلف به وجود می‌آید. در واقع شلیک سمبه باعث سوراخ شدن فولاد می‌شود. لازم به توضیح است که سمبه‌ها به طول ۱۲ متر است.
۵- پس از این مرحله، محصول به دست آمده تاب‌گیری می‌شود.
۶- با عبور از تاب‌گیری و گرد کردن سر و ته لوله، این محصول تحت کشش قرار می‌گیرد تا به طول استاندارد ایران به اندازه ۲۴ متر برسد.
۷- سپس لوله را درون آب سرد قرار می‌دهند تا خنک شود.
۸- در مرحله آخر، لوله لوله مانیسمان بدون درز در دستگاه کونیک قرار می‌گیرد تا سر و ته آن صاف شود.
کاربرد لوله مانیسمان
- صنعت نفت و گاز (خطوط استخراج و انتقال)
- صنایع پتروشیمی
- مبدل‌های گرمایی و حرارتی
- نیروگاه‌های تولید انرژی (کابل‌های فشار قوی برق و …)
- صنعت کشاورزی (آبرسانی)
- صنایع فولادی و … (آبرسانی)
- ذخیره و انتقال سیالات
- تاسیسات حرارت مرکزی
- کشتی‌‌سازی
- هواپیما
- قطار
- صنعت خودرو
- وسایل نقلیه موتوری
- لوله‌کشی دیگ‌های بخار
- زیردریایی‌‌ها
- سکوهای مورد استفاده برای نشستن و پرواز هلیکوپتر
- فانوس دریایی
- صنایع دریایی
- لوله‌های هیدرولیک
- لوله‌های مکانیکی
- سیلندرهای هیدرولیک
- لوله‌های فولادی محوری
- بازوهای مکانیکی
- دستگاه‌های اینجکشن
- لوله هیدرولیک
- ذخیره و انتقال هیدروژن
- بویلرها
- صنایع دارویی
- صنایع غذایی
- پنل‌های خنک کن آبی
تفاوت لوله مانیسمان و درزدار
لوله مانیسمان بدون درز اکسترود شده از یک بیلت فولادی نورد گرم تولید می‌شود؛ در حالی که لوله درزدار از ورق فولادی رول شده ساخته می‌گردد. لوله درزدار یا جوش داده شده طور قابل توجهی ارزان‌تر از لوله بدون درز است و در ابعاد مختلف مداوم در دسترس است.
علاوه بر این، لوله درزدار پس از برش و شکل‌دهی ورق فولادی، به وسیله جوشکاری تولید می‌شود. در حالی که لوله بدون درز یا مانیسمان فاقد خط جوش است و به دو شکل نورد گرم و سرد ساخته می‌گردد. در ضمن لوله بدون درز مقاومت بیشتری نسبت به لوله درزدار جوش شده دارد.
کلام آخر
در این مقاله به تعریف لوله مانیسمان یا لوله بدون درز و کاربردهای آن پرداختیم. لوله مانیسمان بدون درز یکی از محصولات استراتژیک در صنعت فولاد است که در سایز ۱.۲ تا ۱۰ اینچ با ضخامت ۲۰، ۳۰، ۶۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ تولید می‌شود. اگر قصد خرید لوله مانیسمان بدون درز را دارید، با شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید. گروه کارشناسان ما در وب سایت کار آهن، آماده ارائه مشاوره به شما عزیزان هستند.
سوالات متداول
ماده اولیه لوله مانیسمان چیست؟
لوله مانیسمان بدون درز از بیلت فولادی نورد گرم تولید می‌شود.
انواع لوله مانیسمان کدام‌اند؟
لوله مانیسمان بدون درز در رده ۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ تولید می‌شود.
لوله مانیسمان چه مزایایی دارد؟
لوله مانیسمان یا لوله بدون درز در برابر آب، رطوبت، حرارت، خوردگی، مواد شیمیایی و … مقاوم است.