میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا در محیط نشیمن تیرچه نصب می‌شود که وظیفه دارد تا به عنوان یک نوع میلگرد تقویتی، نیروهای برشی، کششی و فشاری را تحمل کند. این نوع میلگرد که شباهت زیادی به گردن اردک دارد، از لرزش، خیز و تخریب سقف سازه حین زلزله یا اعمال نیروهای ثانویه جلوگیری بعمل می‌آورد. در این مقاله به موضوع میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا می‌پردازیم. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
میلگرد اوتکا چیست؟
برای اتصال تیرچه به تیر سقف، نیاز به آرماتور است که به آن میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا می‌گویند. این میلگرد وظیفه دارد تا محیط نشیمن تیرچه را فراهم کند که در اغلب مواقع از بال پایینی تیرچه یا آرماتور عرضی استفاده می‌شود. در صورت نبود بال پایینی تیرچه یا آرماتور عرضی، میلگرد ادکا یا اوتکا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به طور خلاصه، هر گاه احتمال در رفتن تیرچه سازه وجود داشته باشد، پیمانکار موظف است که برای تقویت تیرچه، از میلگرد ادکا استفاده کند.
بیشتر بخوانید: میلگرد تقویتی چیست؟ + ویژگی‌ها و ۳ کاربرد اصلی
| جدول مشخصات میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا | |||||||
| نام محصول | علت نام‌گذاری این میلگرد | ریشه کلمه ادکا یا اوتکا | طول استاندارد | قطر میلگرد | خم مورب قسمت میانی | اغلب چه نیرویی را تحمل میکند؟ | کاربرد |
| میلگرد اودکا یا اوتکا | شباهت زیاد به گردن اردک | در زبان سیریلیک (روسی) به اردک، اوتکا می‌گویند | ۱۲ سانتی‌متر | ۸ تا ۱۶ میلی‌متر | ۹۰ و ۱۸۰ درجه | نیروهای برشی سازه | اتصال تیرچه به تیر سقف |
اوتکا در ساختمان
مهم‌ترین وظیفه میلگرد اوتکا یا میلگرد اودکا، کاهش میزان جابجایی تیرچه سقف است. پس باید به خوبی از اتصال بین تیرچه و تیر سقف، اطمینان حاصل کنید. در نتیجه اوتکا یک عضو مهم ساختمان برای جلوگیری از نفوذ نیروهای برشی است که به عنوان میلگرد تقویتی ساختمان نیز شناخته می‌شود.
شکل میلگرد ادکا
میلگرد ادکا در زبان سیریلیک کشور روسیه، به معنای اردک است. با توجه به اینکه میلگرد اوتکا شباهت زیادی به فرم یا شکل گردن اردک دارد، بنابراین به آن میلگرد ادکا گفته می‌شود. از طرفی، میلگرد اوتکا بر اساس استاندارد روسی تولید می‌گردد.
علاوه بر این، در دو طرف میلگرد شاهد دو ظاهر مختلف هستیم. قسمت انتهایی میلگرد دارای ظاهری مستقیم است و قسمت وسط آن فرمی مورب (معمولا ۴۵ درجه) دارد. هدف از مورب کردن قسمت میانه میلگرد اوتکا این است که بتواند نیروهای برشی را تحمل کند. در حالی که قسمت انتهایی، میلگرد را بتن و کل سازه اتصال میدهد.
مزایای میلگرد ادکا
وجود میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا در سازه، باعث می‌شود تا سقف استحکام بیشتری پیدا کند. با افزایش استحکام سقف سازه، احتمال ترک خوردگی تیر حمال نیز به حداقل ممکن میرسد. از طرفی، وقتی این نوع میلگرد در سازه به کار گرفته می‌شود، در هنگان زلزله، احتمال تخریب سقف نیز کاهش پیدا میکند.
خیز سقف نیز یکی دیگر از چالش‌هایی است که احتمال دارد بر اثر اعمال نیرو دچار مشکل شود. به همین خاطر میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا باعث می‌شود که سقف دچار چنین چالشی نشود. بنابراین تنشهای وارد شده بر میلگردهای کششی نیز کاهش پیدا میکند.
با اجرای میلگرد ادکا در سقف سازه فلزی، لرزش‌های احتمالی سقف نیز کاهش چشمگیری پیدا میکند. بنابراین توصیه می‌کنیم از این نوع میلگرد در سقف پروژه ساختمانی خود استفاده کنید تا احتمال بروز خطرات ناشی از فشار، کشش و برشی به حداقل ممکن برسد.
علاوه بر این، میلگرد ادکا می‌تواند تا ۱۸۰ درجه خم شود. این ویژگی باعث شده است که به این نوع میلگرد، آرماتور برشی نیز بگویند.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع میلگرد + انواع سایز و کاربردها
محاسبه طول میلگرد ادکا
- طول میلگرد اوتکا بستگی به سایز و دهانه میلگرد تیرچه و قطر بتن دارد.
- در صورت وجود فشار زیاد بر سازه، باید از میلگرد با قطر بیشتر استفاده کرد.
- متداول‌ترین میلگردهای مورد استفاده برای آرماتور برشی یا ادکا، دارای سایز ۸ تا ۱۶ میلی‌متر هستند.
