تفاوت تیرآهن هاش و معمولی در چیست؟ تیرآهن هاش (H) و تیرآهن معمولی (I) بسیار شبیه به هم هستند زیرا اغلب در موقعیت‌های مشابه استفاده می‌شوند. با این حال، تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد. در این مقاله به تفاوت تیرآهن هاش معمولی می‌پردازیم. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
زمان خواندن: ۹ دقیقه
تیرآهن چیست؟
اگر به دنبال تفاوت تیرآهن هاش و معمولی هستید، ادامه مطلب را دنبال کنید. تیرآهن یک عنصر سازه‌ای است که یک ساختمان یا سازه را پشتیبانی می‌کند. این می‌تواند تکیه گاه اولیه یا تکیه‌گاه ثانویه باشد و عموماً برای تحمل بار از اعضای دیگر مانند پی یا دیوارهای بیرونی استفاده می‌شود.
تیرها بر اساس شکل (تیرآهن هاش، I و …) طبقه‌بندی می‌شوند. آنها همچنین بر اساس مواد و نحوه اتصال آنها به سازه ساختمان طبقه‌بندی می‌گردد. تیرآهن معمولا از فولاد ساخته می‌شود. علاوه بر این مواد، برخی از انواع تیرآهن را می‌توان با چوب بامبو یا بالسا نیز ساخت.
معمولا از تیرآهن هنگام ساخت ساختمان استفاده می‌شود؛ زیرا امکان نصب آسان سیم کشی و لوله کشی را بدون نیاز به نگرانی در مورد کار بیش از حد یک قسمت از ساختمان فراهم می‌کند.
تیرآهن هاش (H)
تیرآهن هاش چیست و چه کاربردی دارد؟ این اولین سوالی است که احتمال به ذهن شما می‌آید. تیرآهن هاش با حرف انگلیسی H، یکی از انواع تیرآهن‌های پرطرفدار موجود در بازار است که بیشتر برای ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. متریال اصلی این نوع تیرآهن فولاد است.
با توجه به اینکه تیرآهن H شکل، استحکام بالایی نسبت به وزن خود دارد، بنابراین برای استفاده در ساختمان‌های مسکونی و پل‌ها مناسب است. بنابراین تیرآهن هاش برخلاف تیرآهن معمولی با بال‌های خمیده، بال‌های وسیع‌تری دارد.
علاوه بر این، تیرآهن هاش با ارتفاع ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌متر ساخته می‌شود که معمولا اندازه بال با ارتفاع آن برابر است. برابر بودن ابعاد بال و ارتفاع در تیرآهن H باعث افزایش دوام و مقاومت آن نسبت به تحمل بارهای مختلف می‌شود.
تیرآهن معمولی (I)
اگر تیرآهن هاش بال‌های ضخیمی داشت، در اینجا تیرآهن معمولی دارای بال‌های با ضخامت کم یا اصطلاحا باریک است. انتهای خمیده یا مخروطی شکل تیرآهن I، امکان تحمل فشار مستقیم را توسط این نوع تیر فراهم می‌کند.
همانند تیرآهن هاش، تیرآهن معمولی نیز از فولاد نورد شده با ارتفاع ۸۰ تا ۶۰۰ میلی‌متر ساخته می‌شود. همچنین ضخامت بال در تیرآهن I ثابت است و استحکام کششی بالایی دارد؛ به همین دلیل بیشتر برای ستون، خرپا و تیر در پوشش سقف و پل‌های لانه زنبوری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تفاوت تیرآهن هاش و معمولی در وزن آنها نیز مشخص است. وزن سبک‌تر تیرآهن معمولی نسبت به تیرآهن هاش، این نوع تیر را برای سازه‌های با دهانه‌های کوچکتر مناسب می‌کند.
مقایسه تیرآهن هاش و معمولی
تیرآهن هاش و تیرآهن I دو نوع مختلف از اجزای سازه‌های فولادی هستند که معمولا در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند. وجه تمایز بین آنها را می‌توان از نظر ظاهر تشخیص داد. تیرآهن هاش با یک فلنج عمودی و دو فلنج کناری بلند مانند حرف H است، در حالی که تیرآهن I مقطعی شبیه به حرف I که دو فلنج عمودی منفرد (بدون فلنج کناری) دارد.
اگرچه این دو تیرآهن خواص مکانیکی مشابهی دارند اما تفاوت تیرآهن هاش و معمولی از نظر ابعادی نیز در نظر گفته می‌شود. تیرآهن هاش کارایی بیشتری نسبت به تیرآهن I دارد. زیرا در حمل بارهای خمشی و برشی بهتر عمل می‌کند.
تیرآهن هاش دارای یک شبکه ضخیم‌تر و عمیق تر نسبت به تیرآهن I است. به این معنی که می‌تواند وزن جسمی را که در بالای آن قرار داده شده، بهتر تحمل کند. این نکته همچنین به متعادل کردن بارهای کنسولی که ممکن است به مرور زمان بر روی تیرآهن H قرار گیرد (مانند طبقات یا تیرهای اضافی) کمک می‌کند.
