ریخته گری چیست و انواع ریخته گری کدام‌اند؟ ریخته گری فرآیندی است که در آن فلز مذاب در قالب ریخته میشود تا یک ماده جامد به وجود آید. انواع ریخته گری شامل ریختهگری پیوسته، ریختهگری قالب دائمی، ریخته گری دقیق، ریخته گری گریز از مرکز و ریخته گری قالب ماسهای میشود. بهترین روش ریخته گری که در صنعت فولاد شناخته میشود، ریخته گری پیوسته است که بیشتر برای تولید اسلب فولادی یا تختال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این مقاله به این پرسش پاسخ خواهیم داد که ریخته گری چیست و انواع ریخته گری کدام است. همچنین به موضوعاتی نظیر مزایای ریخته گری و عیوب ریخته گری می‌پردازیم. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
ریخته گری چیست؟
بیایید نگاهی به مزایا و معایب ریخته گری فلزات بیندازیم تا نحوه عملکرد آن را بهتر درک کنیم. پیش از آن به سراغ تعریف ریخته گری چیست برویم که اساسا این فرآیند چیست؟ ریخته گری یک فرآیند تولید به حساب می‌آید که شامل ریختن فلز مذاب در قالب برای ایجاد یک قطعه فلزی سه بعدی است. قالب حاوی یک حفره توخالی به شکل هندسی دلخواه است و فلز مذاب اجازه داده میشود که خنک شود تا یک جسم جامد را به وجود آورد.
همچنین اصطلاح «ریخته گری» به بخشی از فرایند تولید اشاره دارد که قدمت آن به ۶ هزار سال قبل می‌رسد. به لحاظ تاریخی از این روش تولید برای ساخت قطعات فلزی و فولادی پیچیده و بزرگ استفاده میشود که ساخت آن‌ها با استفاده از سایر فرایندهای تولید سخت و گران است.
فلزکاری چیست؟ تاریخچه، انواع و کاربردها
| جدول مشخصات ریخته گری | ||||
| نام روش | کاربرد | انواع | مزایا | معایب |
| ریخته گری | تولید انواع فلز | ریخته گری دقیق، پیوسته، قالب ماسهای، گریز از مرکز و دائمی | ایجاد طرحهای پیچیده با جزئیات بسیار، ارزان، استحکام و دوام بالا، | دشوار بودن کنترل خواص فلزات، از بین رفتن مقداری از فلز در طول فرآیند، احتمال ورود ناخالصی به فلز مذاب |
انواع ریختهگری
ریخته گری چیست و انواع ریخته گری کدام است. همانطور که پیشتر به تعریف ریخته گری پرداختیم حال به سراغ انواع ریخته گری می‌رویم. ریخته گری به ۵ دسته تقسیمبندی میشود که شامل ریخته گری پیوسته، ریخته گری قالب دائمی، ریخته گری دقیق، ریخته گری گریز از مرکز و ریخته گری قالب ماسهای است. در ادامه به توضیح هر کدام از انواع ریخته گری می‌پردازیم.
۱- ریخته گری پیوسته
این روش که با عنوان ریخته گری رشته‌ای فلزات نیز شناخته میشود. در ریخته گری پیوسته که بیشتر در تولید اسلب فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، فرایند نورد به صورت پیوسته پیش می‌رود. این روش به عنوان بهترین روش برای ریخته گری آهن درنظر گرفته میشود.
۲- ریخته گری قالب دائمی
ریخته گری چیست و روش قالب دائمی چه کاربرد دارد؟ این روش برای تولید قطعات فلزی کوچک با ضخامت دیوار یکنواخت از جنس فولاد، آلومینیوم، منیزیم و مس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳- ریخته گری دقیق
این روش برای تولید قطعات فلزی ساخته شده از متریال فولاد ضد زنگ، فولاد کربنی، فلز برنج، روی، برنزی، مسی و آلومینیوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ریختهگری دقیق از الگوی موم یکبار مصرف جهت ریختهگری قطعات فلزی استفاده میشود. این روش برای ریختهگری آلیاژ آهنی و غیرآهنی کاربرد دارد که نسب به سایر روش‌های ریختهگری، هزینه بالاتری را شامل میشود.
۴- ریخته گری گریز از مرکز
این روش برای تولید قطعات استوانه‌ای مانند لوله‌ها از جنس آهن، فولاد ضد زنگ، آلومینیوم، نیکل و مس مورد استفاده قرار می‌گیرد. متریال مورد استفاده در ریخته گری گریز از مرکز شامل فلز، بتن، شیشه، سفال و سیمان میشود.
۵- ریخته گری قالب ماسهای
این روش بر متریالی مانند شن، ماسه و سیلیس تکیه دارد که از دانه‌های ریز آسیاب شده و کروی تشکیل شده است. ریختهگری قالب ماسهای برای کاهش ترک‌خوردگی و پارگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش ریخته گری برای ساختن قطعات بزرگ آلیاژهای فلزی و غیرفلزی کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید: آهن خام چیست؟ روش تولید انواع آهن خام
مزایای ریخته گری
ریخته گری چیست و چه مزایایی دارد؟ در ادامه به مزایای ریخته گری چیست می‌پردازیم. یکی از بزرگترین مزایای ریخته گری آهن این است که امکان ایجاد طرحهای پیچیده با جزئیات بسیار را فراهم می کند. فلز مذاب هر شکاف و گوشه قالب را پر می‌کند و اشیایی را با جزئیات بالا به وجود می‌آورد؛ حتی در مناطقی که دسترسی به آن‌ها با سایر تکنیک‌های ساخت دشوار است.
