لوله اسپیرال یا لوله درز مارپیچی چیست؟

لوله اسپیرال لوله‌ای با درز مارپیچی است که استحکام و مقاومت بالایی دارد. کاربردهای لوله درز مارپیچی شامل صنعت نفت و گاز، سیستم تهویه مطبوع، آب و فاضلاب، ساخت و ساز، کشاورزی، زیرساخت و… می‌شود. یکی از بهترین انواع لوله مارپیچ تحت عنوان لوله اسپیرال گالوانیزه تولید می‌شود که به علت خاصیت ضد خوردگی و آب، کاربرد زیادی دارد. در این مقاله قصد داریم تا به موضوع لوله اسپیرال، کاربرد، مزایا و معایب آن بپردازیم برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.

لوله اسپیرال چیست؟

لوله اسپیرال یک نوع لوله با مقاومت بالا است که درز جوش مارپیچی شکل دارد. این نوع لوله‌ها معمولا از ورق فولادی یا آلومینیوم ساخته می‌شوند که دوام و مقاومت این محصول را در برابر خوردگی افزایش می‌دهد.

این نوع محصولات از یک ورق فلزی پیوسته با ساختار درز جوش یا درزهای مارپیچی برای اطمینان از اتصال ایمن و بدون هوا تشکیل شده‌اند. شکل مارپیچی، استحکام ساختاری لوله را فراهم می‌کند و در عین حال انعطاف‌پذیری این محصول  را برای نصب در فضاهای مختلف به وجود می‌آورد.

انواع لوله اسپیرال

انواع مختلفی از لوله‌ اسپیرال وجود دارد که هر کدام برای کاربردها و نیازهای خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه به چند نوع متداول لوله‌های اسپیرال اشاره می‌کنیم:

۱. لوله‌های اسپیرال درز جوش

این نوع لوله‌ها به طور گسترده در بسیاری از صنایع مانند ساختمان (ستون‌ها، شمع و…)، زیرساخت‌ها و صنایع نفت و گاز استفاده می‌شوند. لوله‌های مارپیچی دارای درز جوش  با خم کردن مداوم یک ورق فولادی به شکل مارپیچی و سپس جوش دادن لبه‌ها به یکدیگر تولید می‌گردند. این محصولات به دلیل استحکام بالا، دوام و مقاومت در برابر فشار بالا شناخته می‌شوند.

۲. کانال‌های اسپیرال

کانال‌های اسپیرال که به نام کانال‌های گرد مارپیچی نیز شناخته می‌شوند، در سیستم‌های HVAC مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات معمولا از فولاد گالوانیزه یا ضد زنگ ساخته می‌شوند که وظیفه بهینه کردن جریان هوا را برعهده دارند. کانال‎‌های مارپیچی به دلیل سهولت نصب، نشتی کم هوا و سطح داخلی صاف، به کاهش اصطکاک و افزایش بهره‌وری انرژی کمک می‌کند.

۳. لوله‌های راه راه اسپیرال

این نوع لوله‌ها دارای سطح خارجی راه راه یا آجدار، شبیه به مارپیچ هستند. این محصول در سیستم‌های زهکشی، مجراهای زیرزمینی و کانال‌ها استفاده می‌‌شوند. لوله‌های راه راه مارپیچی، نه تنها سبک و انعطاف‌‌پذیر هستند بلکه مقاومت بسیار خوبی در برابر فشار خاک و آب دارند. آن‌ها اغلب از موادی مانند پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) یا پلی وینیل کلراید (PVC) ساخته می‌شوند.

۴. لوله‌های پره دار اسپیرال

این نوع محصولات دارای یک پره مارپیچی شکل هستند که دور سطح بیرونی آن پیچیده شده است. پره‌ها نه تنها راندمان انتقال حرارت لوله را افزایش می‌دهند بلکه آن‌ها را برای کاربردهایی که نیاز به انتقال حرارت است (مانند دیگ‌ها، مبدل‌های حرارتی و کندانسورهای هوا) خنک می‌کنند. لوله‌های پره دار مارپیچی معمولا از موادی مانند فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ یا مس ساخته می‌شوند.