طول میلگرد ادکا
با توجه به نقش مهم میلگرد ادکا در اتصال تیرچه و تیر سقف، باید طول مناسبی برای آن در نظر گرفت. همه چیز بستگی به مهندس ساختمان و محاسبات آن دارد. متداول‌ترین طول میلگرد ادکا بر اساس آیین‌نامه، ۱۲ سانتی متر است که می‌تواند کمتر یا بیشتر از این مقدار شود.
قطر میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا
همانطور که گفته شد، قطر میلگرد ادکا نیز همانند طول آن، به اندازه و قطر میلگرد تیرچه و حتی بتن مورد استفاده دارد. با این حال، باید محاسبه کنید که چه مقدار نیرو به میلگرد اوتکا وارد می‌شود.
در صورت وجود نیروهای فشاری زیاد، باید قطر میلگرد را بیشتر درنظر بگیرید. اگر نیروی فشاری کمی بر میلگرد اعمال می‌شود، بدیهی است که قطر میلگرد باید کم باشد.
اندازه استاندارد ادکا
وقتی از اندازه استاندارد ادکا حرف می‌زنیم، ابتدا باید محاسبه کنیم که مقدار نیروهای وارده به سازه چقدر است. اگر سازه شما از نوع کوچک باشد، پس احتمالا نیروی کمتری بر آن اعمال می‌شود. بنابراین نیازی نیست که از میلگرد ادکا با قطر بالاتر از ۱۰ میلی‌متر استفاده کنید.
در صورتی که سازه شما عظیم و بزرگ بود، پس قاعدتا باید نیروهای برشی، کششی و فشاری بیشتری را تجربه کند. همین موضوع باعث می‌شود که قطر میلگرد اوتکا سازه شما، بیش از ۱۰ میلی‌متر باشد.
در نظر داشته باشید که برای سازه‌های کوچک، از میلگرد ادکا با قطر ۸ تا ۱۰ میلی‌متر استفاده کنید. اگر سازه شما بزرگ بود، قطر میلگرد ادکا بین ۱۰ تا ۱۶ میلی‌متر در نظر گرفته می‌شود.
نحوه اجرای میلگرد اوتکا
در ابتدا باید به این نکته اشاره کنیم که حضور میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا در سازه، صرفا برای تقویت تیرچه سقف است و کاربرد دیگری ندارد. بنابراین حضور آن در برخی موارد ضروری نیست.
با این حال، اجرای میلگرد ادکا ساده و آسان است. به طوری که ابتدا میلگرد را در سایز مورد نظر برش می‌دهند و سپس با دستگاه، خم می‌کنند. پس از انجام مراحل گفته شده، میلگرد ادکا در نشیمن اتصال تیر سقف و تیرچه نصب می‌شود تا در برابر نیروهای برشی انتهای تیرچه، مقاومت کافی را تامین کند.
در نظر داشته باشید که در حین اجرای میلگرد اوتکا، حتما باید به اندازه ۱۲ سانتی‌متر وارد تکیه‌گاه یا نشیمن مورد نظر شود. در صورت عدم تامین اندازه گفته شده، میلگرد ادکا باید با میلگرد کششی، سطح مقطع مساوی داشته باشد.
علاوه بر این، انتهای میلگرد اوتکا باید خم یا قلاب ۹۰ یا ۱۸۰ درجه داشته باشد. زمانی نیز به این کار است که طول میلگرد ادکا به اندازه مورد نیاز نباشد. بنابراین اینجاست که مهندس سازه تصمیم می‌گیرد که انتهای میلگرد را قلاب بزند یا خم کند تا بر اساس ضوابط آیین‌نامه‌ای، در داخل بتن قرار گیرد. در ضمن میلگرد ادکا به صورت یک طرفه و دو طرفه اجرا می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا، با کارشناسان کارآهن تماس بگیرید. گروه کارشناسان کارآهن، آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند.
کلام آخر
در این مقاله به موضوع میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا پرداختیم. میلگرد ادکا یک نوع آرماتور تقویتی تیرچه است که می‌تواند نیروهای برشی، کششی و فشاری را کنترل کند. از نظر ظاهر، شبیه به گردن اردک است. با این حال میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا از ترک‌خوردگی و تخریب نهایی سقف سازه فلزی جلوگیری میکند. همچنین وظیفه دارد تا تیرچه را به تیر سقف متصل نماید.
سوالات متداول
در زبان روسی، ادکا یا اوتکا به معنی اردک است. با توجه به اینکه شکل یا ظاهر میلگرد ادکا شبیه به گردن اردک است، بنابراین به آن میلگرد اوتکا یا ادکا گفته می‌شود.
افزایش مقاومت سازه به ویژه سقف، در راستای کاهش ترک‌خوردگی، لرزش و تخریب سقف، مهم‌ترین وظیفه میلگرد ادکا است.
میلگرد ادکا توانایی تحمل نیروهای برشی و فشاری را دارد.
میلگرد ادکا نیروهای برشی، کششی و فشاری سازه را تحمل میکند اما میلگرد ممان منفی تنها قادر به تحمل نیروهای خمشی سازه است. همچنین ظاهر میلگرد ادکا شبیه به گردن اردک است؛ در حالی که فرم میلگرد ممان منفی شباهت زیادی به عصا دارد.