برای اینکه بتوان نیروهای برشی، فشاری، خمشی و مهم‌تر از آن، نیروهای خمشی را به صورت یکپارچه به زمین منتقل کرد، از میلگرد همبندی استفاده میشود. میلگرد همبندی یک نوع روش اتصال میلگردهای سقف، ستون و فونداسیون است که دارای قطر بین ۸ تا ۱۰ میلیمتر است. در این مقاله به میلگرد همبندی، کاربردها و نحوه اجرای آن می‌پردازیم. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
همبندی چیست؟
شاید برای شما هم سوال باشد که همبندی چیست؟ همبندی یک اصطلاح کلی درباره شیوه اتصال است که برای تاسیسات فلزی ساختمان به همراه آرماتور سازه‌های بتنی استفاده میشود.
همبندی با هدف تضمین اتصالات پایدار برای خطوط لوله آب و گاز، برق و … صورت می‌گیرد. همچنین باید در نظر داشته باشید که همبندی سازه‌های فلزی ساختمان، وقتی به شینه یا شمش با قابلیت رسانایی بالا متصل میشود، زمینه را برای استحکام آن در بلندمدت به وجود می‌آورد.
| مشخصات میلگرد همبندی | ||||
| نوع میلگرد | نوع اتصال | ویژگی | انواع | کاربرد |
| ساده و آجدار | همبندی | امکان توزیع یکپارچه نیروهای وارده به سازه | میلگرد همبندی اصلی و فرعی | فونداسیون، ستون و سقف |
میلگرد همبندی چیست؟
برای اینکه بتوان استحکام خوبی در سازه‌های بتنی ایجاد کرد، باید میلگردهای مورد استفاده در فونداسیون و ستون سازه بتنی به صورت دو یا چند تایی به یکدیگر متصل شوند.
بنابراین به روش اتصال میلگردهای ساختمانی برای ایجاد استحکام بالا، روش همبندی میلگرد یا میلگرد همبندی می‌گویند. به طوری که میلگردها با ادغام در یکدیگر، قدرت و مقاومت سازه بتنی را افزایش می‌دهند.
فرایند همبندی میلگرد ساده و میلگرد آجدار با استفاده از روش‌هایی مانند مفتول، جوشکاری، پیچ و مهره و … انجام میشود.
با این حال، فرایند همبندی در سازه، میلگردها را در مقابل نیروهای خارجی مانند بارهای استاتیک و دینامیک محافظت می‌کند.
میلگرد همبندی به انگلیسی
اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره میلگرد همبندی از طریق منابع انگلیسی زبان هستید، احتمالا با چالش عبارت انگلیسی فرایند همبندی میلگرد مواجه شده‌اید. میلگرد همبندی به انگلیسی شامل عبارت connection with rebar میشود.
همبندی ساختمان
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، همبندی یک روش اتصال پایدار برای تاسیسات فلزی ساختمان است که برای ایجاد ارتباط در هم تنیده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از طرفی، فرایند همبندی به ارتباط بین عناصر ساختمانی مانند ستونها، دیوارها و فونداسیون اشاره می‌کند.. به همین دلیل، از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تاثیر مستقیم بر استحکام و پایداری ساختمان دارد.
میلگرد همبندی ستون
وقتی درباره میلگرد همبندی ستون صحبت می‌کنیم، منظور ایجاد یک اتصال مستحکم و پایدار بین اجزای مختلف ستون است.
این نوع میلگرد برای اینکه بتواند همبندی مناسبی برای ستون ایجاد کند، به صورت عمودی و به وسیله قلاب‌ها و گیره‌ها حول محور ستون متصل و اجرا میشود.
مهمترین وظیفه همبندی میلگرد ستون، انتقال یکپارچه نیروهای عمودی و افقی به ستون است. به طوری که با اجرای صحیح آن، میتوان شاهد افزایش مقاومت ستون ساختمان در برابر انواع بارهای مختلف بود.