۵. لوله‌های سوراخ‌ دار اسپیرال

این نوع لوله‌ها دارای الگوی مارپیچی (سوراخ‌ دار) در طول خود هستند. لوله سوراخ‌ دار برای کاربردهایی استفاده می‌شود که در آن فیلتراسیون، تهویه یا عملکرد صوتی از اهمیت بالایی برخوردار است. این محصولات معمولا از موادی مانند فولاد ضد زنگ، آلومینیوم یا فولاد گالوانیزه ساخته می‌شوند.

رایج‌ترین روش ساخت لوله اسپیرال چیست؟

۱. روش O & U

روش O & U یک فرآیند تولید رایج برای تولید لوله اسپیرال است. این روش شامل تشکیل پیوسته یک ورق فلزی به شکل مارپیچی است که یک ساختار لوله‌ای ایجاد می‌کند. روش O & U یک انتخاب مناسب برای صنایعی مانند HVAC، ساخت و ساز و حمل و نقل است.

روش فوق چندین مزیت را برای تولید لوله‌های اسپیرال ارائه می‌دهد. از جمله مزیت‌های این روش می‌توان به تولید لوله‌هایی با طیف وسیعی از قطرها و طول‌ها، فرآیند جوشکاری مداوم با یک درز قدرتمند و بادوام، یکپارچگی ساختاری لوله، روشی کارآمد و مقرون به صرفه اشاره کرد.

با این حال روش O & U چگونه انجام می‌شود:

1. تهیه ورق فولادی: ابتدا یک ورق فلزی مسطح برش داده شده به عرض و طول مورد نظر آماده می‌شود.
2. فرم‌دهی به شکل مارپیچ: سپس ورق برای شکل‌دهی به صورت مارپیچی، به غلتک‌های واحد نورد منتقل می‌شود. این غلتک‌ها به تدریج ورق فولادی را به شکل مارپیچی خم می‌کنند و همزمان لبه‌ها را به هم جوش می‌دهند.
3. جوشکاری: همانطور که ورقبه صورت مارپیچی خم می‌شود، لبه‌ها به یکدیگر نزدیک شده و جوش داده می‌شوند تا یک درز پیوسته را تشکیل دهند. فرآیند جوشکاری لوله اسپیرال را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی از جمله جوشکاری القایی با فرکانس بالا، جوشکاری زیر پودری و جوشکاری لیزری انجام داد.
4. کنترل کیفی و برش نهایی: پس از فرآیند جوشکاری، ابعاد و گردی لوله مارپیچ اندازه‌گیری می‌شود. در نهایت، لوله به طول مورد نظر بریده می‌شود.

۲. خمش غلتکی یا نورد هرمی

روش نورد هرمی به عنوان خمش غلتکی یا خمش سه رول نیز شناخته می‌شود. این روش شامل استفاده از سه غلتک برای خم کردن تدریجی یک ورق صاف فولادی به شکل مارپیچی است. بیایید با روش نورد هرمی بیشتر آشنا شویم:

1. آماده‌سازی ورق: همانند روش O & U، یک ورق فلزی صاف برش داده شده تهیه می‌شود.
2. خم شدن توسط غلتک: ورق به دستگاه مجهز به سه غلتک که به شکل هرمی چیده شده‌اند، وارد می‌شود. غلتک بالایی قابل تنظیم است و قطر لوله مارپیچ را کنترل می‌کند؛ در حالی که دو غلتک پایینی به طور همزمان می‌چرخند تا ورق را به ضخامت مورد نیاز برسانند.
3. فرآیند خم شدن: با عبور ورق از غلتک‌ها، به تدریج آن را به شکل مارپیچی درمی‌آورند. غلتک بالایی برای دستیابی به قطر مورد نظر تنظیم می‌شود و غلتک‌های پایینی برای اطمینان از خم شدن مناسب، فشار لازم را وارد می‎کنند.
4. جوشکاری: هنگامی که ورق به شکل مارپیچی درآمد، لبه‌ها به هم نزدیک شده و جوش داده می‌شوند تا یک درز پیوسته ایجاد کند. فرآیند جوشکاری را می‌توان با استفاده از جوش القایی با فرکانس بالا و جوشکاری لیزری انجام داد.
5. کنترل کیفی و برش نهایی: پس از جوشکاری، لوله اسپیرال ممکن است برای اطمینان از ابعاد و گرد بودن مورد نظر لوله، به بخش کنترل کیفی منتقل شود. در صورت لزوم، فرآیندهای اضافی مانند عملیات سطحی یا پوشش بر روی محصول اعمال می‌گردد. در نهایت لوله به طول مورد نظر بریده می‌شود.

