برای تولید اجاق گاز، از فلزاتی مانند فولاد ضد زنگ، برنج، چدن و آلومینیوم استفاده می‌شود. با این حال بهترین فلز برای اجاق گاز کدام است؟ از نظر قیمت، فلز برنج گرانتر از فلزاتی مانند فولاد زنگ نزن، چدن و آلومینیومی است اما بهترین و محبوب‌ترین فلز مورد استفاده برای اجاق گاز، شامل فولاد ضد زنگ یا همان استنلس استیل می‌شود که کیفیت بالا و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای دارد. در این مقاله به موضوع بهترین فلز برای اجاق گاز می‌پردازیم. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
کدام فلز برای اجاق گاز مناسب تر است؟
فلز برنج و فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) دو مورد از رایج‌ترین فلزات مورد استفاده در ساخت مشعل‌های اجاق گاز هستند. این دو به عنوان بهترین فلز برای اجاق شناخته می‌شوند.
در حالی که این دو فلز اشاره شده در طیف وسیعی از طرح‌ها و اندازه‌ها تولید می‌شوند اما در واقع انواع مواد مورد استفاده در تولید مشعل‌های گاز اغلب وظیفه انتقال گرما به قابلمه را دارند.
برای تولید شعله گاز، سازنده اغلب سوراخ‌هایی را در فلزات سوراخ می‌کند تا گاز طبیعی یا پروپان از آن عبور کند. سوراخ‌ها در فواصل مختلف از هم جدا می‌شوند تا یکنواختی در تولید و خروجی شعله ایجاد شود.
اغلب مردم با این چالش مواجه هستند که کدام متریال برای اجاق گاز و مشعل‌های گازی خانه خود مناسب است؟ این مقاله به بررسی مزایا و معایب هر یک از این مواد مورد استفاده در تولید اجاق گاز و مشعل‌های اجاق گاز می‌پردازد تا زمان خرید، بتوانید انتخاب مناسب‌تری در این زمینه داشته باشید.
| جدول مشخصات انواع فلز به کار رفته در اجاق گاز | ||||||
| نوع فلز | ویژگی | ویژگی خاص | نقطه ذوب | سطح رسانایی حرارتی | معایب | قیمت |
| برنج | دوام بالا در برابر سایش، پارگی و حرارت | گرما را به طور یکنواخت پخش می‌کند | ۱۶۰۰ درجه فارنهایت تا ۱۷۲۰ درجه فارنهایت | زیاد | هدایت حرارتی کم | گران |
| چدن | استحکام کششی بالا، مقاوم در برابر نرم شدن و تاب خوردگی | چگالی بالا برای تابش پایدار گرما | ۲۲۰۰ درجه فارنهایت | کم | ذخیره کمتر حرارت در خود | گران |
| آلومینیوم | سبک | سرعت بالای گرم شدن | – | کم | دوام کمتر نسبت به سایر فلزات | ارزان |
| فولاد ضد زنگ (استیل) | مقاوم در برابر خوردگی، تمیز کردن راحت، دوام بالا | برخلاف برنج، این نوع فلز بدون سرب است و سریع تر خنک می‌شود | ۲۵۵۰ تا ۲۷۹۰ درجه فارنهایت | کم | ذخیره کمتر حرارت در خود | متوسط |
انواع فلز اجاق گاز
۱- فلز برنج
- فلز برنج ماده‌ای است که آلیاژی از مس و روی در خود دارد.
- اگرچه رایج ترین نوع برنج از ۶۷ درصد مس و ۳۳ درصد روی تشکیل شده است، با این حال ترکیب مس ممکن است از ۵۵ درصد تا ۹۵ درصد متغیر باشد.
- از سوی دیگر، مقدار روی ممکن است از ۵ درصد تا ۴۵ درصد نیز تغییر پیدا کند.
مشعل برنجی
از نظر ظاهر، مشعل برنجی معمولا طلایی روشن به نظر می‌رسد. با این حال، بسته به درصد مس و روی مورد استفاده نیز می‌تواند نقره‌ای-سفید یا طلایی مایل به قرمز باشد. علی‌رغم گران بودن برنج، این فلز به عنوان بهترین فلز برای اجاق گاز نیز شناخته می‌شود.
ویژگی‌های فلز برنج
فلز برنج علاوه بر ایجاد رنگی خیره‌کننده و منحصربه‌فرد، دوام قابل توجهی دارد و در برابر سایش و پارگی بسیار بهتر از فلزات دیگر مقاومت می‌کند. در همین راستا، فلز برنج می‌تواند حتی در سخت‌ترین شرایط آب و هوایی از جمله باران و برف مقاومت قابل توجهی از خود نشان دهد. به همین دلیل برای کباب‌پزهای فضای باز ایده‌آل است.
اگرچه برنج به دلیل چگالی بالا، هدایت حرارتی کمتری دارد، اما گرما را به طور یکنواخت پخش می‌کند. این یک ویژگی عالی برای مشعل اجاق گاز است که می‌تواند گرما را در خود حفظ نماید.