میلگرد همبندی فونداسیون
یکی از مهمترین مراحل ساختمان‌سازی، نصب و اجرای فونداسیون سازه است. برای اینکه بتوان آرماتورهای فونداسیون را در برابر نیروهای مختلف مقاوم کرد، باید از روش همبندی میلگردها استفاده کرد.
میلگرد همبندی فونداسیون وظیفه دارد تا نیروهای فشاری، خمشی، کششی و برشی را به صورت یکپارچه به زمین منتقل کند.
انواع میلگرد همبندی
میلگرد همبندی به دو نوع همبندی اصلی و همبندی اضافی یا تکمیلی تقسیم‌بندی میشود. در ادامه به توضیح کامل دو نوع اشاره می‌کنیم.
۱- همبندی اصلی
اگر به اجرای میلگرد همبندی ساختمان نگاه کنید، متوجه این موضوع می‌شوید که همبندی میلگرد شامل میلگرد اصلی و فرعی میشود.
میلگرد اصلی همان میلگردی است که به عنوان پایه در سازه بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میلگرد که نقش اصلی انتقال بار از فونداسیون به شینه زمین را برعهده دارد، به صورت طولی استفاده میشود.
در میلگرد همبندی ستون، فرم میلگرد به صورت عمودی نصب و اجرا میگردد. با این حال، همبندی میلگرد پایه یا اصلی، نقش مهمی در افزایش استحکام سازه برعهده دارد. بنابراین اجرای صحیح آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
همبندی تاسیسات ساختمانی نیز شامل نوع اصلی و فرعی میشود. به طور مثال میتوان به همبندی اصلی لولههای آب و فاضلاب و سایر تاسیسات روکار و توکار ساختمانی اشاره کرد.
۲- همبندی تکمیلی
میلگرد همبندی تکمیلی در سازه‌های ساختمانی به صورت اورلب بر روی میلگرد اصلی متصل می‌شوند تا نقش درهم تنیدگی میلگردها را جهت انتقال صحیح بار به فونداسیون و سپس زمین ایفا کنند.
بررسی همبندی تکمیلی در زمینه تاسیسات ساختمانی نیز مشابه ستون و فونداسیون سازه است. با این تفاوت که در تاسیسات ساختمانی، نحوه اتصال اجزای تاسیسات به یکدیگر، متفاوت از روش مفتول، جوش و پیچ و مهره در سازه اجرا میشود.
اغلب تاسیسات ساختمانی مانند لوله‌ها در یک محیط مرطوب مانند حمام، سرویس بهداشتی نصب می‌شوند که همبندی آن‌ها، از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین برای همبندی آن‌ها، از بست و … استفاده میشود.
قطر میلگرد همبندی
برای میلگرد همبندی سازه‌های ساختمانی از دو نوع میلگرد ساده و آجدار استفاده میشود. بنابراین استانداردها و دستورالعملهای موجود در این زمینه، بر قطر ۸ تا ۱۰ میلیمتر میلگردها تاکید می‌کنند.
قطر مجاز میلگرد همبندی برای استفاده از اجزای سازهای، بین ۸ تا ۱۰ میلیمتر در نظر گرفته میشود. همچنین قطر مجاز اشاره شده، اختلاف پتانسیل و جریان الکتریکی ناشی از صاعقه و غیره را به حداقل ممکن کاهش می‌دهد.
سایز میلگرد همبندی
منظور از سایز میلگرد همبندی، قطر و سطح مقطع هادی همبندی اصلی است که برای میلگردهای سازه نباید از ۶ میلیمتر کمتر در نظر گرفته شود.
برای تاسیسات ساختمان، حداقل مجاز سطح مقطع هادی همبندی اصلی مطرح نیست بلکه باید حداکثر مجاز را در نظر گرفت. به طوری که حداکثر مجاز سطح مقطع هادی در تاسیسات ساختمانی، ۲۵ میلیمتر است.
طول جوش میلگرد همبندی
در صورتی که میلگرد همبندی از نوع میلگرد a3 و میلگرد a5 باشد، جوشکاری آن‌ها توصیه نمی‌شود. با این حال، طول جوش میلگرد همبندی، ۱۰ سانتیمتر است.