۳. روش ۲C

در این روش دو درز جوش وجود دارد؛ به طوری که لبه‌های لوله‌های C شکل به یکدیگر جوش داده می‌شوند.

۴. روش C & O

روش C&O تکنیکی است که برای ساخت لوله‌ اسپیرال استفاده می‌شود. این روش شامل چرخاندن مداوم ورق فلزی به شکل مارپیچی برای ایجاد یک لوله است. لازم به توضیح است که این محصول در سیستم تهویه، لوله‌های اگزوز، تکیه‌گاه‌های سازه‌ای و… کاربرد دارد.

نحوه تولید لوله اسپیرال به روش C&O شامل موارد زیر می‌شود:

1. انتخاب مواد اولیه: اولین مرحله انتخاب مواد اولیه مناسب است. مواد اولیه متداول شامل فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ، آلومینیوم یا سایر فلزات (بسته به کاربرد خاص و خواص مورد نظر لوله) می‌شود.
2. فرم‌دهی به شکل مارپیچ: ورق فولادی به واسطه عملیات نورد، به شکل مارپیچی در می‌آید.
3. جوشکاری: همانطور که ورق به صورت مارپیچ در می‌آید، لبه‌های آن به وسیله جوشکاری به هم متصل می‌شوند.
4. کنترل کیفیت: پس از فرآیند جوشکاری، لوله مارپیچ تحت فرآیندهای تکمیلی مختلفی قرار می ‌گیرد تا هرگونه نقصی مانند مواد اضافی جوش یا لبه‌های ناهموار را از بین ببرد. در نهایت واحد کنترل کیفیت، اقدامات لازم برای اطمینان از مطابقت لوله با مشخصات و استانداردهای مورد نیاز را انجام می‌دهد.

روش‌های تولید لوله اسپیرال

تک مرحله‌ای

چندین روش تک مرحله‌ای برای تولید لوله اسپیرال وجود دارد که در ادامه به توضیح هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم:

1. جوش مارپیچی پیوسته: این روش شامل کاهش ضخامت ورق فولادی صاف از طریق غلتک‌های نورد است که در نتیجه محصول را به شکل مارپیچ در می‌آورد. سپس لبه‌های ورق با استفاده از فرآیند جوشکاری فرکانس بالا، به هم جوش داده می‌شوند. این روش امکان تولید لوله‌های اسپیرال با سرعت بالا و با کیفیت ثابت را فراهم می‌سازد.
2. شکل‌دهی لوله درز جوش مارپیچی: در این روش، یک ورق صاف به دستگاه شکل‌دهی لوله مارپیچی (نورد) وارد می‌شود. دستگاه فوق، همزمان با شکل دادن به لوله، لبه‌ها را با استفاده از درز جوش به هم قفل می‌کند. درز جوش، اتصال ایمن و ضد نشتی بین لبه‌های ورق به وجود می‌آورد. این روش معمولا برای تولید لوله اسپیرال با قطر کم استفاده می‌شود.
3. شکل‌دهی سنبه مارپیچی: این روش شامل استفاده از سنبه با یک فرم استوانه‌ای است که ورق فولادی به دور آن پیچیده می‌شود تا شکل مارپیچی به خود بگیرد. سنبه به حفظ شکل لوله در طول فرآیند شکل‌دهی کمک می‌کند. سپس لبه‌های ورق به یکدیگر جوش داده شده تا یک لوله مارپیچی پیوسته ایجاد شود. این روش اغلب برای لوله‌های مارپیچی با قطر بزرگ و دیواره ضخیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دو مرحله‌ای

