یکی از موضوعات مهم در صنعت ساختمان‌سازی و طراحی سازه‌های بتنی، شناخت تفاوت میلگرد فشاری و کششی است. میلگردها از اجزای حیاتی در سازه‌های بتنی محسوب می‌شوند و وظیفه اصلی آن‌ها افزایش مقاومت بتن در برابر نیروهای مختلف است. بتن به تنهایی مقاومت فشاری بالایی دارد اما در برابر نیروهای کششی ضعیف عمل می‌کند؛ به همین دلیل، ترکیب بتن با میلگردهای فولادی می‌تواند موجب افزایش چشمگیر استحکام، دوام و ایمنی سازه شود.
در این مقاله به بررسی کامل نقش، کاربرد و تفاوت میلگرد فشاری و کششی می‌پردازیم. برای اطلاع از قیمت روز آهن می‌توانید به سایت کارآهن مراجعه کنید یا با کارشناسان مجموعه به شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
زمان خواندن: ۶ دقیقه
میلگرد کششی چیست؟
میلگرد کششی نوعی میلگرد فولادی است که به‌منظور افزایش مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بتن در برابر کشش ضعیف است، بنابراین برای جلوگیری از ترک خوردگی و شکست سازه، از میلگرد کششی در بخش‌های تحت کشش (در قسمت زیرین تیرها یا دال‌ها) استفاده می‌شود.
در فرآیند تولید این میلگردها، فولاد به‌صورت کنترل‌شده کشیده می‌شود تا مقاومت کششی بالاتری به‌دست آید. میلگردهای کششی در دو نوع صاف و آجدار تولید می‌شوند. نوع آجدار با داشتن برجستگی‌هایی روی سطح خود، چسبندگی بهتری با بتن ایجاد کرده و استحکام نهایی سازه را افزایش می‌دهد.
ویژگی‌های میلگرد کششی
- مقاومت بالا در برابر نیروهای کششی
- وزن سبک و نصب آسان
- مقاومت مناسب در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
- انعطاف‌پذیری بالا در طراحی سازه
کاربردهای میلگرد کششی
میلگردهای کششی در بخش‌های مختلف صنعت و ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند که عبارتند از:
- ساخت پل‌ها و سازه‌های مرتفع
- تولید تیرچه‌های بلوک سقف
- تقویت سازه‌ها در برابر زلزله
- ساخت قطعات فلزی، پیچ و مهره و شفت‌ها
- کاربرد در صنایع خودروسازی و ماشین‌آلات کشاورزی
میلگرد فشاری چیست؟
تفاوت میلگرد فشاری و کششی چیست؟ میلگرد فشاری نوعی آرماتور فولادی است که برای افزایش مقاومت بتن در برابر نیروهای فشاری به‌کار می‌رود. هرچند بتن در برابر فشار مقاوم است اما در پروژه‌های بزرگ و سازه‌های سنگین، این مقاومت کافی نیست. در این مواقع، استفاده از میلگرد فشاری به بهبود ظرفیت باربری بتن و جلوگیری از شکست کمک می‌کند.
میلگردهای فشاری در ناحیه بالایی تیرها و ستون‌ها (بالای تار خنثی) قرار داده می‌شوند تا از لهیدگی و تغییر شکل سازه جلوگیری کنند.
ویژگی‌های میلگرد فشاری
- افزایش مقاومت بتن در برابر نیروهای فشاری
- جلوگیری از لهیدگی و کمانش در ستون‌ها و تیرها
- چسبندگی مناسب به بتن و پخش یکنواخت فشار
- دوام بالا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی
- تسریع در روند اجرای پروژه‌های بتنی
- افزایش پایداری و عمر مفید سازه
- قابلیت استفاده در ستون‌ها، تیرها، دال‌ها و فونداسیون‌ها
کاربردهای میلگرد فشاری
کاربرد میلگرد فشاری در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی بسیار گسترده است و نقش مهمی در افزایش مقاومت سازه‌های بتنی در برابر نیروهای فشاری دارد. از جمله مهم‌ترین موارد استفاده از این میلگرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اتصال ستون به فونداسیون
- اتصال تیر به تیر و تیر به ستون
- اتصال دال به ستون یا دال به دال
- تقویت ستون‌ها و تیرهای بتنی در برابر بارهای ثقلی
- افزایش مقاومت فشاری دیوارهای برشی و قاب‌های بتنی
- استفاده در مقاطع فشاری پل‌ها، تونل‌ها و سدها
- تقویت دال‌های بتنی در ساختمان‌های چند طبقه
- افزایش پایداری سازه در برابر زلزله و نیروهای جانبی
- به‌کارگیری در پایه‌های بتنی و ستون‌های سنگین صنعتی
- استفاده در سازه‌های مرتفع، پارکینگ‌های طبقاتی و برج‌ها
- افزایش استحکام اتصالات راه‌پله‌ها و رمپ‌ها
- تقویت دیوارهای حائل در برابر فشار جانبی خاک
- کاربرد در فونداسیون‌های سنگین و سازه‌های زیرزمینی
- استفاده در پایه جرثقیل‌ها و سازه‌های صنعتی تحت فشار
- به‌کارگیری در سازه‌های دریایی و اسکله‌ها برای مقاومت در برابر نیروهای امواج و فشار آب
تفاوت میلگرد فشاری و کششی
همان‌طور که از نام آن‌ها مشخص است، تفاوت میلگرد فشاری و کششی در نوع نیرویی است که در برابر آن مقاومت می‌کنند. میلگردهای کششی نیروی کشش را مهار می‌کنند و میلگردهای فشاری در برابر نیروی فشار عملکرد خوبی دارند.