ویژگی‌های میلگرد همبندی
مهمترین ویژگی‌های میلگرد همبندی عبارتند از:
- قابلیت اتصال سریع و آسان
- مقاوم در برابر ضربه و فشار
- انعطاف‌پذیری بالا
- مقاوم در برابر حرارت و آتش
- مقاومت الکتریکی مناسب
- مکان استفاده در محیط‌های با رطوبت بالا (به ویژه در میلگرد اضافی یا تکمیلی)
- قابلیت جوشکاری، مفتول و پیچ و مهره
کاربرد میلگرد همبندی
مهمترین کاربردهای میلگرد همبندی شامل سازه ساختمانی (فونداسیون و ستون) و تاسیسات روکار و توکار ساختمانی میشود.
از جمله تاسیسات ساختمانی میتوان به لولههای آب و فاضلاب به همراه گاز، حمام، یخچال، لباسشویی، کلید و پریز، وسایل فلزی موجود در استخر و بیمارستان اشاره کرد.
مزایا و معایب همبندی با میلگرد
برای اطلاع از مزایا و معایب میلگرد همبندی به جدول زیر مراجعه کنید.
| مزایا و معایب میلگرد همبندی | |
| مزایا | معایب |
| انتقال بار سازه به صورت یکنواخت | طول محدود میلگرد |
| مقاوم در برابر الکتریسیته صاعقه | امکان خوردگی |
| سرعت بالا در اتصال و استفاده آسان | هزینه بالا نسبت به سایر روش‌ها |
| صرفه‌جویی در زمان و هزینه | نیاز به تجهیزات و ماشین آلات خاص |
| هدایت حرارتی مطلوب | – |
| مقاومت بالا در برابر تنش‌های کششی و فشاری | – |
اموزش همبندی با میلگرد
اجرای درست و استاندارد میلگرد همبندی در دو مرحله انجام میشود. مرحله نخست شامل همبندی میلگرد پیش از بتن ریزی است و مرحله دوم، پس از عملیات بتن ریزی صورت می‌گیرد. در ادامه به توضیح کامل مراحل اجرای همبندی میلگرد ساختمان اشاره می‌کنیم.
اجرای میلگرد همبندی در دو مرحله انجام میشود. یکی قبل از بتن‌ریزی و هم‌زمان با اجرای فونداسیون ساختمان که در تمامی طبقات مورد نظر انجام میشود و دیگری بعد از بتن‌ریزی که این مرحله نیز دارای قسمت‌های مختلفی است.
همبندی قبل از بتن ریزی
در مرحله اول یعنی پیش از بتن ریزی، شامل اجرای میلگرد همبندی در فونداسیون، ستون، سقف و بام میشود. اجرای همبندی میلگردهای فونداسیون، مستلزم اتصال همبندی ستونها به یکدیگر است.
نکته مهم در اتصال ستونها، این است که میلگردها باید در فاصله ۲۰ متر از طول و عرض ساختمان ایجاد شود.
برای اجرای همبندی میلگردها در سقف نیز باید به مانند توضیح اشاره شده عمل کرد. در واقع همبندی میلگرد سقف، ستون، تیرهای فلزی و سقف آسانسور، حمام، سرویس بهداشتی و سایر محیط، اجرا میشود.
در ضمن فراموش نکنید که ستونها و تیرهای متصل در پشت بام نیز باید به یک هادی الکتریکی متصل گردند.
همبندی بعد از بتن ریزی
یکی از مراحل مهم اجرای میلگرد همبندی، نحوه اجرا پس از بتن‌ریزی است. این مرحله زمانی انجام میشود که پیش از بتن ریزی از شبکه یکنواخت میلگرد همبند استفاده نشده باشد. به همین خاطر باید از یک سیم مسی برای همبند شدن با میلگردها استفاده کرد. این مرحله برای اجرای فونداسیون و سقف بسیار مهم است.
برای اجرای همبندی میلگرد در ستون نیز به مانند فونداسیون عمل می‌کنند. یعنی اگر فرایند همبندی میلگرد پیش از بتن ریزی صورت نگرفته باشد، باید برای همبند شدن میلگردها پس از بتن ریزی، اقدامات لازم را انجام داد.
