بازار جهانی فولاد وارد مرحلهای تازه شده است؛ مرحلهای که دیگر صرفا با نوسانات مقطعی عرضه و تقاضا تعریف نمیشود بلکه نشانههای یک تغییر ساختاری عمیق را در خود دارد. کاهش تدریجی تولید فولاد در چین، تشدید سیاستهای حمایتی و محدودکننده در اروپا و هم زمان رشد پرشتاب تقاضای هند برای مواد اولیه فولادی، سه نیروی اصلی هستند که مسیر جریان فولاد در جهان را بازطراحی میکنند.
در این فضا، چرخش بزرگ در سیاست جهانی فولاد و نقش سیاستگذاری صنعتی، ملاحظات زیست محیطی و امنیت زنجیره تامین پررنگتر از گذشته شده و منطق صرف قیمتمحور به چالش کشیده شده است. برای اطلاع از قیمت روز آهن میتوانید به سایت کارآهن مراجعه کنید یا با کارشناسان مجموعه به شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
زمان خواندن: ۷ دقیقه
چرخش بزرگ در سیاست جهانی فولاد
چرخش بزرگ در سیاست جهانی فولاد، نشانه ورود این صنعت به مرحلهای تازه و ساختاری متفاوت است؛ مرحلهای که در آن تصمیمات دولتی، الزامات زیستمحیطی و امنیت زنجیره تأمین نقش پررنگتری نسبت به گذشته ایفا میکنند. کاهش هدفمند تولید فولاد در چین، که سالها موتور اصلی عرضه جهانی محسوب میشد، در کنار سختگیریهای زیست محیطی و محدودیتهای صادراتی، موجب شده توازن سنتی بازار فولاد دستخوش تغییر شود. این رویکرد جدید نشان میدهد که دوره تولید انبوه و فولاد ارزان بهتدریج در حال پایان یافتن است و جای خود را به مدیریت ظرفیت و کنترل مازاد عرضه میدهد.
در سوی دیگر، اروپا با بازگشت به سیاستهای حمایتی و محدودسازی واردات فولاد، تلاش میکند از زنجیره ارزش داخلی خود محافظت کند، در حالی که هند با رشد سریع پروژههای زیرساختی و صنعتی به کانون جدید تقاضای فولاد و مواد اولیه تبدیل شده است.
همزمانی این تحولات، نقشه جریان فولاد در جهان را بازترسیم کرده و بازارهای منطقهای را بیش از گذشته به سیاستگذاریهای کلان وابسته ساخته است. در چنین فضایی، فعالان بازار فولاد ناگزیرند استراتژیهای تامین، تولید و قیمتگذاری خود را با واقعیتهای جدید این چرخش جهانی هماهنگ کنند.
پایان دوران فولاد ارزان با عقبنشینی چین از تولید انبوه
چین که سالها به عنوان بزرگترین تولیدکننده و تامینکننده فولاد جهان شناخته میشد، اکنون در حال کاهش آگاهانه ظرفیت تولید خود است. افت نزدیک به ۱۱ درصدی تولید فولاد این کشور در نوامبر ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل و ثبت پایینترین سطح تولید در نزدیک به دو سال اخیر، نشان از یک تغییر جهت راهبردی میدهد. تداوم کاهش تولید برای چند ماه متوالی نشان میدهد که این روند صرفا یک نوسان فصلی نیست.
تمرکز سیاستگذاران چینی از رشد کمّی به سمت کنترل ظرفیت، کاهش آلایندگی و مدیریت مازاد عرضه تغییر کرده است. محدودیتهای زیستمحیطی در استانهای صنعتی، کاهش تولید چدن و فولاد خام و در کنار آن، سختگیری در صدور مجوزهای صادراتی، پیام روشنی به بازار جهانی میدهد: چین دیگر قصد ندارد با صادرات گسترده، تعادل بازار جهانی فولاد را بر هم بزند.
بازار داخلی آهن برابر با فاز انتظار و احتیاط
نقش چرخش بزرگ در سیاست جهانی فولاد در بازار داخلی آهن چگونه است؟ در بازار داخلی زنجیره آهن، تحولات قیمتی اخیر بیش از آنکه بیانگر یک روند مشخص باشد، نشاندهنده سردرگمی و احتیاط فعالان بازار است. در بخش میلگرد، برخی تولیدکنندگان افزایش محدود قیمت را اعمال کردند، اما ثبات نرخ در بسیاری از مبادی فروش نشان میدهد که بازار هنوز آمادگی پذیرش یک موج صعودی فراگیر را ندارد.
تیرآهن نیز عمدتا در فضای آرامی معامله شد و تنها در برخی سایزها افزایش جزئی قیمت مشاهده شد. در بازار ورق گرم ST37 و ST52، ثبات کلی قیمتها حاکم بود، هرچند کاهش محدود نرخ در برخی ضخامتها بیانگر فشار عرضه و تلاش تولیدکنندگان برای حفظ تعادل معاملات است. مجموعه این دادهها نشان میدهد بازار آهن فعلا در موقعیت انتظار برای سیگنالهای قویتر قرار دارد.