در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع آرماتور اشاره می‌کنیم:
| ویژگی | میلگرد کششی | میلگرد فشاری |
| محل قرارگیری | زیر تار خنثی و در ناحیه کششی بتن | بالای تار خنثی و در ناحیه فشاری |
| نوع مقاومت | افزایش مقاومت کششی سازه | افزایش مقاومت فشاری سازه |
| تغییر طول تحت فشار | افزایش طول در اثر نیروهای کششی | کاهش طول در اثر نیروهای فشاری |
| کمانش (تغییر شکل جانبی) | بدون کمانش | امکان بروز کمانش در فشار زیاد |
| نوع تغییر در زمان فشار | احتمال گسیختگی یا قطع شدن | احتمال لهیدگی در اثر فشار |
در مجموع، هر دو نوع میلگرد برای حفظ تعادل سازه ضروری هستند و استفاده همزمان از آن‌ها در طراحی بتن مسلح، موجب افزایش مقاومت کلی ساختمان در برابر تنش‌های مختلف می‌شود.
قیمت میلگرد فشاری و کششی
قیمت روز میلگرد فشاری و کششی به عواملی همچون قیمت فولاد خام، نوسانات بازار آهن، هزینه تولید، نرخ ارز، وزن میلگرد و میزان تقاضا بستگی دارد. شرکت آسن به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان معتبر میلگرد در ایران، امکان خرید حضوری و تلفنی را برای مشتریان فراهم کرده است. برای اطلاع از قیمت به‌روز میلگرد فشاری و کششی می‌توانید به سایت آسن مراجعه کرده یا با کارشناسان فروش تماس بگیرید.
کلام آخر
شناخت تفاوت میلگرد فشاری و کششی از اصول پایه‌ای طراحی سازه‌های بتنی است. میلگرد کششی در نواحی از بتن به‌کار می‌رود که تحت تاثیر نیروهای کششی قرار دارند، زیرا بتن به‌تنهایی در برابر کشش ضعیف است. این میلگردها با جذب و خنثی کردن نیروی کششی، از ایجاد ترک و شکست در بتن جلوگیری می‌کنند.
در مقابل، میلگرد فشاری در بخش‌هایی از سازه قرار می‌گیرد که تحت نیروی فشار هستند. این نوع میلگرد با افزایش ظرفیت فشاری بتن، پایداری و استحکام کلی سازه را بالا می‌برد. استفاده متعادل و اصولی از هر دو نوع میلگرد، تضمین‌کننده دوام، ایمنی و مقاومت سازه در برابر زلزله و بارهای دینامیکی است.
سوالات متداول
آیا می‌توان میلگردهای فشاری و کششی را جایگزین یکدیگر کرد؟
خیر. هر نوع میلگرد برای بخشی خاص از سازه طراحی شده است. جایگزینی نادرست ممکن است موجب کاهش ایمنی و گسیختگی سازه شود.
حداکثر مقاومت میلگرد فشاری و کششی چقدر است؟
مقاومت این میلگردها با توجه به نوع فولاد و قطر آن متفاوت درنظر گرفته می‌شود اما بین ۳۸۰۰ تا ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع متغیر است.
مهم‌ترین کاربرد میلگرد فشاری و کششی چیست؟
اصلی‌ترین کاربرد این دو نوع میلگرد در ساختمان‌سازی، پل‌سازی و سازه‌های بتنی سنگین است، جایی که افزایش مقاومت کششی و فشاری اهمیت زیادی دارد.