اگر در حوزه ساختوساز فعال باشید، حتما متوجه شدهاید که میلگرد ۱۲ و ۱۴ همیشه جزو پرفروشترین و پرمصرفترین سایزها هستند. از فونداسیون و تیرچه گرفته تا ستونها و خاموتسازی، این دو سایز تقریبا در همه پروژهها حضور دارند. اما چرا مهندسین بیشتر سراغ این دو سایز میروند؟ دلیل اصلی فقط وزن پایین نیست؛ ترکیبی از قیمت مناسب، خمپذیری بالا، کاربردهای متنوع و دسترسی آسان، باعث شدهاند که سایزهای ۱۲ و ۱۴ اولویت اول بسیاری از پروژهها باشند. برای اطلاع از قیمت روز آهن میتوانید به سایت کارآهن مراجعه کنید یا با کارشناسان مجموعه به شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
زمان خواندن: ۵ دقیقه
چرا از میلگردهای ۱۲ و ۱۴ بیشتر استفاده میشود؟
در میان تمام سایزهای میلگرد، دو سایز ۱۲ و ۱۴ بیشترین سهم مصرف را در پروژههای ساختمانی دارند. دلیل این موضوع فقط سبک بودن آنها نیست؛ ترکیبی از قیمت مناسب، انعطافپذیری بالا، هماهنگی با نقشههای رایج سازهای و در دسترس بودن در اغلب کارخانهها باعث شده این دو سایز به انتخاب اول مهندسان، مجریان و پیمانکاران تبدیل شوند. در واقع، از فونداسیون تا تیرچه و ستون، هرجایی که نیاز به تقویت بتن باشد، میلگردهای ۱۲ و ۱۴ نقش کلیدی دارند.
ویژگی مهم دیگر این سایزها، سرعت بالای اجراست. چون خمکاری آنها آسانتر است و وزن کمتری دارند، حملونقل، جابجایی و آرماتوربندی با این سایزها سریعتر پیش میرود. همین موضوع هزینه تمامشده پروژه را کاهش داده و روند اجرا را روانتر میکند. به همین دلیل، میلگردهای ۱۲ و ۱۴ تقریبا در تمام پروژهها (از ساختمانسازی شهری گرفته تا سازههای نیمه سنگین) جزو جداییناپذیر مراحل اجرا هستند.
۱- وزن کم و مناسبسازی حجم سازه
افزایش قطر میلگرد، وزن سازه را بالا میبرد و این موضوع در پروژههای سبک یا متوسط مطلوب نیست. همچنین میلگرد ۱۲ و ۱۴ به دلیل وزن پایین، برای استفاده در بخشهایی مثل آرماتوربندی، خاموت، تیرچه و فونداسیونهای سبک گزینهای اقتصادی و مهندسی هستند.
وزن استاندارد طبق جدول ملی ۳۱۳۲ْ یکی دیگر از تقاضای بالا برای این دو سایز است.
- هر متر میلگرد ۱۲ = ۰.۸۸۸ کیلوگرم
- هر متر میلگرد ۱۴ → ۱.۲۱ کیلوگرم
- وزن یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۱۲ = ۱۰.۶۵۶ کیلوگرم
- وزن یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۱۴ = ۱۶.۹۴ کیلوگرم
این ارقام نشان میدهد که حملونقل، جابجایی و اجرای این سایزها بسیار آسانتر از سایزهای سنگینتر است.
۲- خمپذیری بالا برای اجرای سریعتر
سایزهای ۱۲ و میلگرد ۱۴ به خاطر قطر کمتر، انعطافپذیری بسیار خوبی دارند و به راحتی در کارگاه خم میشوند. برای همین، اجرای موارد زیر با آنها سریعتر پیش میرود:
- خاموتها
- آرماتور عرضی
- سنجاقیها
- آرماتورهای فونداسیون
- تقویتسازی سازهها
۳- همیشه در بازار موجود است
تقریبا تمام کارخانههای ایران سایزهای ۱۲ و ۱۴ را بهصورت دائمی تولید میکنند. به همین دلیل پیدا کردن این سایزها آسان، تنوع برند و قیمت زیاد است. همچنین امکان خرید تناژ پایین یا شاخهای وجود دارد. در نتیجه در دسترس بودن این نوع محصولات، یکی از دلایل اصلی استقبال مصرفکنندگان است.
۴- مقرون به صرفهتر از سایزهای سنگینتر
قیمت میلگرد ۱۲ و ۱۴ بهطور طبیعی کمتر از سایزهای مانند ۱۸، ۲۰ یا ۲۵ است. به همین دلیل برای پروژههایی که نیاز به آرماتور در تعداد بالا دارند، استفاده از این سایزها هزینه نهایی پروژه را کاهش میدهد. البته در سازههای سنگین مثل پلها و سازههای صنعتی، از سایزهای ۲۸ تا ۳۲ استفاده میشود؛ اما در ساختمانسازی شهری، سایز ۱۲ و ۱۴ همیشه صدر جدول خرید هستند.
