شاید برای شما هم جالب باشد که میلگرد تقویتی برای افزایش مقاومت سازه بتن مسلح در برابر نیروهای خمشی، برشی و کششی استفاده میشود. این نوع میلگرد آجدار، ۳ کاربرد عمده دارد که شامل سقف، ستون و فونداسیون است. در ضمن میلگرد تقویتی از طریق فرایند نورد گرم به تولید میرسد. در این مقاله قصد داریم تا به میلگرد تقویتی، کاربردهای، وزن میلگرد و ویژگیهای مختلف آن بپردازیم. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
میلگرد تقویتی چیست؟
میلگرد تقویتی یک نوع میلگرد تولید شده در نورد گرم است که برای استفاده در سازههای بتنی استفاده میشود. این نوع میلگرد زمینه را برای افزایش مقاومت بتن فراهم میکند. طول میلگرد تقویتی بین ۶ تا ۱۸ متر است که در ساخت ستونها، بالکنها، پلها، فونداسیون و سایر سازههای بتنی مورد استفاده قرار میگیرد.
میلگرد تقویتی دارای خواص مکانیکی بالایی دارد و میتواند نیروهای کششی را به خوبی تحمل کند. همچنین، این نوع میلگرد مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. در کل، میلگرد تقویتی برای افزایش استحکام و مقاومت سازههای بتنی استفاده میشود و نقش مهمی در ایمنی و پایداری این سازهها دارد.
میلگرد تقویتی به انگلیسی
در ادبیات انگلیسی، میلگرد تقویتی با عنوان reinforcing rebar شناخته میشود.
چرا استفاده از میلگرد تقویتی اهمیت دارد؟
۱- افزایش مقاومت و استحکام سازه در برابر نیروهای کششی
۲- کنترل ترکها
۳- افزایش انعطافپذیری سازه به ویژه برای جلوگیری از خرابی و شکسته شدن در برابر بارها و نیروهای خارجی
۴- افزایش عمر مفید سازه در بلند مدت
انواع میلگرد تقویتی
۱- میلگرد تقویتی خرک
میلگرد تقویتی خرک دارای خرکهایی است که در طول میلگرد به صورت پیوسته قرار میگیرند. خرکها به منظور افزایش مساحت سطح تماس میلگرد با بتن و افزایش اتصال میان میلگرد و بتن استفاده میشوند. این نوع میلگرد شباهت زیادی به سوزن منگنه دارد؛ به طوری که خم دو لبه میلگرد خرک در دو جهت مختلف قرار دارد.
استفاده از میلگرد تقویتی خرک در سازههای بتنی به عنوان یک عنصر تقویتی، امکان انتقال نیروهای کششی بهتری از بتن به میلگرد را فراهم میکند. این نوع میلگرد به دلیل داشتن خرکها، توانایی افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای خارجی مانند زلزله و بارهای استاتیک و دینامیک را دارد.
علاوه بر این، استفاده از میلگرد تقویتی خرک به سازهها انعطافپذیری بیشتری داده و اجازه میدهد تا سازه در مواجهه با نیروهای خارجی مانند تغییرات حرارتی و حرکات خاک، به صورت مناسب و بدون تغییر شکل ناخواسته عمل کند. همچنین، استفاده از میلگرد تقویتی خرک باعث افزایش مقاومت سازه در برابر کاهش استحکام به دلیل بارهای تکراری میشود.
۲- میلگرد تقویتی خاموت
در ابتدا باید اشاره کنیم که خاموت یک نوع فولاد کم کربن با محتوای کربن کمتر از ۰.۲۵ درصد است. میلگرد تقویتی خاموت به شکل U و L، استحکام انعطافپذیری بالایی دارد. استفاده از این نوع میلگرد در سازههای بتن مسلح مانند دالها و تیرها، امکان انتقال نیروهای کششی بهتری از بتن به میلگرد را فراهم میکند.
به طور کلی، استفاده از میلگرد تقویتی خاموت به سازههای بتنی امکان ساخت سازههای با قدرت و استحکام بیشتر را میدهد و به افزایش ایمنی، استحکام و عمر مفید سازهها فراهم میسازد.
۳- میلگرد تقویتی سنجاقی
میلگرد تقویتی سنجاقی از میلگرد a2 کم کربن تولید میشود که در تقویت و اتصال قطعات سازههای بتنی کاربرد دارد. این نوع میلگرد با طول کوتاه و قطر بزرگتر نسبت به سایر میلگردهای تقویتی معمولی تولید میشود.