تیرآهن هاش مدول مقطع بیشتری نسبت به تیرآهن I دارد. به این معنی که قادر به مقاومت در برابر نیروهای فشاری بهتر از تیرآهن I است. همچنین دارای مقادیر مقاومت کششی بیشتری است. به این معنی که کمتر احتمال دارد تحت فشار نیروهای کششی، خم شود.
به طور خلاصه، تفاوت تیرآهن هاش و معمولی این است که تیرآهن هاش، فلنج بسیار ضخیم‌تری نسبت به تیرآهن I دارد. هر چه فلنج ضخیم‌تر باشد، به معنای تیرآهن قوی‌تر است که امکان تحمل بار بیشتری را فراهم می‌کند. این بدان معنی است که برای همان مقدار تکیه‌گاه سازه‌ای، می‌توانید از تیرآهن هاش کمتری نسبت به تیرآهن I استفاده کنید.
دیگر تفاوت تیرآهن H و I این است که تیرآهن هاش به جای مستقیم بودن به سمت بالا و پایین مانند اکثر انواع تیرهای دیگر (مانند T یا L)، در انتهای هر دو طرف به سمت بیرون خمیده می‌شود تا فلنج‌ها و بال‌هایی ایجاد کند. این ساختار به ویژه برای حمل بارهای خمشی مناسب تر است.
تفاوت تیرآهن هاش و معمولی برای پروژه‌ها
تیرآهن هاش و تیرآهن I هر دو مستعد خمش، کمانش و تغییر شکل پیچشی هستند. از طرفی، تیرآهن H به دلیل توانایی مقاومت در برابر نیروهای کششی، فشاری یا برشی از طرفین، می‌تواند در ساخت ساختمان‌ها استفاده شود.
خاصیت مقاومت در برابر کشش و فشار، تیرآهن هاش را برای طرح‌های ساختمانی که نیاز به پشتیبانی از بارهای عمودی مانند تیرها دارند، ایده‌آل می‌کند.
تیرآهن I به دلیل توانایی مقاومت در برابر نیروهای جانبی ناشی از باد یا زلزله بدون کمانش تحت فشار بادهای شدید، معمولا به عنوان اجزای سازه‌ای در ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شود.
مزیت تیرآهن I نسبت به تیرآهن هاش
تیرآهن I برای تحمل بارهای سنگین‌تر در طول یا دهانه تیر طراحی شده است. بنابراین اگر به دنبال یک عضو سازه‌ای هستید که بتواند بارهای سنگین را تحمل کند، تیرآهن I یا معمولی می‌تواند انتخاب بهتری باشد.
این نوع تیرآهن از نظر مقاومت در برابر خمش، قوی تر از تیرآهن H است. زیرا فلنج‌های آن در برابر بار مقاومت کرده و هنگام خم شدن تیر از یکدیگر حمایت می‌کنند. فلنج‌های تیرآهن هاش این مزیت را ندارند، بنابراین در زیر بارهای زیاد تمایل به کمانش دارند و در تنش خمشی راحت تر از کار می‌افتند.
بهترین تیرآهن برای ستون
یکی دیگر از نقاط تفاوت تیرآهن هاش و معمولی در کاربردهای آنها است. تیرآهن H و تیرآهن معمولی (I) بسیار شبیه به هم هستند اما کاربردهای متفاوتی دارند. اگر علاقه‌مند به استفاده از هر یک از آنها برای پروژه بعدی خود هستید، ادامه این مقاله را بخوانید.
ساده‌ترین راه برای اینکه بدانید بهترین تیرآهن برای پروژه شما کدام است، حتما با یک متخصص مشورت کنید. تیرآهن هاش برای تحمل بار کف و سقف در فواصل طولانی‌تر مناسب‌تر است، در حالی که تیرآهن‌های I شکل برای تحمل وزن دیوار یا ستون مناسب‌تر هستند.
اگر تصمیم به استفاده از تیرآهن H یا I را دارید، توجه داشته باشید که این نوع تیرآهن‌ها دهانه‌های متفاوتی دارند. این بدان معنی است که اگر سازه شما دارای دهانه بزرگ یا طولانی است، احتمالا تیرآهن I برای آن مناسب نیست. زیرا به متریال یا تعداد تیرآهن بیشتری نسبت به سایر تیرآهن‌ها نیاز دارد.
