تازه‌ترین آمارهای انجمن تولیدکنندگان فولاد نشان می‌دهد که صنعت فولاد کشور در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ عملکردی فراتر از پیش‌بینی‌ها داشته و میزان تولید آن از ۱۵ میلیون تن عبور کرده است. این رشد ۳.۲ درصدی در شرایطی اتفاق افتاد که سه‌ماهه ابتدایی سال با افت چشمگیر تولید همراه بود. با وجود فشارهای ناشی از محدودیت انرژی و رکود تقاضای جهانی، فولادسازان ایرانی موفق شدند در فصل دوم سال با بازیابی تولید، بار دیگر روند صعودی خود را تثبیت کنند. برای اطلاع از قیمت روز آهن می‌توانید به سایت کارآهن مراجعه کنید یا با کارشناسان مجموعه به شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
زمان خواندن: ۶ دقیقه
تولید فولاد ایران در نیمه نخست ۱۴۰۴
در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، روند تولید فولاد ایران با نوساناتی همراه بود که تحت تأثیر محدودیت‌های انرژی و شرایط اقتصادی داخلی قرار داشت. با وجود چالش‌های تأمین برق و گاز در ماه‌های گرم سال، بسیاری از واحدهای فولادسازی توانستند با بهینه‌سازی فرآیندها و استفاده از فناوری‌های نوین، سطح تولید خود را حفظ کنند. گزارش‌های اولیه نشان می‌دهد که تولید فولاد خام کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییرات جزئی داشته و برخی کارخانه‌ها با تمرکز بر صادرات محصولات نیمه‌نهایی مانند بیلت و بلوم توانسته‌اند از افت شدید تولید جلوگیری کنند.
پبیشتر بخوانید: رشد ملایم تولید فولاد ایران در چهار ماهه ۱۴۰۴
در عین حال، افزایش قیمت جهانی مواد اولیه و سیاست‌های صادراتی دولت از جمله عوامل اثرگذار بر بازار داخلی محسوب می‌شوند. کارشناسان معتقدند در صورت ثبات تأمین انرژی و افزایش سرمایه‌گذاری در خطوط احیا و نورد، نیمه دوم سال می‌تواند رشد قابل توجهی را رقم بزند. صنعت فولاد همچنان یکی از ارکان اصلی اقتصاد ایران به شمار می‌رود و تداوم آن نیازمند برنامه‌ریزی دقیق در حوزه انرژی، صادرات و توسعه فناوری است.
چالش انرژی و تابستان دشوار صنعت فولاد
ماه‌های گرم امسال یکی از سخت‌ترین دوره‌های تامین برق برای واحدهای فولادی بود. در اردیبهشت و خرداد، میزان محدودیت تامین انرژی در برخی مجتمع‌ها به بیش از ۹۰ درصد ظرفیت رسید. این مسئله موجب توقف موقت خطوط تولید در چندین استان شد. با این حال، استفاده از نیروگاه‌های خودتامین، خرید برق از بازار آزاد و بهره‌گیری از منابع انرژی تجدیدپذیر، راهکارهایی بود که کارخانه‌های بزرگ برای حفظ تولید در پیش گرفتند.
نتیجه این اقدامات، بازگشت تدریجی به ظرفیت عادی و ثبت رشد مثبت در پایان شش‌ماهه بود؛ موضوعی که نشان‌دهنده تاب‌آوری بالای این صنعت در برابر فشارهای زیرساختی است.
رشد چشمگیر میلگرد در میان مقاطع فولادی
در میان محصولات مختلف، میلگرد بیشترین سهم را در رشد تولید به خود اختصاص داده است. میزان تولید این مقطع نسبت به سال گذشته حدود ۹ درصد افزایش یافته و به بیش از ۵ میلیون تن رسید. کارشناسان دلیل این روند را در مصرف پایین انرژی در فرآیند تولید، پایداری نسبی تقاضای داخلی و صادراتی و نقش محوری آن در بازار آهن کشور می‌دانند. افزایش تولید میلگرد در شرایط محدودیت برق، پیام مثبتی برای فعالان صنعت ساخت‌وساز و بازار مصالح ساختمانی تلقی می‌شود.
افت تولید تیرآهن و ورق‌های فولادی
تولید فولاد ایران در نیمه نخست ۱۴۰۴ چقدر بود؟ برخلاف میلگرد، تولید تیرآهن با کاهش چشمگیر حدود ۳۷ درصدی همراه بوده است. رکود پروژه‌های عمرانی، کاهش عرضه شمش و هزینه بالای انرژی از مهم‌ترین دلایل این افت محسوب می‌شود.
در بخش ورق نیز کاهش محسوس مشاهده می‌شود؛ به طوری‌که ورق گرم (سیاه) ۴.۵ درصد، ورق سرد ۴.۱ درصد و ورق پوشش‌دار ۳.۴ درصد افت تولید داشته‌اند.
ادامه این وضعیت می‌تواند منجر به نوسانات قیمتی در بازار ورق، گالوانیزه و پروفیل شود و اهمیت بازنگری در سیاست‌های واردات و توزیع این محصولات را بیش از پیش نمایان می‌کند.