علاوه بر این، میلگرد تقویتی سنجاقی دارای لبههایی شبیه به سنجاق است که میتوانند به صورت مستقیم درون بتن قرار گیرند و باعث تقویت و تثبیت قطعات بتنی گردند. این میلگرد باعث افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی و خمشی میشود.
۴- میلگرد تقویتی رکابی
برای تقویت و اتصال سازههای بتنی به همراه مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی و خمشی، از میلگرد تقویتی رکابی استفاده میشود. این نوع میلگرد U شکل با دو لبه خم شده به داخل، به صورت عمودی با ابعاد دایرهای، مربعی، مثلثی و یا شکلهای دیگر، درون بتن قرار میگیرد.
۵- میلگرد تقویتی راستا
این میلگرد با داشتن شکل استوانهای، سطح صاف، لبههای منحنی و طول بلند، به راحتی درون بتن قرار میگیرد و باعث افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی و خمشی میشود. استفاده از میلگرد تقویتی راستا در سازههای بتنی، قابلیت اتصال و تثبیت قطعات بتنی را بهبود میبخشد.
۶- میلگرد ممان منفی
ظاهر میلگرد تقویتی ممان منفی شباهت زیادی به عصا دارد؛ زیرا این میلگرد دارای سری خمیده است که باعث افزایش قدرت و استحکام سازه بتن مسلح در برابر نیروهای خمشی و کششی میشود.
۷- میلگرد تقویتی اتکا
اگرچه میلگرد اتکا از نظر ظاهری، شباهت زیادی نسبت به میلگرد ممان منفی دارد اما این نوع میلگرد برای تقویت و اتصال سازه بتنی با ممان مثبت استفاده میشود. ممان مثبت به معنای انبساط بتن است که در اثر افزایش حجم بتن رخ میدهد.
استفاده از میلگرد تقویتی اتکا، امکان کاهش تنشهای ایجاد شده در بتن به دلیل ممان مثبت را فراهم میکند. این نوع میلگرد با داشتن شکل استوانهای و سطح صاف، به راحتی درون بتن قرار میگیرد و باعث افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی و خمشی ممان مثبت میشود.
ویژگیهای میلگرد تقویتی
اگر به دنبال یک نوع میلگرد با استحکام بالا، انعطافپذیری، مقاوم در برابر خوردگی، اتصال پذیری مطلوب، قابلیت انتقال بار، طول عمر بالا برای استفاده در سازه بتن مسلح هستید، پیشنهاد میکنیم از میلگرد تقویتی استفاده کنید.
مهمترین ویژگی میلگرد تقویتی این است که میتواند در برابر نیروهای کششی، مقاومت بالایی از خود نشان دهد. همچنین انعطافپذیری این محصول، امکان شکست و ترک خوردن را به حداقل ممکن کاهش میدهد.
مقاومت در برابر خوردگی با روشهایی مانند گالوانیزه کردن، داشتن شکل استوانهای و سطح صاف برای جایگذاری راحت درون بتن با هدف اتصال محکم و قوی بین میلگرد و بتن، قابلیت انتقال بار، مقاوم در برابر شرایط مختلف محیطی و آب و هوایی به همراه امکان بازیافت، از جمله ویژگیهای میلگرد تقویتی به شمار میآید.
کاربرد میلگرد تقویتی
میلگرد تقویتی در صنعت ساختمان و سازههای بتن مسلح، به عنوان یک عضو تقویتی استفاده میشود. از جمله کاربردهای مهم میلگرد تقویتی میتوان به تقویت تیرچه، ستونها، فونداسیون سازههای بتنی و فلزی به همراه بتن پیشساخته اشاره کرد.
میلگرد تقویتی در تیرچه
یکی از کاربردهای مهم میلگرد تقویتی، بهبود استحکام خمشی و کششی تیرچه است. تیرچه به عنوان سقف سازههای بتنی استفاده میشود. استفاده از میلگرد تقویتی آجدار در تیرچه، زمینه را برای بهبود استحکام و مقاومت تیرچه در برابر نیروهای کششی، اتصال محکم بین تیرچه و میلگردها، افزایش مقاومت فشاری و امکان تحمل بارهای سنگین، افزایش مقاومت در برابر خمش و جلوگیری از ترک خوردگی و شکست تیرچه، افزایش طول عمر تیرچه، افزایش استحکام، ایمنی و انعطاف پذیری سازه به وجود میآورد.