بازگشت سیاست صنعتی و بستن مسیر واردات اروپا
در سوی دیگر، اروپا با رویکردی کاملا متفاوت در حال واکنش به شرایط جهانی است. نگرانی از تضعیف زنجیره ارزش فولاد، اتحادیه اروپا را به سمت تشدید سیاستهای حفاظتی سوق داده است. بیانیههای اخیر فولادسازان و فعالان زنجیره فولاد اروپا، از بحرانی عمیق در رقابتپذیری این صنعت حکایت دارد؛ بحرانی که ناشی از مازاد ظرفیت جهانی و ورود فولاد ارزان وارداتی است.
پیشنهاد تعیین سقف واردات بدون تعرفه و افزایش شدید تعرفه برای حجم مازاد، نشان میدهد اروپا به دنبال ایجاد یک سپر دفاعی جدیتر است. اهمیت این سیاستها زمانی بیشتر میشود که محصولات استراتژیکی مانند فولادهای الکتریکی و مشتقات فولادی نیز مشمول حمایت شوند؛ محصولاتی که نقشی کلیدی در گذار سبز و دیجیتال این قاره دارند.
موتور جدید تقاضای فولاد و مواد اولیه هند
در حالی که چین (پیرامون چرخش بزرگ در سیاست جهانی فولاد) در حال مهار تولید و اروپا در مسیر محدودسازی واردات حرکت میکند، هند به آرامی در حال تبدیل شدن به یکی از مهمترین کانونهای تقاضای فولاد و مواد اولیه در جهان است. افزایش واردات سنگ آهن و پلت به بالاترین سطوح چند سال اخیر، نشاندهنده فاصله میان رشد تقاضا و ظرفیت تولید داخلی این کشور است.
چالشهای لجستیکی، تاخیر در توسعه معادن جدید و رشد سریع پروژههای زیرساختی، هند را به واردات وابستهتر کرده است. افزایش نقش شرکتهایی مانند JSW Steel و رشد سهم برزیل در تامین سنگ آهن هند، حاکی از تغییر مسیر جریان مواد اولیه در بازار جهانی است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند هند میتواند در بلندمدت جایگزین بخشی از تقاضای ازدسترفته چین شود.
باز ترسیم نقشه جریان فولاد؛ پیامدها برای بازار آهن
هم زمانی سه روند کلیدی (کاهش تولید چین، سیاستهای حمایتی اروپا و رشد تقاضای هند) در حال شکلدهی به یک نقشه جدید برای بازار جهانی فولاد است. این بازتنظیم میتواند به کاهش عرضه مازاد، رقابتیتر شدن دسترسی به مواد اولیه و افزایش نوسانات قیمتی منجر شود.
برای بازار آهن، این شرایط به معنای افزایش حساسیت به تحولات سیاسی، صنعتی و زیست محیطی است. کشورهایی که در موقعیت واردکننده یا بازیگر میانی قرار دارند، ناگزیر خواهند بود استراتژیهای تامین، ذخیرهسازی و تولید خود را با این واقعیت جدید تطبیق دهند.
کلام آخر
در این گزارش به چرخش بزرگ در سیاست جهانی فولاد پرداختیم. آنچه امروز در چین، اروپا و هند مشاهده میشود، مجموعهای از اتفاقات جداگانه نیست؛ بلکه نشانههای روشن یک تغییر ساختاری در بازار جهانی فولاد است. بازاری که در آن، سیاستگذاری صنعتی، محیطزیست و امنیت زنجیره تامین نقش تعیینکنندهتری نسبت به گذشته خواهند داشت. درک این تحولات برای فعالان بازار آهنآلات، شرط بقا و تصمیمگیری هوشمندانه در سالهای آینده خواهد بود.
سوالات متداول
چرا کاهش تولید فولاد چین برای بازار جهانی مهم است؟
زیرا چین بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان است و هر تغییر در سیاست تولید یا صادرات آن، به صورت مستقیم بر عرضه، قیمت و تعادل بازار جهانی تاثیر میگذارد.
سیاستهای حمایتی اروپا چه اثری بر تجارت فولاد دارد؟
این سیاستها مسیر واردات فولاد به اروپا را محدود کرده و میتواند جریان صادرات کشورهای تولیدکننده را به سمت بازارهای دیگر تغییر دهد.
آیا هند میتواند جایگزین چین در تقاضای فولاد شود؟
در کوتاهمدت به طور کامل خیر اما در بلندمدت هند ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطبهای اصلی تقاضای فولاد و مواد اولیه را دارد.
این تحولات چه تاثیری بر بازار آهن ایران دارد؟
افزایش نوسانات جهانی، تغییر مسیر تجارت و رقابت شدیدتر بر سر مواد اولیه میتواند قیمتها و استراتژی تامین را در بازار داخلی تحت تاثیر قرار دهد.
آیا بازار فولاد وارد دورهای پرریسکتر شده است؟
بله، با افزایش نقش سیاست و کاهش عرضه مازاد، بازار فولاد بیش از گذشته به تحولات ژئوپلیتیکی و تصمیمات دولتی حساس خواهد بود.