در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۴، تولید فولاد ایران با رشد نسبی ۰.۷ درصدی همراه شد؛ رشدی که نسبت به افت ۴.۸ درصدی سه‌ماهه اول، نشانه‌ای از بهبود وضعیت است. این تغییر را می‌توان به مدیریت بهتر واحدهای فولادی در تامین برق تیرماه نسبت داد؛ موضوعی که بعد از کاهش ۹۰ درصدی سهمیه برق در اردیبهشت، اهمیت دو چندان پیدا کرد. بسیاری از کارخانه‌ها با خرید برق سبز، استفاده از برق آزاد و بهره‌گیری از نیروگاه‌های اختصاصی توانستند بخشی از فشار خاموشی‌ها را جبران کنند. برای اطلاع از قیمت روز آهن می‌توانید به سایت کارآهن مراجعه کنید یا با کارشناسان مجموعه به شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
زمان خواندن: ۵ دقیقه
عملکرد زنجیره تولید فولاد ایران در ابتدای ۱۴۰۴
به گزارش کارآهن بر اساس آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در میان حلقه‌های زنجیره، کنسانتره سنگ آهن با رشد ۵.۱ درصدی و تولید ۲۵.۱ میلیون تن پیشتاز شد. دلیل اصلی این رشد، مصرف کمتر برق در این بخش و مزیت نسبی آن در زمان کمبود انرژی بوده است.
بیشتر بخوانید: تولید فولاد ایران در سال ۲۰۲۵ | تولید جهانی فولاد در ۵ ماهه
در مقابل، تیرآهن بیشترین افت را تجربه کرد؛ با کاهش ۳۹.۵ درصدی و تولید تنها ۳۱۱ هزار تن، که ناشی از تغییر خطوط تولید در ذوب‌آهن اصفهان بود. همچنین تولید مقاطع طویل فولادی با افت ۳ درصدی به ۴.۱۲۳ میلیون تن رسید.
کاهش تولید محصولات تخت فولادی
در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴، بخش محصولات تخت فولادی با افت قابل توجه در بیشتر زیرگروه‌ها روبه‌رو شد. کاهش تقاضای داخلی، محدودیت‌های تولید ناشی از بحران انرژی و فشار بازارهای صادراتی از مهم‌ترین عوامل این روند نزولی بودند. آمار نشان می‌دهد که سه محصول اصلی این بخش، ورق گرم، ورق سرد و ورق پوشش‌دار، همگی کاهش تولید را تجربه کرده‌اند که جزئیات آن در جدول زیر آمده است.
| نوع محصول | درصد تغییر تولید | میزان تولید (تن) |
| ورق گرم | افت ۶.۱ | ۳,۱۴۰,۰۰۰ |
| ورق سرد | کاهش ۶.۸ | ۸۶۱,۰۰۰ |
| ورق پوشش‌دار | افت ۳.۱ | ۵۷۲,۰۰۰ |
مجموع مقاطع تخت فولادی نیز با افت ۸.۲ درصدی به ۳.۳۵۱ میلیون تن رسید که حاکی از فشار همزمان رکود تقاضا و محدودیت‌های تولیدی بر تولید فولاد ایران است.
وضعیت فولاد میانی و مواد اولیه در تولید فولاد ایران
در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴، تولید فولاد ایران در بخش فولاد میانی تغییرات متفاوتی را تجربه کرد. در حالی که برخی محصولات نیمه‌ساخته مانند اسلب رشد نسبی داشتند، سایر محصولات همچون بیلت و بلوم با افت جزئی روبه‌رو شدند. این وضعیت باعث شد مجموع تولید فولاد میانی اندکی کاهش پیدا کند اما همچنان نسبت به افت‌های شدیدتر ماه‌های گذشته عملکرد بهتری به ثبت برسد.