لازم به توضیح است که میلگرد تقویتی مورد استفاده در تیرچه بتنی، معمولات طولی کمتر از طول تیرچه دارد.
میلگرد تقویتی فونداسیون
فونداسیون برای تحمل و انتقال وزن ساختمان به خاک استفاده میشود. حضور میلگرد تقویتی در فونداسیون به منظور افزایش استحکام و مقاومت آن در برابر نیروهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. در ضمن این نوع میلگرد به صورت افقی و عمودی در بتن فونداسیون قرار میگیرد.
از دیگر کاربردهای میلگرد تقویتی در فونداسیون میتوان به تقویت اتصالات سازه بتن مسلح، تقویت پایهها و ستونها و بهبود عملکرد بتن پیش ساخته اشاره کرد.
میلگرد تقویتی در دیوارهای برشی
دیوارهای برشی برای تحمل و انتقال نیروهایی مانند باد، زلزله و … در ساختمان استفاده میشوند. هدف از جاگذاری میلگرد تقویتی در دیوارهای برشی، افزایش استحکام و مقاومت دیوار در برابر انواع نیروهای برشی برای جلوگیری از خم شدن یا شکست ساختمان، بهبود اتصالات در بتن مسلح و بتن پیش ساخته است.
انواع آرماتوربندی میلگرد تقویتی
۱- میلگرد اتکا
کاربرد میلگرد اتکا یا ادکا، مختص سقف تیرچه بتنی است. یکی از مهمترین وظایف میلگرد تقویتی اتکا در تیرچه بتنی، جلوگیری از تاثیر نیروهای کششی است که میتواند به واسطه خمش در قسمتهای فوقانی و پایینی ایجاد شود. در ضمن طول میلگرد ادکا ۱۲ متر است.
۲- میلگرد خرک
مهمترین وظیفه میلگرد تقویتی خرک، پایدار کردن مش فوقانی در فونداسیون است که به صورت افقی قرار داده میشود.
۳- میلگرد راستا
وظیفه اصلی میلگرد راستا، تقویت سازه در برابر نیروهای کششی است.
۴- میلگرد خاموت
اگر به آرماتور ستون سازههای بتنی نگاه کنید، متوجه حضور میلگرد خاموت میشوید. میلگرد خاموت برای جلوگیری از کمانش ستون استفاده میشود. در واقع برای افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهایی مانند باد، طوفان و زلزله، خاموت را به دور میلگرد ستون قرار میدهند تا علاوه بر ثابت نگهداشتن آن، از ترک خوردگی بتن در معرض نیروهای مختلف، جلوگیری به عمل آورد.
۵- میلگرد سنجاقی
برای متصل کردن میلگرد خاموت به میلگرد ستون، از میلگرد سنجاقی استفاده میشود. این نوع میلگرد به صورت طولی در ستون مورد استفاده قرار میگیرد تا سازه را در برابر نیروهای برشی، محافظت کند.
۶- میلگرد رکابی
وظیفه اصلی میلگرد تقویتی رکابی، نگهداشتن میلگردهای طولی و عمودی در دیوارهای برشی است.
۷- میلگرد ممان منفی
میلگرد تقویتی ممان منفی بیشتر با هدف خنثی کردن تاثیرات نیروهای کششی در دال سقف و تیرچه بلوکها استفاده میشود.
نحوه محاسبه میلگرد تقویتی
برای محاسبه میلگرد تقویتی، ابتدا باید طول و عرض میلگرد را به دست آورد. در ادامه به روشهای مختلف محاسبه میلگرد تقویتی تیرچه، سقف و فونداسیون اشاره میکنیم.
روش سرانگشتی در محاسبه میلگرد تقویتی
یکی از روشهای محاسبه میلگرد تقویتی، روش سرانگشتی است. در این روش ابتدا باید طول و وزن کل میلگرد را در اختیار داشت. برای بدست آوردن طول میلگرد، کافی است که تعداد میلگرد را در طول آنها ضرب کنید.
علاوه بر این، فرمول وزن واحد میلگرد ضرب در طول و تعداد میلگردهای تقویتی، برای بدست آوردن وزن کلی این نوع میلگردها استفاده میشود.