رشد در زنجیره بالادستی و تولید مواد اولیه
در حوزه مواد اولیه، عملکرد شرکت‌های معدنی قابل توجه بوده است. تولید کنسانتره سنگ آهن و گندله هر دو بیش از ۴ درصد رشد داشته‌اند. صادرات این محصولات نیز نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
تولید آهن اسفنجی به‌عنوان خوراک اصلی کارخانه‌های فولادسازی با رشد ۴.۴ درصدی از ۲۱.۸ به ۲۲.۷ میلیون تن رسیده و تولید فولاد میانی (بیلت، بلوم و اسلب) نیز ۲.۲ درصد افزایش یافته است. این روند نشان می‌دهد که زنجیره بالادستی با ثبات نسبی روبه‌رو بوده و توانسته نیاز بخش‌های پایین‌دستی را تا حدی تامین کند.
نگرانی از ناهماهنگی در زنجیره تولید
با وجود رشد بخش‌های معدنی و میانی، کارشناسان نسبت به عدم توازن میان تولید مواد اولیه و محصولات نهایی هشدار می‌دهند. رشد یک‌طرفه در ابتدای زنجیره و رکود در انتهای آن می‌تواند باعث انباشت موجودی در واحدهای بالادستی و کاهش سودآوری در بخش‌های مصرف‌کننده شود.
تجربه نیمه نخست سال نشان داد که برای حفظ ثبات بازار فولاد، نیاز به سیاست‌گذاری منسجم میان بخش معدن، فولادسازی و صنایع پایین‌دستی وجود دارد.
چشم‌انداز تولید در نیمه دوم سال
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در صورت کنترل محدودیت‌های انرژی در فصل‌های سرد و ادامه سرمایه‌گذاری واحدهای خصوصی در حوزه برق اختصاصی، رشد تولید تا پایان سال می‌تواند به بیش از ۵ درصد برسد.
با این حال، کندی رشد اقتصادی در چین و کاهش تقاضای جهانی ممکن است فشار مضاعفی بر صادرات ایران وارد کند. تمرکز بر بازارهای منطقه‌ای نظیر عراق، افغانستان و کشورهای خلیج فارس و افزایش بهره‌وری تولید، از راهکارهای پیشنهادی برای حفظ روند صعودی صنعت فولاد است.
بیشتر بخوانید: تولید فولاد ایران در سال ۲۰۲۵ | تولید جهانی فولاد در ۵ ماهه
وضعیت صادرات در نیمه نخست ۱۴۰۴
طبق آمار انجمن فولاد و بر اساس تولید فولاد ایران در نیمه نخست ۱۴۰۴، صادرات کل زنجیره آهن و فولاد ایران در نیمه نخست سال جاری رشد ۴۵ درصدی را تجربه کرده و از مرز ۲۸ میلیون تن گذشته است. ارزش دلاری این صادرات حدود ۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود که ۲۶ درصد بیشتر از سال گذشته است. هرچند صادرات مواد اولیه نظیر کنسانتره و گندله با جهش قابل توجهی همراه بوده اما صادرات مقاطع طویل از جمله میلگرد و تیرآهن افت پیدا کرد.
در مقابل، صادرات ورق‌های فولادی سه برابر افزایش یافته و به بیش از ۳۲۰ میلیون دلار رسیده است؛ موفقیتی که عمدتا ناشی از عملکرد مطلوب شرکت‌های زیرمجموعه فولاد مبارکه و توسعه بازارهای صادراتی جدید بود.
کلام آخر
عملکرد شش ماهه صنعت فولاد ایران نشان می‌دهد که با وجود چالش‌های انرژی، محدودیت‌های صادراتی و رکود جهانی، این صنعت همچنان توانمند و رو به رشد است. با این حال، تداوم این مسیر نیازمند سیاست‌گذاری دقیق در زمینه تامین انرژی، کنترل خام‌فروشی و تقویت صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا است. اگر این عوامل به درستی مدیریت شوند، می‌توان انتظار داشت که فولاد ایران در سال‌های آینده جایگاه رقابتی خود را در بازار جهانی تثبیت کند.
سوالات متداول
تولید فولاد ایران در نیمه نخست ۱۴۰۴ چقدر بوده است؟
طبق آمار انجمن فولاد، تولید کشور در این بازه زمانی حدود ۱۵ میلیون تن بوده و نسبت به سال گذشته ۳.۲ درصد رشد کرده است.
بیشترین رشد در کدام محصول فولادی ثبت شده است؟
میلگرد با افزایش ۹ درصدی در صدر قرار دارد، در حالی که تیرآهن و ورق‌های فولادی کاهش تولید داشته‌اند.
دلیل رشد صادرات مواد اولیه فولاد چیست؟
افزایش تقاضای بازارهای آسیایی و تمرکز سیاست‌های صادراتی بر فروش مواد خام از دلایل اصلی این رشد است.
چشم‌انداز فولاد ایران تا پایان سال ۱۴۰۴ چگونه است؟
در صورت کنترل محدودیت انرژی و توسعه بازارهای صادراتی، رشد بیش از ۵ درصدی تولید تا پایان سال پیش‌بینی می‌شود.