علاوه بر این، میتوان از ریخته گری فلز برای ساخت قطعات بزرگ بدون نگرانی در مورد تاب برداشتن یا اعوجاج ناشی از گرما استفاده کرد؛ همانطور که اغلب در مورد جوشکاری یا سایر روش‌های ساخت چنین است.
ریخته گری فلزات نیز به مراحل کمتری نسبت به سایر فرایندهای تولید نیاز دارد؛ زیرا همه اجزا می‌توانند یکباره شکل بگیرند. چنین روشی هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و زمان تولید را سرعت می‌بخشد؛ به طوری که پس از خارج شدن قطعه از قالب، نیازی به پردازش اضافی نیست. در نهایت، از آنجایی که آلیاژهای بسیار متفاوتی برای استفاده در ریخته گری فلز مورد استفاده قرار می‌گیرد، سازندگان گزینه‌های زیادی برای یافتن فلزات مناسب برای کاربرد خاص خود دارند.
به طور کلی مزایای ریختهگری عبارتند از:
- ریخته گری فلز فرآیندی است که قرن‌هاست برای ایجاد انواع اجسام فلزی استفاده میشود.
- ریخته گری فلز یک فرآیند همه کاره است که می‌تواند برای ایجاد اشیاء با هر اندازه یا شکلی استفاده شود.
- ریخته گری فلزات ویژه در مقایسه با سایر فرایندهای تولید، فرایند نسبتا ارزانی است.
- ریخته گری فلز در مقایسه با سایر فرایندهای تولید، استحکام و دوام بالاتری دارد.
- ریخته گری فلز را میتوان برای ایجاد طیف گسترده‌ای از اشیاء شامل اشیاء هنری، جواهرات، ابزار و غیره استفاده کرد.
عیوب ریختهگری
عیوب ریخته گری چیست؟ اگر چه مزایای متعددی برای ریخته گری وجود دارد اما برخی از معایب نیز وجود دارد که باید قبل از تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا این روش ساخت برای پروژه شما مناسب است، در نظر گرفته شود. اول از همه، محدودیتی برای ریختن قطعات کوچک وجود دارد. به طور معمول، قطعات باید حداقل چند صد گرم وزن داشته باشند تا بتوانند با استفاده از این فرایند تولید شوند.
علاوه بر این، از آنجایی که فلزات مذاب شده پس از ریختن در قالب برای خنک شدن زمان می‌برد، زمان تولید ممکن است در مقایسه با سایر فرایندهای ساخت، مانند ماشین‌کاری یا مهرزنی، طولانی‌تر باشد. در حالی که تکنیک‌های مدرن کنترل کیفیت را به میزان قابل توجهی بر روی قطعات ریخته گری بهبود بخشیده‌اند، اما نقص‌ها همچنان بیشتر از زمانی که فرآیندهای دیگر استفاده می‌شوند به دلیل متغیرهایی مانند محفظه‌های هوا یا خنک‌کننده ناهموار در خود قطعه ریخته گری فولاد رخ می‌دهند.
ریخته گری آهن فرایندی است که قرن‌هاست برای ایجاد اجسام فلزی استفاده میشود. این فرایند شامل ریختن فلز مذاب در قالب است که شکل جسم مورد نظر را به خود می گیرد. هنگامی که فلز سرد و جامد شد، قالب شکسته شده و جسم خارج میشود.
از دیگر معایب ریخته گری فلزات عبارتند از:
- کنترل خواص محصول نهایی ممکن است دشوار باشد.
- مقدار قابل توجهی از فلز اغلب در طول ریخته گری از بین می‌رود.
- همچنین خطر ورود ناخالصیها به فلز در هنگام ریخته گری وجود دارد.
کلام آخر
در این مقاله به این پرسش پاسخ دهیم که ریخته گری چیست و انواع آن کدام است؟ همچنین به مزایا و معایب ریخته گری نیز پرداختیم. ریختهگری آهن قرن‌ها است که وجود داشته و امروزه به دلیل توانایی آن در تولید سریع و مقرون به صرفه قطعات پیچیده، یکی از محبوب‌ترین فرایندهای تولیدی به حساب می‌آید.
علی‌رغم مزایای بسیار این روش مانند توانایی آن در ایجاد اشیاء دقیق با کم بودن پردازش اضافی، هنوز هم معایبی وجود دارد که باید هنگام تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا این فرآیند برای پروژه شما مناسب است، در نظر گرفته شود.
با درک این موضوع، می‌توانید تصمیم آگاهانه‌ای در مورد اینکه آیا ریخته گری فولاد باید در پروژه خود استفاده شود یا خیر. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما مشورت کنید. گروه کارشناسان کارآهن آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند. برای ارتباط با کارشناسان ما، با شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
ریخته گری یک فرآیند کاربردی برای تولید فلز است که به وسیله آن، فلز مذاب در قالب ریخته میشود تا یک ماده جامد ایجاد شود.
ریخته گری به ۵ دسته ریخته گری پیوسته، قالب دائمی، گریز از مرکز، قالب ماسهای و دقیق تقسیمبندی میشود.
ریخته گری پیوسته بهترین روش برای ریخته گری فولاد است.
از جمله مزایای ریختهگری فلزات میتوان به ایجاد طرحهای پیچیده، ساخت قطعات بزرگ بدون نگرانی از تاب برداشتن یا اعوجاج ناشی از گرما، استحکام و دوام بالا نسبت به سایر فرایندهای تولید اشاره کرد.
برخی از معایب ریختهگری فلز شامل کنترل سخت خواص محصولات، از بین رفتن بخشی از فلز در طول فرایند ریختهگری، خطر ورود ناخالصیها به فلز در هنگام ریخته گری میشود.