روش محاسبه میلگرد تقویتی در فونداسیون
محاسبه میلگرد تقویتی فونداسیون، شامل محاسبه میلگرد طولی و میلگرد عرضی و میلگرد تقویتی میشود. برای محاسبه میلگردهای طولی فونداسیون که از نوع میلگرد بستر هستند، طول آرماتور تقسیم بر تعداد میلگردها میشود و در نتیجه عدد بدست آمده در وزن واحد طول ضرب میگردد. در ضمن وزن واحد طول میلگرد، از طریق جدول اشتال به دست میآید.
فرمول محاسبه میلگرد طولی فونداسیون عبارت است از:
- طول میلگرد طولی= طول محور + (طول خم ×۲) – (طول کاور×۲)
در مرحله دوم، نوبت به محاسبه میلگرد عرضی فونداسیون میشود. برای محاسبه میلگرد عرضی فونداسیون، فرمول زیر کاربرد دارد:
- طول میلگرد عرضی = عرض محور + (طول خم ×۲) -(طول کاور×۲)
در آخر نیز، به وزن میلگرد تقویتی فونداسیون میرسیم که از طریق فرمول زیر بدست میآید:
- وزن میلگرد تقویتی فونداسیون = طول یک عدد میلگرد فونداسیون × تعداد × وزن واحد طول
نحوه محاسبه وزن میلگرد تقویتی
نکته مهمی که باید مد نظر داشته باشید، وزن میلگرد تقویتی بسته به کاربرد آن متفاوت است. به طور مثال میتوان به میلگرد مورد استفاده در سقف دال بتنی، سقف تیرچه بلوک و سقف کامپوزیت اشاره کرد که هر کدام دارای وزنهای متفاوتی هستند. بررسی وزن میلگرد در ستون هم نسبت به سقف متفاوت است. بنابراین در ادامه سعی داریم تا به وزن هر کدام اشاره کنیم.
وزن میلگرد سقف دال بتنی
وزن این نوع میلگرد برای سقفهای دال بتنی حدود ۱۰ تا ۱۶ کیلوگرم محاسبه میگردد.
وزن میلگرد سقف تیرچه بلوک
وزن میلگرد تقویتی برای سقف تیرچه بلوک بین ۵ تا ۷ کیلوگرم برای هر متر مربع در نظر گرفته میشود.
وزن میلگرد سقف کامپوزیت
برای سقفهای کامپوزیت، وزن میلگرد تقویتی بین ۸ تا ۱۰ کیلوگرم است.
وزن میلگرد ستون
اگر ستون شما به سقف دال بتنی متصل است، وزن میلگرد تقویتی بین ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم برای هر متر مربع در نظر گرفته میشود. در حالی که وزن میلگرد برای ستون اسکلت بتنی، ۱۲ تا ۱۸ کیلوگرم است.
جدول مقدار میلگرد مورد نیاز برای سازههای بتن مسلح | |
کاربرد | مقدار میلگرد مورد نیاز |
ستون | ۱۲ تا ۱۸ کیلوگرم در هر متر مربع زیربنا |
سقف تیرچه | ۷ تا ۱۰ کیلوگرم در هر متر تیرچه |
سقف دال بتنی | ۶۰ تا ۸۵ کیلوگرم در هر متر مربع زیربنا |
نقشه خوانی میلگرد تقویتی
یکی از کارهای مهم برای تشخیص میلگردها، استفاده از نقشه راه است. نقشه ساختمانی نشان میدهد که چه نوع میلگردهایی در سازه مورد استفاده قرار میگیرد. مرحله دوم، خواندن نقشه ساختمانی است که در صورت آگاهی از آن، میتوانید نقشه را به شکل درست انجام دهید. در ادامه قصد داریم شما را با اصطلاحات یا حروف انگلیسی مورد استفاده در نقشه خوانی میلگرد آشنا کنیم.
- AØB@C: اطلاعات مربوط به انواع میلگرد را مشخص میکند.
- A: به تعداد میلگرد اشاره میکند.
- B: قطر میلگرد را به میلیمتر نشان میدهد.
- C: نشان دهنده فاصله بین میلگردها به سانتیمتر است.
- @: استفاده از این اصطلاح در کنار AØB@C، نشان دهنده میلگرد تقویتی است.
میلگرد تقویتی تیر بتنی
تیرهای بتنی برای انتقال نیروهای خمشی در ساختمان استفاده میشوند. میلگرد تقویتی در تیرهای بتنی به منظور افزایش استحکام و مقاومت تیر در برابر نیروهای خمشی کاربرد دارد. برخی از کاربردهای میلگرد تقویتی در تیرهای بتنی میتوان به تضمین استحکام و مقاومت بتن مسلح، تقویت اتصالات تیر در برابر نیروهای خمشی و تقویت تیرها در بتن پیشساخته اشاره کرد.