کاربردهای میلگرد ۱۲ و ۱۴
در پروژههای ساختمانی، انتخاب سایز مناسب میلگرد نقش مهمی در استحکام، سرعت اجرا و صرفهجویی اقتصادی دارد. در میان تمام سایزهای موجود، میلگرد ۱۲ و ۱۴ از پرمصرفترینها هستند؛ زیرا هم در بخشهای اصلی سازه مثل تیر و ستون به کار میروند و هم در اجزای تقویتی مانند خاموت و سنجاقی. این دو سایز بهدلیل وزن کم، خمپذیری بالا و در دسترس بودن، در بیشتر نقشههای مهندسی جایگاه ثابتی دارند و تقریبا در هر کارگاه ساختمانی میتوان نمونهای از آنها را دید.

کاربرد میلگرد ۱۲
- ساخت خاموت
- آرماتور عرضی
- تیرچهسازی
- فونداسیونهای سبک
- میلگرد سنجاقی
- تقویت سازههای سبک مثل گلخانهها
کاربرد میلگرد ۱۴
- ساخت تیر و ستون
- تیرچههای بتنی
- آرماتوربندی فونداسیون
- المانهای تقویتی در سازه
- پروژههای شهری و ساختمانی متوسط
نکته: میلگرد ۱۴ پرمصرفترین سایز در بازار ایران است و تقریبا در همه کارگاهها دیده میشود.
تاثیر سایز میلگرد در سرعت ساختوساز
خمپذیری بالای میلگردهای ۱۲ و ۱۴ باعث میشود اجرای خاموت، سنجاقی، تیرچه و آرماتورهای فونداسیون با سرعت بیشتری انجام شود. این سایزها به دلیل قطر کمتر، هم با دستگاه و هم به صورت دستی بهراحتی شکل میگیرند و همین موضوع زمان عملیات آرماتوربندی را کاهش میدهد. در پروژههایی که تعداد زیادی میلگرد باید خم شود، استفاده از سایزهای سبک، روند ساختوساز را قابل توجهی سریعتر میکند.
از طرف دیگر، وزن کمتر این سایزها حملونقل را سادهتر کرده و امکان بارگیری تعداد بیشتری شاخه را فراهم میکند. به عنوان نمونه، در هر بندیل میلگرد ۱۲ حدود ۴۴۷ شاخه قرار میگیرد که این موضوع هزینه حمل را پایین میآورد و سرعت تامین و اجرای پروژه را افزایش میدهد. این دو مزیت شامل یعنی سهولت خمکاری و قابلیت حمل بالا، در کنار هم، میلگردهای ۱۲ و ۱۴ را به گزینهای ایدهآل برای اجرای سریع پروژههای ساختمانی تبدیل کرده است.
کلام آخر
میلگرد ۱۲ و ۱۴ به دلیل وزن مناسب، قیمت اقتصادی، خمپذیری عالی و فراوانی در بازار به پرمصرفترین سایزهای میلگرد در ایران تبدیل شدهاند. این سایزها تقریبا در تمام پروژههای ساختمانی از کوچک تا متوسط استفاده میشوند و نبودشان در پروژهها عملا ممکن نیست. حتی اگر برخی کارخانهها گاهی تولید را متوقف کنند، بازار همیشه این سایزها را در اختیار دارد.
سوالات متداول
چرا میلگرد ۱۴ پرمصرفترین سایز بازار است؟
زیرا برای ساخت ستون، تیر و تیرچه ایدهآل است و مقاومت مناسبی نسبت به وزن و قیمت ارائه میدهد.
میلگرد ۱۲ برای چه بخشهایی بهترین انتخاب است؟
برای خاموت، آرماتور عرضی، فونداسیون سبک و سنجاقیها بیشترین کاربرد را دارد.
آیا استفاده از میلگرد سبک باعث کاهش مقاومت سازه میشود؟
خیر؛ هر سایز میلگرد بر اساس نقشه و محاسبات مهندسی انتخاب میشود و استفاده از سایز ۱۲ و ۱۴ در جای درست، کاملا استاندارد و ایمن است.
کدام میلگرد برای خمکاری مناسبتر است؟
میلگرد ۱۲ و ۱۴ به دلیل قطر پایین، بهترین گزینه برای خمکاری دستی و ماشینی هستند.
چرا میلگردهای سنگینتر کمتر استفاده میشوند؟
وزن بالا، قیمت بیشتر و نیاز به خمکن صنعتی باعث کاهش مصرف آنها در ساختمانسازی معمولی میشود.