مرکز تحلیلی GMK در تازهترین گزارش خود، چشمانداز بازار سنگ آهن در سال ۲۰۲۶ را با احتیاط و رویکردی محافظهکارانه ترسیم کرده است. بر اساس این پیشبینی، در صورت تداوم شرایط فعلی بازار، قیمت جهانی سنگ آهن ممکن است حدود ۷ درصد کاهش یابد و در همین حال، صادرات اوکراین نیز با افت ۵ درصدی مواجه شود؛ آن هم در شرایطی که ریسکهای نظامی بهطور کامل در محاسبات لحاظ نشدهاند.
این گزارش نشان میدهد اگرچه عملکرد صادراتی اوکراین در سال ۲۰۲۵ بدتر از انتظارات اولیه نبود اما عوامل بنیادین بازار همچنان نشانههایی از فشار مضاعف در سال آینده دارند. برای اطلاع از قیمت روز آهن میتوانید به سایت کارآهن مراجعه کنید یا با کارشناسان مجموعه به شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
زمان خواندن: ۶ دقیقه
عملکرد بازار سنگ آهن در سال ۲۰۲۵
در پایان سال ۲۰۲۴، مرکز GMK انتظار داشت صادرات سنگ آهن اوکراین در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۵ درصد کاهش پیدا کند. با این حال، دادههای ۱۰ ماهه نشان میدهد افت واقعی صادرات تنها ۴.۴ درصد بوده است. دلیل اصلی این عملکرد بهتر از انتظار، کاهش ملایمتر قیمت جهانی سنگ آهن و تداوم سطح نسبتا بالای تولید فولاد در چین عنوان شده است.
اگرچه تقاضای فولاد در چین بهویژه در بخش ساختوساز رو به کاهش بوده، اما رشد صادرات فولاد این کشور (که در ۱۰ ماه نخست سال بیش از ۱۳ درصد افزایش یافته) تا حدی تعادل بازار مواد اولیه را حفظ کرده است. در همین بازه، مصرف فولاد چین ۶.۵ درصد کاهش یافته، اما تولید چدن خام تنها ۱.۸ درصد افت داشته که خود عاملی حمایتی برای بازار سنگ آهن محسوب میشود.
روند قیمت جهانی سنگ آهن
در ادامه بررسی بازار سنگ آهن در سال ۲۰۲۶، برآوردهای GMK نشان میدهد میانگین قیمت سالانه سنگ آهن استرالیا در پایان سال ۲۰۲۵ به حدود ۱۰۱ دلار در هر تن خواهد رسید؛ رقمی که بالاتر از پیشبینی اولیه ۹۵ دلاری است. این افزایش نسبی، به شرکتهای اوکراینی اجازه داد صادرات خود به چین را در ۱۰ ماه نخست سال ۱۷ درصد افزایش دهند.
با این حال، این رشد صادرات به چین با سقوط شدید عرضه به اتحادیه اروپا همراه بود. صادرات سنگ آهن اوکراین به بازار اروپا در همین دوره ۲۷ درصد کاهش یافت؛ در حالی که تولید فولاد اتحادیه اروپا تنها حدود ۳.۸ درصد افت کرده است.
تغییر ساختار صادرات اوکراین از گندله به کنسانتره
یکی از نکات کلیدی گزارش GMK، تغییر ترکیب محصول صادراتی شرکتهای اوکراینی است. در سال ۲۰۲۵، به دلیل کاهش حاشیه سود فولادسازان و افت پریمیوم گندله، تولیدکنندگان به سمت افزایش تولید کنسانتره و کاهش تولید گندله حرکت کردند.
این تغییر، پیامدهای جغرافیایی نیز داشت؛ چرا که اتحادیه اروپا بازار اصلی گندله و چین بازار اصلی کنسانتره محسوب میشود. سهم گندله در صادرات سنگ آهن اوکراین از ۳۵ درصد در سال قبل به ۲۹ درصد در سال ۲۰۲۵ کاهش یافته است. هم زمان، تعطیلی چند کارخانه فولاد در اروپای شرقی که مصرفکننده سنتی سنگ آهن اوکراین بودند، فشار بیشتری بر صادرات به این منطقه وارد کرد.
چشمانداز بازار سنگ آهن اوکراین در سال ۲۰۲۶
مرکز GMK روند بازار سنگ آهن در سال ۲۰۲۶ را نزولی ارزیابی میکند. از یک سو، تقاضای فولاد چین در بلندمدت همچنان ضعیف باقی خواهد ماند و از سوی دیگر، راهاندازی پروژه عظیم سیماندو در گینه میتواند تا ۲۰ میلیون تن عرضه جدید با هزینه پایین و عیار بالای آهن (بیش از ۶۵ درصد) به بازار چین اضافه کند؛ بخشی که مستقیما با صادرات اوکراین رقابت میکند.
علاوه بر این، برنامه چین برای اعمال محدودیتهای اداری بر صادرات فولاد از ژانویه ۲۰۲۶ میتواند تولید فولاد و چدن خام را کاهش داده و یکی از مهمترین عوامل حمایتی بازار سنگ آهن در سال ۲۰۲۵ را حذف کند.