فلز برنج بسته به ترکیب، نقطه ذوب حدود ۱۶۰۰ درجه فارنهایت تا ۱۷۲۰ درجه فارنهایت دارد. به دلیل این نقطه ذوب نسبتا پایین، فلز برنج در مقایسه با فلزات دیگر مانند چدن، چکش‌خوارتر و راحت‌تر ریخته‌گری می‌شود. همچنین فلز برنج به دلیل نقطه ذوب بالا، احتمال کمانش در آن وجود ندارد.
تمیز کردن مشعل‌های اجاق برنجی بدون دردسر صورت می‌گیرد؛ زیرا فلز برنج در برابر خوردگی و هرگونه لکه‌ها مقاوم است. در واقع فلز برنج می‌تواند در برابر خوردگی گالوانیکی ناشی از آب شور مقاومت کند. در ضمن فلز برنج دارای سطح رسانایی بالاتری است که باعث می‌شود نسبت به فولاد ضد زنگ سریعتر و کارآمدتر گرم شود.
معایب فلز برنج
فلز برنج بسیار متراکم است؛ بنابراین هدایت حرارتی کمتری دارد. این بدان معنی است که زمان بیشتری برای گرم شدن نیاز دارد. این نوع متریال در مقایسه با چدن گرانتر است و بسته به ترکیب، اندازه و مواد مورد استفاده، یک مشعل برنجی ممکن است تقریبا ۳ برابر هزینه یک مشعل فولاد ضد زنگ باشد. با توجه به ماهیت ممتاز آن، فلز برنج نیاز به مراقبت و نگهداری بیشتری دارد.
بر خلاف فولاد ضد زنگ، فلز برنج حاوی مقداری سرب است. با این حال، فلز برنج زمانی که برای مدت طولانی در معرض عوامل جوی قرار می گیرد، تمایل به کدر شدن دارد.
۲- چدن چیست
- چدن از آهن و بین ۲ تا ۴ درصد کربن تشکیل شده است. این ترکیب ممکن است شامل مقادیری از سیلیسیم، گوگرد، منگنز و فسفر باشد. اگرچه این مقادیر معمولا به مقادیر کم محدود می‌شوند.
- مقادیر مختلفی از نیکل، مولیبدن و کروم ممکن است برای تولید چدن برای کاربردهای خاص گنجانده شود. این نوع چدن در برابر سایش، خوردگی و حرارت مقاوم است.
- با وجود خواص حرارتی عالی برای مشعل‌ها، چدن این روزها به ندرت برای مشعل‌های گازی استفاده می‌شود. در واقع مواد چدنی بیشتر برای ساخت رنده اجاق گاز و ظروف اجاق گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
خواص چدن
در حالی که چدن رسانایی حرارتی کمتری نسبت به برنج دارد و کندتر گرم می‌شود، چگالی بالای آن زمینه را برای حفظ حرارت جهت تابش گرمای پایدار فراهم می‌کند.
اگر به دنبال یک مشعل بادوام هستید، چدن یکی از انتخاب‌های پیش روی شماست. استحکام کششی چدن، آن را به عنوان یکی از متریال‌های بادوام برای اجاق گاز معرفی می‌کند. نقطه ذوب بالای چدن به میزان ۲۲۰۰ درجه فارنهایت باعث می‌شود در دماهای بالاتر، در برابر تاب‌خوردگی و نرم شدن مقاومت بیشتری داشته باشد.
در مقایسه با سایر مواد مورد استفاده در اجاق گاز، تمیز کردن چدن نسبتا آسان است. تنها چیزی که نیاز دارید یک صابون ظرفشویی معمولی و مقداری شستشو با یک برس غیرفلزی است.
معایب چدن
اگرچه چدن یک ماده نسبتا ارزان است، اما نقطه ذوب بالاتری در حدود ۲۱۰۰ تا ۲۱۹۰ درجه فارنهایت دارد. در نتیجه ریخته‌گری آن در مقایسه با سایر مواد مانند برنج و مس گرانتر است.
چدن به راحتی لکه را به خود می‌گیرد و احتمال زنگ زدن آن بالاست. در واقع چدن نسبت به برنج و فولاد ضد زنگ مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارد و همچنین به راحتی لکه به خود می‌گیرد.
با اینکه چدن سطح رسانایی پایین‌تری دارد اما به این باعث نمی‌شود که حرارت حفظ شده در آن کمتر از فلز برنج باشد. در واقع چدن به خوبی فلز برنج، حرارت را در خود ذخیره می‌کند.
۳- آلومینیوم چیست
- آلومینیوم یکی از رایج‌ترین فلزات در پوسته زمین است که از سنگ معدن بوکسیت استخراج می‌شود.
- بسیاری از مشعل‌های اجاق گاز سنتی با مشعل‌های آلومینیومی عرضه می‌شوند.
- آلومینیوم دارای نقطه ذوب پایین‌تری نسبت به فلز برنج است که آن را مستعد تغییر شکل در طول زمان می‌کند.