روش دو مرحله‌ای تولید لوله اسپیرال شامل دو فرآیند متفاوت است: شکل‌دهی و جوش. این روش امکان انعطاف و کنترل بیشتری در تولید لوله اسپیرال فراهم می‌کند. استفاده از روش‌های مختلف شکل‌دهی و روش‌های جوشکاری، امکان دستیابی به نیازهای خاص از نظر قطر، ضخامت، مواد و کیفیت را ممکن می‌سازد. در ادامه به خلاصه‌ای از هر مرحله اشاره می‌کنیم:

1. شکل‌دهی: در مرحله اول، دستگاه نورد به تدریج ورق فولادی را با خم کردن آن در اطراف سنبه یا مجموعه‌ای از غلتک‌ها به شکل مارپیچ در می‌آورد که در نتیجه فرآیند شکل‌دهی، قطر و شکل لوله مارپیچی را تعیین می‌کند. ورق فولادی معمولا توسط گیره‌ها در جای خود نگه داشته می‌شود تا شکل خود را در طول فرآیند جوش حفظ کند.
2. جوشکاری: هنگامی که ورق به صورت مارپیچ درآمد، لبه‌ها به هم جوش داده می‎شوند. جوشکاری با فرکانس بالا (HFW)، جوشکاری زیر پودری و جوشکاری قوسی تنگستنی گازی (GTAW)، انواع جوشکاری قابل استفاده در روش دو مرحله‌ای است.

مشخصات فنی لوله اسپیرال

مواد اولیه

لوله اسپیرال را می‌توان از مواد اولیه مختلف بسته به کاربرد مورد نظر تولید کرد. مواد متداول شامل فولاد کربنی، فولاد گالوانیزه، فولاد ضد زنگ، آلومینیوم و پی وی سی می‌شود. همچنین انتخاب مواد اولیه تحت تاثیر عواملی مانند استحکام، مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر دما و هزینه تعیین می‌گردد.

قطر

قطر لوله اسپیرال به سطح مقطع لوله اشاره دارد که معمولا بر حسب اینچ یا میلی‌متر تعیین می‌شود. قطر لوله اسپیرال معمولا ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌متر است. 

ضخامت دیواره

ضخامت دیواره لوله اسپیرال به ضخامت مواد مورد استفاده برای ساخت لوله اشاره دارد که بر حسب اینچ یا میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود. این ضخامت بسته به عواملی مانند مقاومت مصالح، کاربرد مورد نظر و الزامات سازه، می‌تواند متفاوت باشد. لازم به توضیح است که ضخامت دیواره این محصول ۹ تا ۲۵ میلی‌متر در نظر گرفته می‌شود.

طول

طول یک لوله اسپیرال به اندازه‌گیری کلی لوله از ابتدا تا انتهای محصول اشاره دارد که  بر حسب فوت یا متر مشخص می‌شود. در ضمن طول این محصول بین ۶ تا ۱۲ متر است. همچنین سایز لوله اسپیرال در حدود ۵ تا ۱۲۰ اینچ محاسبه می‌گردد.

پوشش سطح

پرداخت یا پوشش سطح لوله اسپیرال به کیفیت و ظاهر سطح بیرونی محصول اشاره می‌کند. این موضوع می‌تواند شامل یک روکش صاف، بافت دار یا پوشش داده شده از رنگ باشد.

مطابقت با استانداردها

لوله‌های اسپیرال بسته به کاربرد، ملزم به رعایت استانداردها و مقررات صنعتی خاصی هستند. برای مثال، کانال‌های HVAC ممکن است نیاز به رعایت کدها و استانداردهای خاص مربوط به کیفیت هوا، مقاومت در برابر آتش و آکوستیک داشته باشد.

کاربرد لوله اسپیرال

۱. سیستم‌ آب و فاضلاب

لوله اسپیرال به دلیل دوام، مقاومت در برابر خوردگی و فشار بالا، به طور گسترده‌ در سیستم آب و فاضلاب (برای انتقال سیالات) استفاده می‌شود.

۲. سیستم‌های HVAC

لوله‌های مارپیچی معمولا در سیستم‌های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع (HVAC) استفاده می‌شوند.

۳. صنعت نفت و گاز

این محصول در صنعت نفت و گاز به ویژه در خطوط لوله برای حمل و نقل فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی و سایر سیالات کاربرد دارند. استحکام و پایداری درز جوش لوله اسپیرال، این محصول را برای خطوط لوله در فواصل طولانی مناسب می‌کند.

