این روزها شاهد افزایش قیمت آهن، طلا، دلار و بسیاری از کالاها هستیم. هنوز وضعیت مشخص نیست که چه خواهد شد و این شرایط تا کی ادامه پیدا می‌کند. با این وجود، وضعیت تورم نقطه به نقطه کشور می‌تواند آینده بازار آهن را با چالش‌های جدیدی مواجه کند. همچنین افزایش قیمت بیت کوین و بازار رمز ارزها باعث شده که حجم سرمایه از بازار مسکن و طلا وارد بازار کریپتو کارنسی شود. این موضوع نیز وضعیت بازار آهن آلات ایران را نیز با هاله‌ای از ابهام مواجه کرده است. در نهایت تحولات خاورمیانه و سقوط دولت اسد نیز می‌تواند وضعیت بازار آهن آلات کشور تا پایان سال ۱۴۰۳ را دستخوش تحولات جدی کند.
زمان خواندن: ۵ دقیقه
وضعیت بازار آهن آلات ایران در آستانه زمستان
زمستان فصل سرد سال همواره چالش‌هایی را برای تولید و فروش محصولات آهنی به همراه داشته است. حداقل طی سال‌های اخیر شاهد چالش‌هایی در زمینه تامین انرژی واحدهای تولیدی بوده‌ایم. بسیاری از کارخانه‌های تولیدی گلایه می‌کنند که چرا در دو فصل مهم سال یعنی تابستان و زمستان، باید با کمبود انرژی مواجه شوند. این موضوع در زمستان تشدید می‌شود. زیرا بیشتر انرژی مورد نیاز کشور به سمت نیروگاه‌های تولید برق مصرفی خانگی می‌روند.
البته دولت در تصمیمی که طی هفته‌های گذشته مبنی بر کاهش مصرف مازوت برای سوخت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی گرفت، هیچ نتیجه مثبتی برای واحدهای تولیدی نداشت و آن‌ها همچنان با کمبود انرژی مواجه هستند. با این وجود، واحدهای تولید آهن در کشور دو راه پیش رو دارند. اول اینکه به سمت خودکفایی در تامین انرژی مورد نیاز تولید خود بروند. کاری که مجتمع‌های بزرگ همچون فولاد مبارکه، گل گهر سیرجان و چادرملو طی سال‌های گذشته گام‌هایی برای افزایش ظرفیت پنل‌های خورشید جهت تامین برق مورد نیاز برداشته‌اند.
راه دوم، پذیرش شرایط موجود و کاهش میزان تولید به ویژه در فصول تابستان و زمستان است. با این حال، نباید از موضوع کاهش ساخت و ساز در فصل زمستان غافل ماند. به طور طبیعی با فرا رسیدن فصل سرد سال، حجم ساخت و ساز در صنعت ساختمان و عمران کشور با رکود ویژه‌ای همراه می‌شود که همین موضوع تقاضا را برای خرید آهن آلات ساختمانی کاهش می‌دهد. با این حال، کارشناسان معتقدند که با کاهش تقاضا، سازوکار صنعت کشور باید به سمت صادرات محصولات برای تامین نقدینگی جهت توسعه زیرساخت‌ها و ارتقاء فناوری تولید کارخانجات فولادی کشور حرکت کند.
کمبود مواد اولیه و چالش‌های آن
سنگ آهن مهم‌ترین مواد اولیه تولید آهن و فولاد است که طی سال‌های اخیر، کمبود ذخایر جدید چالش‌هایی را برای تامین مواد اولیه به وجود آورد. به طوری که برخی شرکت‌های بزرگ به سمت تامین مواد اولیه وارداتی روی آورده‌اند. دولت و به ویژه ایمیدرو و سازمان اکتشافات معدنی کشور به عنوان متولیان معدن در کشور، راهکارهایی را برای شناسایی ذخایر جدید به کار گرفته‌اند اما کارشناسان معتقدند که برای بهره‌برداری از ذخایر شناسایی شده، نیاز به دو فاکتور فناوری بالا و زمان است.
نبود فناوری لازم و اتکاء صنعت معدن کشور به فناوری وارداتی چین و زمان بر بودن اکتشاف، دو مانع بزرگ برای رسیدن به منابع جدید برای فولادی‌ها است. با این وجود، راهکار اصلی، تدوین استراتژی جدید برای مدون کردن ضایعات آهن جهت بازگرداندن به چرخه تولید است که می‌تواند بخشی از نیاز صنایع به مواد اولیه را تامین کند.