همبند کردن میلگردهای ستون پیش از بتن ریزی طبقات مختلف، خرپشته، سقف و آسانسور صورت می‌گیرد. در صورت عدم توجه به این نکته، فرایند همبندی بین طبقات بالا و پایین با اختلال مواجه میشود.
نحوه اتصال میلگرد همبندی
شیوه اتصال همبندی میلگرد به ویژه در نوع اتصال همبندی اصلی، از مسیر ستون به فونداسیون انجام میشود. یعنی اتصال میلگرد همبندی اصلی به صورت طولی صورت می‌گیرد.
تیر، ستون و فونداسیون، بخش‌های مهم همبندی میلگرد اصلی به حساب می‌آیند. در این فرایند برای اتصال میلگرد، از سه روش، جوشکاری، مفتول و پیچ و مهره استفاده می‌کنند.
همبند کردن میلگردها در روش همبندی اضافی، معمولا شامل وسایل و سیستم‌های نصب شده آب، برق، گاز و … است. برای اتصال در روش همبندی تکمیلی، از بست و … استفاده می‌کنند.
همبندی فونداسیون با میلگرد
همبندی فونداسیون با میلگرد، جزو نوع اصلی همبندی است که معمولا به صورت طولی انجام میشود. همبند کردن میلگردهای فونداسیون، نه تنها بر انتقال بارهای مختلف اثرگذار است بلکه می‌تواند زمینه را برای پایداری و مقاومت سازه، دوچندان کند.
تست همبندی ساختمان
برای اینکه بتوانید همبندی مناسبی در ساختمان به وجود آورید، اجرای تست همبندی در نوع اصلی و تکمیلی ضروری است. بنابراین اجرای تست یک الزام است که نباید هیچ یک از کارفرمایان فراموش کنند.
از جمله مزیتهای تست همبندی ساختمان میتوان به کاهش خطر آتش سوزی، کاهش اثر الکتریسیته، مقاومت در برابر بارهای کششی، خمشی، فشاری و برشی ساختمان و … اشاره کرد.
تفاوت همبندی در اسکلت بتنی و اسکلت فلزی
در جدول زیر به مهمترین تفاوت‌های همبندی در اسکلت بتنی و اسکلت فلزی اشاره می‌کنیم.
| جدول تفاوت همبندی در اسکلت بتنی و اسکلت فلزی | |||
| نوع سازه | الزام در اجرای همبندی فونداسیون | الزام در اجرای همبندی طبقات | همبندی به وسیله هادی‌های الکتریکی |
| اسکلت بتنی | بله | بله | بله |
| اسکلت فلزی | بله | خیر | بله |
کلام آخر
در این مقاله به موضوع میلگرد همبندی و نحوه اجرای آن پرداختیم. همبندی یک نوع اتصال مورد استفاده برای میلگردهای مورد استفاده در سازه‌های بتنی ، فلزی و اتصالات ساختمانی است که زمینه را برای پایداری و استحکام سازه و اتصالات به وجود می‌آورد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، با کارشناسان کارآهن تماس بگیرید.
سوالات متداول
چه نوع میلگردهایی برای میلگرد همبندی استفاده میشود؟
همبندی میلگرد شامل میلگرد ساده و آجدار است که به فراخور نیاز سازه، از هر کدام استفاده میشود.
میلگرد همبندی چه کاربردی دارد؟
مهمترین کاربرد همبندی میلگرد شامل ستونها، فونداسیون و سقف سازه است.
مزیت میلگرد همبندی در چیست؟
از جمله مزیتهای مهم میلگرد همبندی میتوان به انتقال یکپارچه بارهای فشاری، کششی، خمشی و برشی است که از طریق ستون به فونداسیون و زمین منتقل میگردد.
قطر میلگرد همبندی چقدر است؟
بر اساس دستورالعملهای سازهای، قطر میلگرد همبندی بین ۸ تا ۱۰ میلیمتر در نظر گرفته میشود.