بر اساس اجماع پیشبینیها، میانگین قیمت سنگ آهن در چین در سال ۲۰۲۶ حدود ۹۴ دلار در هر تن برآورد میشود؛ سطحی که به گفته GMK، نزدیک به نقطه سربهسر صادرات اوکراین است. همچنین انتظار میرود در نیمه دوم سال، قیمتها حتی تا ۹۰ دلار نیز کاهش یابند.
چالشهای ساختاری اوکراین در سال ۲۰۲۶
۱- بحران انرژی
افزایش حملات به زیرساختهای انرژی اوکراین، هزینه تولید را بهشدت بالا برده است. در نوامبر، قیمت برق در بازار عمدهفروشی اوکراین به ۱۴۰ یورو به ازای هر مگاوات ساعت رسید که حدود ۳۰ درصد بالاتر از لهستان بود. از آنجا که برق تا ۶۰ درصد هزینه تولید کنسانتره را تشکیل میدهد، این عامل فشار سنگینی بر سودآوری شرکتها وارد میکند.
۲- مشکلات لجستیکی
اوکراین در مقایسه با صادرکنندگان بزرگ جهانی، مزیت هزینهای قابلتوجهی در حمل دریایی به چین ندارد. حملونقل دریایی از بنادر دریای سیاه همواره با ریسک بالا همراه بوده و حملات اخیر به زیرساختهای بندری اودسا، این ریسک را تشدید کرده است. در نتیجه، موقعیت رقابتی اوکراین در بازار چین بیش از پیش تضعیف شده است.
پیشبینی نهایی GMK برای سال ۲۰۲۶
در ادامه بررسی بازار سنگ آهن در سال ۲۰۲۶، مرکز GMK پیشبینی میکند در صورت کاهش ۷ درصدی قیمتها، صادرات سنگ آهن اوکراین در سال ۲۰۲۶ حدود ۵ درصد یا معادل ۱.۵ میلیون تن کاهش یافته و به ۲۹ میلیون تن برسد. همچنین احتمال میرود عرضه به چین در مجموع ۱۵ تا ۲۰ درصد افت داشته باشد؛ به ویژه در نیمه دوم سال که فشار قیمتی افزایش مییابد.
در مقابل، بازار اتحادیه اروپا میتواند فرصتی نسبی برای اوکراین باشد. مقرراتی مانند CBAM و سیستمهای جدید سهمیهبندی واردات، ممکن است تولید فولاد اروپا را افزایش داده و به رشد ۱۰ تا ۱۵ درصدی صادرات سنگ آهن اوکراین به این منطقه منجر شود.
کلام آخر
بازار سنگ آهن در سال ۲۰۲۶ برای صادرکنندگان اوکراینی با چالشهای جدی قیمتی، انرژی و لجستیکی همراه خواهد بود. در حالی که چشمانداز چین تیره به نظر میرسد، اتحادیه اروپا میتواند بخشی از این فشار را جبران کند. با این حال، پایان جنگ و بازگشت ثبات انرژی و حملونقل، مهمترین عامل تغییر معادلات بازار خواهد بود؛ عاملی که به تعبیر GMK میتواند یک «قوی سفید» برای صنعت معدن اوکراین باشد.
سوالات متداول
پیشبینی مرکز GMK برای قیمت سنگ آهن در سال ۲۰۲۶ چیست؟
بر اساس برآورد مرکز GMK، میانگین قیمت سنگ آهن در بازار چین در سال ۲۰۲۶ حدود ۹۴ دلار به ازای هر تن خواهد بود. این رقم نسبت به سال قبل حدود ۷ درصد کاهش را نشان میدهد.
چرا انتظار میرود قیمت سنگ آهن در سال ۲۰۲۶ کاهش یابد؟
دلایل اصلی شامل رکود تقاضای فولاد در چین، افزایش عرضه جهانی بهویژه با راهاندازی پروژه سیماندو در گینه، و محدودیتهای احتمالی صادرات فولاد چین است که همگی فشار نزولی بر قیمت سنگ آهن وارد میکنند.
صادرات سنگ آهن اوکراین در سال ۲۰۲۶ چه وضعیتی خواهد داشت؟
مرکز GMK پیشبینی میکند در صورت تحقق کاهش قیمتها، صادرات سنگ آهن اوکراین در سال ۲۰۲۶ حدود ۵ درصد (معادل ۱.۵ میلیون تن) کاهش یافته و به حدود ۲۹ میلیون تن برسد.
نقش چین در بازار جهانی سنگ آهن در سال ۲۰۲۶ چگونه خواهد بود؟
چین همچنان بازیگر اصلی بازار باقی میماند، اما کاهش مصرف فولاد، کنترل تولید، و سیاستهای محدودکننده صادرات باعث میشود تقاضای این کشور برای سنگ آهن نسبت به سالهای قبل ضعیفتر باشد.
پروژه سیماندو گینه چه تاثیری بر بازار سنگ آهن دارد؟
پروژه سیماندو میتواند از اوایل سال ۲۰۲۶ حدود ۲۰ میلیون تن سنگ آهن پرعیار (بیش از ۶۵ درصد آهن) به بازار اضافه کند که این موضوع رقابت را برای صادرکنندگانی مانند اوکراین سختتر میکند.