۴. سازه‌های بزرگ و کوچک‌

لوله‌های اسپیرال در سازه‌‌هایی که استحکام و پایداری نقش مهمی دارد، استفاده می‌شود. به طور مثال می‌توان به ساخت ساختمان‌ها، پل‌ها، استادیوم‌ها، ساختمان‌های صنعتی و سایر سازه‌های بزرگ اشاره کرد.

۵. صنعت کشاورزی

​​این محصول برای سیستم‌های آبیاری، زهکشی و حمل‌ونقل محصولات کشاورزی کاربرد زیادی دارد.

۶. کاربردهای مکانیکی و صنعتی

لوله‌های مارپیچی به دلیل ساختار قدرتمند و انعطاف‌پذیر، نقش مهمی در نوار نقاله‌ها، سیستم جابجایی مواد و تجهیزات مورد استفاده در صنایع مختلف ایفا می‌کند.

۷. زیرساخت

این محصول به دلیل دوام و مقاومت در برابر فشارهای خارجی، اغلب در پروژه‌های زیربنایی یا زیرساختی شامل تونل‌ها، سیستم تاسیسات زیرزمینی و سیستم حمل‌ونقل زیرزمینی استفاده می‌شوند.

مزایای لوله اسپیرال

• جریان هوای کارآمد: شکل مارپیچی لوله به کاهش افت فشار کمک می‌کند؛ به طوری امکان توزیع کارآمد جریان هوا را در سیستم HVAC به وجود می‌آورد. این موضوع منجر به بهبود بهره‌وری انرژی و عملکرد کلی سیستم می‌شود.
• ساخت و ساز هوابند: ساختار درز جوش لوله مارپیچی، تضمین‌کننده اتصال محکم و مطمئن است؛ به طوری که نشت هوا را به حداقل ممکن می‌رساند. این مزیت نشان می‌دهد که استفاده از لوله اسپیرال، زمینه را برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی فراهم می‌کند.
• نصب آسان: لوله‌های اسپیرال به دلیل ماهیت انعطاف‌پذیر، نصب نسبتا آسانی دارند. آن‌ها را می‌توان به راحتی تنظیم کرد و در اطراف موانع جای داد؛ به طوری که این محصول در فضاهای تنگ یا ساختمانی پیچ در پیچ نیز مورد استفاده قرار می‎گیرد.
• صرفه جویی در فضا: شکل مارپیچی لوله اسپیرال امکان استفاده موثر از فضا را به خصوص در مناطقی با ارتفاع کوتاه سقف یا گوشه‌های تنگ فراهم می‌کند. این موضوع به به ویژه در محیط‌های تجاری و صنعتی که بهینه‌سازی فضا از اهمیت بالایی برخوردار است، به عنوان یک مزیت منحصر به فرد معرفی می‌شود.
• کاهش نویز: این محصول به کاهش انتقال نویز از طریق سیستم HVAC کمک می‌کند. سطح صاف داخلی و عدم وجود گوشه‌های تیز، موج هوا و نویز مرتبط به آن را به حداقل ممکن می‌رساند.