خواص آلومینیوم
بسیاری از خانوارها معتقدند که مشعل‌های آلومینیومی هنوز بسیار کارآمد هستند. این نوع مشعل‌ها سریعتر گرم می‌شوند اما مدت زمان نگهداری و ذخیره حرارت در آن‌ها نسبت به فلز برنج کمتر است.
علاوه بر این، آلومینیوم نه تنها سریعتر از فلز برنج گرما را جذب می‌کند، بلکه گرما را برای مدت طولانی حفظ نمی‌کند و این بدان معناست که خیلی سریعتر از فلز برنج خنک می‌شود.
آلومینیوم نسبت به برنج و چدن دوام کمتری دارد. اگرچه قیمت مشعل‌های آلومینیومی کم است اما نسبت به مشعل‌های برنجی طول عمر و دوام کمتری دارند.
۴- فولاد ضد زنگ چیست
فولاد ضد زنگ یا همان استنلس استیل یک ماده آلیاژی است که از دو یا چند ماده مجزا (عمدتا آهن و کروم) ذوب شده با هم ساخته می‌شود. این نوع متریال به عنوان بهترین فلز برای اجاق گاز، هم برای مصارف خانگی و هم برای مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ضمن فولاد ضد زنگ مورد استفاده در اجاق گاز، به راحتی قابل بازیافت است و در برابر خوردگی مقاوم قابل توجهی از خود نشان می‌دهد.
فولاد زنگ نزن، فولادهای مقاوم در برابر خوردگی با حداقل ۱۰.۵ درصد کروم (Cr) هستند که باعث می‌شود که در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
مشعل‌های فولادی ضد زنگ در مقایسه با چدن، بسیار سریعتر گرم می‌شوند. این بدان معنی است که استنلس استیل نسبت به چدن قابلیت خنک شدن سریع تری را دارد. عاملی که ممکن است که کودکان را از خطر سوختگی نجات دهد. با این حال فولاد ضد زنگ، حرارت کمتری نسبت به چدن در خود ذخیره می‌کند.
ساخت مشعل‌های فولادی ضد زنگ بسیار ارزان است و همراه با مزایای بسیاری که با آن‌ها همراه است، محبوب‌ترین نوع مشعل‌های اجاق گاز موجود در بازار امروزی به شمار می‌آیند.
خواص فولاد زنگ نزن
- مقاوم در برابر خوردگی: کروم موجود در فولاد ضد زنگ باعث مقاومت و دوام بیشتر آن در برابر خوردگی می‌شود.
- بر خلاف برنج، فولاد ضد زنگ بدون سرب است.
- تمیز کردن این نوع فولاد کمی راحت‌تر از فلز برنج است.
قیمت اجاق گاز ساده
درک تمام مزایای انتخاب یک ماده نسبت به مواد دیگر مهم است. به خاطر داشته باشید که اگر به این موارد اهمیت می‌دهید، بهترین فلز برای اجاق گاز را بر اساس بودجه، موارد استفاده و زیبایی‌شناسی انتخاب کنید.
اکثر اجاق‌های گازی به دلیل مقرون به صرفه بودن دارای مشعل‌های فولادی ضد زنگ هستند، با این حال، اگر برایتان هزینه مهم نیست، مشعل‌های برنجی نیز انتخاب مناسبی هستند، به خصوص اگر به زیبایی‌شناسی اهمیت می‌دهید.
قیمت اجاق گاز ساده بستگی به نوع فلز به کار رفته در آن دارد، به همین خاطر پیشنهاد می‌کنیم ابتدا درباره قیمت فلزاتی مانند آلومینیوم، فولاد ضد زنگ، فلز برنج و چدن، تحقیقات لازم را داشته باشید و سپس اقدام به خرید اجاق گاز کنید.
کلام آخر
در این مقاله درباره بهترین فلز برای اجاق گاز صحبت کردیم. در حالی که مشعل‌های برنجی دارای مزایای بسیاری هستند، قیمت آن‌ها باعث می‌شود که بسیاری از افراد توانایی خرید آن را نداشته باشند. بنابراین بسیاری از خانواده‌ها باید بین مشعل‌های چدنی، فولاد ضد زنگ و آلومینیوم انتخاب کنند. با این حال، برای موارد استفاده بیشتر، مشعل‌های فولادی ضد زنگ توصیه می‌شود؛ زیرا هم بادوام و مقرون‌به‌صرفه هستند.
سوالات متداول
بهترین فلز برای اجاق گاز از نظر قیمت کدام است؟
هر کدام از فلزات به کار رفته در اجاق گاز دارای خواص و ویژگی‌های مختلفی است که از نظر قیمت، فلز برنج گرانتر از فلزاتی مانند فولاد زنگ نزن، چدن و آلومینیومی است.
بهتر فلز برای اجاق گاز از نظر محبوبیت و کیفیت، کدام است؟
بهترین و محبوب‌ترین فلز مورد استفاده برای اجاق گاز، فولاد ضد زنگ یا همان استنلس استیل است که کیفیت بالا و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای دارد.