جدول سایز تیرآهن هاش (H)
در ادامه تفاوت تیرآهن هاش و معمولی به جدول سایز و اندازه‌های رایج تیرهای H می‌پردازیم.
| جدول سایز تیرآهن هاش (H) | |||
| ابعاد تیرآهن H (اینچ) | عرض فلنج | ضخامت جان | ضخامت فلنج |
| ۶×۶ | ۵.۵ | ۰.۱۷ | ۰.۱۷ |
| ۸×۸ | ۷.۵ | ۰.۲ | ۰.۲ |
| ۱۰×۱۰ | ۹.۵ | ۰.۲۴ | ۰.۲۴ |
| ۱۲×۱۲ | ۱۱.۵ | ۰.۲۸ | ۰.۲۸ |
| ۱۴×۱۴ | ۱۳.۵ | ۰.۳۲ | ۰.۳۲ |
| ۱۶×۱۶ | ۱۵.۵ | ۰.۳۶ | ۰.۳۶ |
| ۱۸×۱۸ | ۱۷.۵ | ۰.۴ | ۰.۴ |
| ۲۰×۲۰ | ۱۹.۵ | ۰.۴۴ | ۰.۴۴ |
| ۲۲×۲۲ | ۲۱.۵ | ۰.۴۸ | ۰.۴۸ |
جدول سایز تیرآهن معمولی (I)
در ادامه تفاوت تیرآهن هاش و معمولی به جدول سایز و اندازه‌های رایج تیرآهن I می‌پردازیم.
| جدول ابعاد تیرآهن هاش (I) | |||
| ابعاد تیرآهن I (اینچ) | عمق (اینچ) | عرض فلنج (اینچ) | ضخامت جان (اینچ) |
| ۴×۴ | ۴ | ۴ | ۰.۲ |
| ۵×۵ | ۵ | ۵ | ۰.۲ |
| ۶×۶ | ۶ | ۶ | ۰.۲ |
| ۸×۸ | ۸ | ۸ | ۰.۲ |
| ۱۰×۱۰ | ۱۰ | ۱۰ | ۰.۳ |
| ۱۲×۱۲ | ۱۲ | ۱۲ | ۰.۳ |
| ۱۴×۱۴ | ۱۴ | ۱۴ | ۰.۳ |
| ۱۶×۱۶ | ۱۶ | ۱۶ | ۰.۴ |
| ۱۸×۱۸ | ۱۸ | ۱۸ | ۰.۴ |
| ۲۰×۲۰ | ۲۰ | ۲۰ | ۰.۴ |
| ۲۲×۲۲ | ۲۲ | ۲۲ | ۰.۴ |
جدول مقایسه تیرآهن H و I
در جدول زیر به مهم‌ترین تفاوت تیرآهن هاش و معمولی می‌پردازیم.
| جدول مقایسه تیرآهن هاش (H) و تیرآهن معمولی (I) | ||
| معیار | تیرآهن هاش (H) | تیرآهن معمولی (I) |
| متریال | فولاد | فولاد |
| وظیفه | پشتیبانی از ساختمان و سایر سازه‌ها | پشتیبانی از ساختمان و سایر سازه‌ها |
| مقطع | مستطیلی | مثلثی |
| جان | ضخیم‌تر | باریک‌تر |
| دهانه (بال) | بال طولانی تر از تیرآهن I | بال کوتاه‌تر نسبت به تیرآهن هاش |
| ابعاد | مشابه | مشابه |
| وزن | سنگین‌تر | سبک‌تر |
| فضای اشغال شده | بیشتر | کمتر |
| تحمل بار در دهانه طولانی | بیشتر | کمتر |
| تحمل بار در دهانه کوتاه | پیشنهاد نمی‌شود | مناسب‌تر |
| انعطاف‌پذیری | بیشتر | کمتر |
| دوام | به دلیل وزن و سختی بیشتر، دوام بیشتری دارد | به دلیل وزن و سختی کمتر، دوام کمتری دارد |
| کاربرد | متنوع | متنوع |
کلام آخر
در این مقاله به تفاوت تیرآهن هاش و معمولی به همراه جدول مقایسه تیرآهن H و I پرداختیم. تیرآهن هاش به دلیل ضخامت و طول بیشتر، برای سازه‌های با دهانه‌های طولانی مناسب‌تر است. در حالی که تیرآهن معمولی یا I شکل، به دلیل ضخامت و طول کمتر، برای سازه‌های با دهانه کوتاه‌تر، انتخاب بهتری به حساب می‌آید.
سوالات متداول
کاربرد تیرآهن هاش چیست؟
تیرآهن H معمولا در ساخت ساختمان‌ها و همچنین تریلرها و پل‌های بزرگ و … استفاده می‌شوند. این تیرآهن به دلیل سطح مقطع کمی متفاوت مانند بال‌های مرکزی ضخیم‌تر و فلنج‌های پهن‌تر، می‌توانند بارهای بزرگتری را نسبت به تیرهای I تحمل کنند.
دوام تیرآهن هاش بیشتر است یا تیرآهن I؟
تیرآهن هاش به دلیل وزن و سختی بیشتر، دوام بیشتری نسبت به تیرآهن I دارد. با این حال، متغیرهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند بر استحکام و عملکرد تیر تأثیر بگذارند؛ از جمله فرآیند ساخت، ترکیب و طراحی آن.
مهم‌ترین تفاوت تیرآهن هاش و معمولی چیست؟
تفاوت بین تیرآهن H و I در نسبت بال به جان تیر است. تیرآهن هاش سنگین‌تر از تیرآهن I است. بنابراین تیرآهن H بهتر از تیرآهن معمولی در نظر گرفته می‌شود.