معایب لوله اسپیرال

• هزینه: لوله اسپیرال در مقایسه با کانال‌های مستطیلی شکل یا گرد سنتی، گران‌تر است. فرآیند تولید و استفاده از تجهیزات تخصصی برای تولید لوله‌های مارپیچی به هزینه بالاتر آن‌ها می‌افزاید.
• دسترسی محدود به اندازه‌های مختلف: اگرچه انواع لوله‌های اسپیرال در طیف وسیعی از اندازه‌ها تولید می‌شوند اما ممکن است در برخی موارد نسبت به کانال‌های مستطیلی یا گرد، اندازه‌های متنوعی نداشته باشند. این موضوع می‌تواند در هنگام استفاده از این محصول در سیستم تهویه مطبوع، یک اشکال یا چالش جدی باشد.
• تغییرات محدود: ایجاد تغییرات در لوله اسپیرال می‌تواند در مقایسه با سایر انواع کانال چالش برانگیز تر باشد. شکل مارپیچی و ساختار درز جوش این محصول باعث می‌شود که برش، گسترش یا اصلاح کانال در محل، کمتر امکان‌پذیر باشد. همچنین در صورت نیاز به تغییرات پس از نصب اولیه، حتی می‌تواند هزینه‌های کار و نصب را افزایش دهد.
• تعمیر و نگهداری: تعمیر و نگهداری لوله اسپیرال نسبت به سایر انواع لوله‌ها، پیچیده و سخت‌تر است. طراحی مارپیچی لوله اسپیرال، امکان تعمیر و نگهداری این محصول را با دشوار همراه می‌کند؛ به طوری که برای رفع موثر کثیفی، زباله‌ها یا کپک‌هایی که می‌توانند در سطح داخلی لوله تجمع کنند، نیازمند تجهیزات خاص است.
• عایق‌بندی محدود: عایق‌بندی لوله‌های مارپیچی در مقایسه با سایر انواع لوله‌ها، چالش‎های جدی به همراه دارد. شکل مارپیچی و ساختار درز جوش این نوع لوله، اجرای یکنواخت عایق را دشوار می‌کند که این موضوع می‌تواند بر راندمان حرارتی و عملکرد کلی عایق تاثیر منفی بگذارد.

استانداردهای لوله اسپیرال

استانداردهای لوله اسپیرال عبارتند از:

• استاندارد ASTM A۲۵۲: این استاندارد اغلب برای لوله فولادی اسپیرال به شکل مارپیچی استفاده می‌شود.
• استاندارد API ۵L: یک استاندارد پرکاربرد برای خط لوله در صنعت نفت و گاز است. 
• استاندارد DIN ۲۴۵۸: یک نوع استاندارد آلمانی است که شرایط ساخت لوله اسپیرال مورد استفاده در ساخت و ساز عمومی را تعیین می‌کند.
• استاندارد EN ۱۰۲۱۹: یک نوع استاندارد اروپایی برای ساخت مقاطع توخالی و لوله‌های اسپیرال است.

روش‌های اتصال لوله‌های اسپیرال

۱. جوشکاری

جوشکاری یکی از رایج‌ترین روش‌هایی است که برای اتصال لوله‌ اسپیرال استفاده می‌شود.

۲. اتصال فلنج

اتصالات فلنج شامل اتصال فلنج به انتهای لوله‌های اسپیرال و متصل کردن آن‌ها به وسیله پیچ و مهره است. فلنج‌ها اتصال قدرتمند و ضد نشتی را برای لوله فراهم می‌کنند؛ به همین دلیل برای کاربردهایی که نیاز به جداسازی و مونتاژ راحت دارند، مناسب هستند.

۳. کوپلینگ‌ مکانیکی

از کوپلینگ‌ مکانیکی برای اتصال لوله مارپیچی بدون نیاز به جوش یا فلنج استفاده می‌شود. این کوپلینگ‌ها معمولا از دو نیمه تشکیل شده‌اند که با استفاده از پیچ و مهره یا گیره در انتهای لوله سفت می‌گردند. این روش، یک روش نصب سریع و آسان است که برای اتصالات موقت و دائمی کاربرد دارد.

۴. کوپلینگ‌ شیاردار

این روش شبیه کوپلینگ‍‌های مکانیکی است؛ با این تفاوت که دارای طرح‌های شیاردار در انتهای لوله هستند. از روش کوپلینگ‌ شیاردار در سیستم‌های حفاظت در برابر آتش و سایر کاربردهایی که نیاز به نصب سریع و کارآمد دارند، استفاده می‌شود.

۵. اتصالات رزوه‌ای

این روش شامل رزوه‌کشی انتهای لوله‌های اسپیرال و استفاده از اتصالات رزوه‌ای برای اتصال آن‌ها به یکدیگر است. اتصالات رزوه‌ای اغلب برای لوله‌های با قطر کم و محیط کم فشار استفاده می‌شود.

۶. چسب

در موارد خاصی می‌توان از چسب برای اتصال لوله‌ اسپیرال استفاده کرد. این روش شامل اعمال یک چسب یا درزگیر مناسب به انتهای لوله و اتصال آن‌ها به یکدیگر است. اتصال چسب معمولا برای لوله‌های غیر فلزی یا شرایطی که جوشکاری امکان‌پذیر نیست، کاربرد دارد.