در بخش مواد اولیه نیز روندی ترکیبی مشاهده شد. تولید آهن اسفنجی با رشد مثبت همراه بود، اما کاهش محسوس در تولید گندله سنگ آهن زنگ خطری برای زنجیره تأمین محسوب می‌شود. در صورتی که این روند ادامه پیدا کند، ممکن است خوراک مورد نیاز واحدهای فولادی در ماه‌های آینده با محدودیت بیشتری مواجه شود. جزئیات این تغییرات در جدول زیر قابل مشاهده است.
| نوع محصول | درصد تغییر تولید | میزان تولید (تن) |
| بیلت و بلوم | افت ۰.۱ | ۶,۵۱۰,۰۰۰ |
| اسلب | رشد ۱.۹ | ۴,۴۹۰,۰۰۰ |
| مجموع فولاد میانی | کاهش ۰.۷ | ۱۰,۸۴۰,۰۰۰ |
| آهن اسفنجی | رشد ۲ | ۱۴,۸۱۲,۰۰۰ |
| گندله سنگ آهن | کاهش ۵.۶ | ۲۲,۴۵۰,۰۰۰ |
کاهش گندله می‌تواند در ماه‌های آینده به کمبود خوراک واحدهای تولیدی منجر شود، به‌ویژه اگر رشد کنسانتره ادامه یابد اما ظرفیت گندله‌سازی توسعه پیدا نکند.
چالش‌های تولید فولاد ایران و مسیرهای بهبود
بحران انرژی، به‌ویژه محدودیت برق، همچنان عامل اصلی نوسانات تولید فولاد ایران است. علاوه بر این، رکود بازار داخلی و فشار رقابت در صادرات، چالش‌های جدی ایجاد کرده است. برخی بخش‌ها مانند تولید اسلب و ورق توانسته‌اند با افزایش صادرات، بخشی از افت تقاضای داخلی را جبران کنند، اما افت چشمگیر تولید تیرآهن و ورق گرم زنگ خطر کاهش عرضه در بازار داخلی را به صدا درآورده است.
راهکارهای پیشنهادی برای پایداری تولید عبارتند از:
- سرمایه‌گذاری در فناوری‌های کم‌مصرف انرژی
- احداث نیروگاه‌های اختصاصی
- تنوع‌بخشی به سبد محصولات فولادی
همچنین، پایش قیمت آهن‌آلات و ارزیابی اثر تغییرات عرضه بر بازار، برای فعالان این صنعت ضروری است.
بیشتر بخوانید: ایران دهمین فولادساز برتر جهان در فوریه ۲۰۲۵
کلام آخر
بررسی آمار تولید فولاد ایران در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که با وجود رشد ملایم، این صنعت همچنان تحت فشار دو عامل اصلی یعنی بحران انرژی و رکود تقاضا قرار دارد. محدودیت‌های شدید برق و کاهش سفارش‌های داخلی و خارجی باعث شده‌اند بسیاری از واحدهای تولیدی نتوانند ظرفیت کامل خود را به کار گیرند. هرچند برخی بخش‌ها با استفاده از راهکارهایی مانند خرید برق سبز و افزایش صادرات توانسته‌اند تا حدودی عملکرد خود را بهبود دهند اما این روند به‌تنهایی برای تثبیت رشد کافی نیست.
آینده تولید فولاد ایران به میزان سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی، توسعه فناوری‌های کم‌مصرف و بهینه‌سازی فرآیندهای تولید بستگی دارد. اگر این اقدامات به‌صورت جدی و گسترده اجرا نشود، خطر بازگشت به افت‌های شدید گذشته همچنان وجود خواهد داشت. فعالان این صنعت باید علاوه بر تمرکز بر افزایش تولید، به تنوع‌بخشی سبد محصولات و حضور فعال‌تر در بازارهای صادراتی نیز توجه کنند تا جایگاه ایران در بازار جهانی فولاد حفظ و تقویت شود.
سوالات متداول
علت رشد ۰.۷ درصدی تولید فولاد ایران در چهار ماهه ۱۴۰۴ چیست؟
بهبود مدیریت تأمین برق و استفاده از منابع جایگزین مانند برق سبز و نیروگاه‌های اختصاصی.
کدام محصول در تولید فولاد ایران بیشترین رشد را داشت؟
کنسانتره سنگ آهن با رشد ۵.۱ درصدی و تولید ۲۵.۱ میلیون تن.
دلیل افت شدید تولید تیرآهن چیست؟
تغییر خطوط تولید در ذوب آهن اصفهان باعث کاهش ۳۹.۵ درصدی تولید شد.
بزرگ‌ترین تهدید برای تولید فولاد ایران در سال ۱۴۰۴ چیست؟
محدودیت انرژی و کاهش تقاضا در بازار داخلی و صادراتی.