تحولات خاورمیانه و تاثیر آن بازار آهن آلات ایران
وضعیت خاورمیانه به شکل عجیبی غیرقابل پیش بینی شده است. از درگیری‌های منطقه‌ای و سقوط دولت اسد، همه و همه تاثیر زیادی بر وضعیت کشورها به ویژه صنایع آن‌ها گذاشته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که سقوط اسد یک فرصت مناسب برای وضعیت بازار آهن آلات ایران است که بتواند منابع خود را در داخل کشور به کار ببرد.
البته برخی نیز اعتقاد دارند که حضور مستشاری ایران کمک شایان توجهی به صنایع داخلی کرده بود. به ویژه صادرات برخی محصولات آهنی از کارخانجات داخلی به سوریه برای توسعه زیرساخت‌های این کشور، ارزآوری خوبی برای ایران به همراه داشت. باید دید که طی ماه‌های آینده و با تثبیت تغییرات در خاورمیانه، چه رخدادهای مثبت یا منفی در انتظار صنعت فولاد کشور خواهد بود.
تاثیر بیت کوین و کریپتو کارنسی بر بازار آهن آلات
با ورود بیت کوین به کانال ۱۰۰ هزار دلاری، بسیاری از مناسبات بازار نیز دستخوش تحول شده است. خیلی از کارشناسان معتقد بودند که ورود قیمت بیت کوین به کانال ۱۰۰ هزار دلاری قابل پیش بینی بود و همین موضوع تاثیرات زیادی بر بازارهای سنتی مانند مسکن، نفت، طلا و دلار گذاشته است. به طوری که ارزش بازار بیت کوین به ۱.۸۱ تریلیون دلار رسید و این رمز ارز در جایگاه هفتمین دارایی ارزشمند جهان قرار گرفت. حتی ارزش دارایی بیت کوین از غول نفتی آرامکو عربستان نیز پیشی گرفت.
تجربه بازار رمز ارزها نشان می‌دهد که هر زمان قیمت ارزهای دیجیتال افزایش پیدا کرده استْ یعنی حجم سرمایه از بازار سنتی وارد کریپتو کارنسی می‌شود. در واقع با ورود حجم عمده ای از سرمایه‌های نهادها، شرکت‌ها و مردم از بازار سنتی مانند مسکن، طلا، بورس، نقره و … به بازار رمز ارزها، قیمت دارایی‌های سنتی نیز کاهش می‌یابد.
با این وجود، چگونه بازار رمز ارزها بر وضعیت بازار آهن آلات ایران اثر می‌گذارد. وقتی سرمایه به جای ورود به مسکن به عنوان محلی که نیاز به مواد آهنی و فولادی دارد، عملا می‌توان انتظار رکود بازار آهن و محصولات آن را داشت. زیرا سرمایه‌ای برای ورود به انتهای زنجیره فولاد یعنی ساخت و ساز و مسکن در بازار وجود ندارد که بتوان، تقاضا را در زمینه آهن و فولاد افزایش داد. بنابراین تا زمانی که بیت کوین و بازار رمز ارزها به ویژه در فصل زمستان با روند صعودی همراه باشند، باید انتظار داشت که این بازار در حال جذب سرمایه‌های بازار سنتی به ویژه آهن و فولاد است.
کلام آخر
در این مقاله به وضعیت بازار آهن آلات ایران و تاثیر کمبود انرژی در آستانه فصل زمستان، تاثیر بازار رمز ارزها و تحولات خاورمیانه بر این بازار سنتی پرداختیم. لازم به یادآوری است که کمبود انرژی در فصل زمستان یکی از چالش‌های کاهش تولید و تقاضا برای آهن آلات است. با این وجود، تحولات خاورمیانه و سقوط دولت اسد نیز می‌تواند بر بازار آهن آلات کشور نیز اثر بگذارد. از طرفی، رشد بیت کوین تا کانال ۱۰۰ هزار دلاری و افزایش ورود سرمایه به این بازار، باعث کاهش جذب سرمایه در بازارهای سنتی مانند مسکن و طلا شده است. بنابراین همه این موضوعات می‌تواند چالش‌هایی را برای آهن آلات به وجود آورد.