تفاوت لوله‌های اسپیرال با درز مستقیم

لوله اسپیرال و لوله درز مستقیم دو نوع لوله متفاوت هستند که معمولا در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‎گیرند. در ادامه به تفاوت‌های هر کدام از این نوع لوله‌های پر کاربرد می‌پردازیم:

۱. فرآیند تولید

• لوله اسپیرال: لوله اسپیرال با استفاده از درز جوش مارپیچی پیوسته تولید می‌شوند. برای اینکار ابتدا ورق  فولادی به شکل مارپیچ در آمده و در انتها به واسطه درز جوش، مقاومت آن افزایش پیدا می‌کند.
• لوله‌ درز مستقیم: لوله‌ درز مستقیم که به لوله‌های طولی یا جوشی نیز گفته می‌شود، به وسیله یک ورق فولادی صاف به شکل استوانه‌ای تولید می‌شود. جوشکاری این محصول با استفاده از روش‌های مختلفی مانند جوشکاری با مقاومت الکتریکی (ERW)، جوشکاری  SAW یا جوشکاری القایی با فرکانس بالا (HFIW) صورت می‌گیرد.

۲. سطح ظاهری

• لوله اسپیرال: لوله‌های مارپیچی به دلیل درز جوش مداوم در طول لوله، ظاهر مارپیچی شکل دارند. جوش مارپیچی در سطح خارجی لوله قابل مشاهده است.
• لوله‌ درز مستقیم: لوله‌های درز مستقیم، ظاهری مستقیم و خطی دارند که درز جوش در طول لوله کشیده شده است. درز جوش در هر دو سطح داخلی و خارجی این نوع لوله مشاهده می‌شود.

۳. استحکام و یکپارچگی

• لوله اسپیرال: لوله‌های مارپیچی، استحکام و یکپارچگی ساختاری بالایی دارند. جوش مارپیچی پیوسته، تنش را به طور مساوی در طول لوله توزیع می‌کند و آن را در برابر نیروهای خمشی و سایشی مقاوم می‌کند.
• لوله‌ درز مستقیم: این نوع لوله‌ها نیز استحکام و یکپارچگی ساختاری خوبی دارند. با این حال، وجود یک درز جوش داده شده می‌تواند نقطه ضعفی در لوله ایجاد کند و در مقایسه با لوله اسپیرال، مقاومت آن را در برابر نیروهای خمشی و سایشی کاهش دهد.

۴. کاربردها

• لوله اسپیرال: این محصول معمولا در صنایعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نیاز به انتقال سیالات یا گاز کارآمد داشته باشد؛ مانند سیستم‌ آب و فاضلاب، خطوط لوله نفت و گاز و سیستم‌های زهکشی. آن‌ها همچنین در کاربردهای سازه‌ای، سیستم‌های زیرزمینی شهری و پروژه‌های زیرساختی مانند تونل‌ها استفاده می‌شوند.
• لوله‌ درز مستقیم: این لوله در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، نفت و گاز، آبرسانی و کشاورزی کاربرد فراوانی دارد. لوله درز مستقیم اغلب برای انتقال مایعات، گازها یا جامدات و همچنین قاب‌های ساختمانی و ستون‌های نگهدارنده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت‌ها	لوله‌های اسپیرال	لوله‌های با درز مستقیم
شکل بندی	به صورت لوله با خمیدگی‌های هلیکالی ساخته می‌شوند.	به صورت لوله مستقیم و بدون خمیدگی ساخته می‌شوند.
عملکرد	مناسب برای انتقال مایعات و گازها در فشار بالا و طول بلند.	معمولاً برای انتقال مایعات و گازها در فشار و طول کمتر استفاده می‌شوند.
قابلیت تحمل فشار	برای فشارهای بالا و تغییرات حرارتی بیشتر قابل تحمل هستند.	برای فشارهای کمتر و تغییرات حرارتی کمتر مناسب‌تر هستند.
استحکام ساختاری	دارای استحکام بالاتری به دلیل خمیدگی‌های هلیکالی است.	استحکام کمتری نسبت به لوله‌های اسپیرال دارند.
هزینه	معمولاً هزینه تولید لوله‌های اسپیرال بیشتر است.	هزینه تولید لوله‌های با درز مستقیم معمولاً کمتر است.

تعمیر و نگهداری لوله اسپیرال

برای اینکه بهتر بتوانیم به پرسش لوله اسپیرال چیست پاسخ بدهیم، بررسی موضوع تعمیر و نگهداری از این محصول ضرورت دارد.  تعمیر و نگهداری لوله اسپیرال برای اطمینان از عملکرد بهینه و طول عمر آن‌ها ضروری است. در ادامه به برخی از عوامل موثر در این زمینه اشاره می‌کنیم.

1. بازرسی منظم: بازرسی‌های منظم از لوله اسپیرال برای شناسایی هرگونه نشانه‌ای از آسیب یا نشتی ضروری است. بنابراین به محض مشاهده هرگونه ترک، فرورفتگی، اتصالات شل یا سایش و پارگی غیر طبیعی، باید اقدامات موثر در این زمینه صورت گیرد.
2. تمیز کردن: فرآیند تمیز نگهداشتن این محصول برای جلوگیری از تجمع کثیفی، زباله یا آلاینده‌هایی که به طور بالقوه می‌توانند بر عملکرد لوله اسپیرال تاثیر منفی بگذارند، ضروری است.
3. محافظت در برابر خوردگی: اعمال پوشش‎‎های محافظ مانند رنگ و … بر روی سطح خارجی، مهم‌ترین اقدام حفاظتی لوله اسپیرال برای جلوگیری از خوردگی است.
4. پشتیبانی و تراز مناسب: اطمینان حاصل کنید که لوله‌ اسپیرال به درستی پشتیبانی و تراز شده‌اند. پشتیبانی استاندارد به جلوگیری از فشار بیش از حد و در نتیجه تغییر شکل یا شکست این نوع لوله‌ها کمک می‌کند.
5. نظارت و آزمایش: اجرای برنامه نظارت و آزمایش برای ارزیابی عملکرد لوله‌ اسپیرال، از اهمیت بالایی برخوردار است که شامل تست فشار، تست اولتراسونیک یا سایر روش‌های تست غیر مخرب برای تشخیص هرگونه ضعف یا نقص بالقوه، می‌شود.

لوله اسپیرال گالوانیزه چیست؟

لوله اسپیرال گالوانیزه یکی از انواع لوله‌های مارپیچی است که خاصیت ضد خوردگی و آب دارد. این محصول نه تنها باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود بلکه به دلیل مقاومت بالا در برابر عوامل شیمیایی و فشار بالا، زمینه را برای افزایش طول عمر فراهم می‌کند.

مهم‌ترین کاربردهای لوله اسپیرال گالوانیزه می‌توان به لوله تخلیه گازهای سمی، انتقال دانه‌های غلات کشاورزی، سیستم‌های تهویه هوا و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد. لازم به توضیح است که این محصول از فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل تولید می‌شود.

کارخانه‌های تولید کننده لوله‌های اسپیرال در ایران

شرکت‌های مختلفی در ایران به تولید انواع لوله اسپیرال مشغول هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شرکت لوله اسپیرال صفا
• سلفچگان
• آریا نورد خلیج فارس
• ایران اسپیرال اصفهان
• لوله‌سازی خلیج فارس
• لوله اسپیرال کالوپ

هر کدام از کارخانجات تولید لوله اسپیرال یا لوله مارپیچی در داخل کشور به تولید لوله‌های مخصوص انتقال نفت و گاز، لوله اسپیرال حرارتی، ساختمانی، انتقال آب و… می‌پردازند.

قیمت لوله اسپیرال

برای اطلاع از قیمت به روز و لحظه‌ای لوله اسپیرال تولید شده در داخل کشور، به وب سایت کارآهن مراجعه کنید. همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، با ما تماس بگیرید. گروه کارشناسان ما در وب سایت کارآهن، آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند.

کلام آخر

لوله اسپیرال یا لوله درز مارپیچی یک نوع لوله دارای درز جوش به صورت مارپیچی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول مقاومت بالایی در برابر نیروهای سایشی و خمشی دارد.