میلگرد تقویتی سقف
میلگرد تقویتی در سقف نقش بسیار مهمی دارد. سازههای سقف برای تحمل نیروهای خمشی و کششی استفاده میشوند و میلگرد تقویتی برای افزایش استحکام و مقاومت سازههای سقف در برابر این نیروها مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین استفاده از میلگرد تقویتی سقف، زمینه را برای افزایش استحکام، مقاومت در برابر ترک، خمش، نیروهای برشی و … به وجود میآورد.
طول میلگرد تقویتی تیر
طول میلگرد تقویتی تیر بستگی به ابعاد و ارتفاع تیر و ملاحظات طراحی سازه دارد. در طراحی سازهها، طول میلگرد تقویتی تیر برابر با طول تیر به علاوه مقداری برای اتصال به سایر اجزا و اتصالات در نظر گرفته میشود. به طور مثال، برای تیر ۶ متری که نیاز به اتصال میلگردها به سایر اجزا داشته باشد، طول میلگردهای تقویتی را حدود ۶.۵ متر در نظر میگیرند.
البته مقدار گفته شده بستگی به نوع و ابعاد میلگرد تقویتی و همچنین نیازهای طراحی دارد و ممکن است در هر مورد متفاوت باشد. بنابراین، برای هر سازه، نیاز است که مهندس طراح محاسبات و تحلیلهای لازم را انجام دهد تا طول میلگرد تقویتی تیر به درستی تعیین شود.
نحوه اجرای میلگرد تقویتی فونداسیون
اجرای میلگرد تقویتی در فونداسیونها بر اساس نیازهای طراحی و اجرای سازهها انجام میشود. در ادامه به روشهای معمول برای اجرای میلگرد تقویتی در فونداسیون اشاره میکنیم.
۱- آمادهسازی زیربنا: ابتدا باید زیربنای فونداسیون آماده شود. این موضوع شامل حفر زمین، تراشهبرداری مواد نامناسب و لایههای خاکی ضعیف و تمیزکاری سطح زیربنا است.
۲- قالببندی: بعد از آمادهسازی زیربنا، قالببندی برای فونداسیون صورت میگیرد. جنس قالبها از چوب، فولاد یا پلاستیک است.
۳- جاگذاری میلگردها: پس از قالببندی، میلگردهای تقویتی در قالبها جاگذاری یا قرار داده میشوند. این میلگردها به صورت شبکهای در قالبها قرار میگیرند. در ضمن میلگرد تقویتی بایستی به صورت موازی و متقاطع قرار داده شود تا استحکام و مقاومت فونداسیون افزایش پیدا کند.
۴- برقراری اتصالات: پس از جایگذاری میلگردها، باید اتصالات آنها را برقرار کرد. این موضوع شامل استفاده از میلگردهای تقویتی اضافی برای اتصال میلگردها به یکدیگر و استفاده از پیچ و مهرهها یا مفتول برای اتصال میلگردها به سایر اجزا است.
۵- ریختهگیری بتن: پس از برقراری اتصالات، بتن روی میلگردها ریخته میشود. بتن به صورت مرحلهای ریخته شده و باید به طور کامل فضای بین میلگردها را پر کند تا استحکام و مقاومت فونداسیون به حداکثر برسد.
۶- تراکم بتن: پس از ریختهگیری بتن، باید آن را متراکم کرد تا هویا حاصل از ریختهگیری بتن خارج شده و بتن به صورت یکنواخت در ساختار فونداسیون پخش شود.
۷- خشک شدن بتن: وقتی ریختهگیری بتن انجام شد، باید اجازه داد تا خشک شود. این کار باعث رسیدن استحکام و مقاومت فونداسیون به حد نهایی خود است. این فرایند معمولا چند هفته طول میکشد و در این مدت باید از خشک شدن و تقویت بتن مراقبت شود. در نهایت، پس از خشک شدن و تقویت بتن، قالبها از فونداسیون برداشته میشوند و فونداسیون آماده استفاده است.
اورلب میلگرد تقویتی
برای تقویت و افزایش مقاومت سازهها، از اورلب میلگرد تقویتی استفاده میشود. اورلب میلگرد تقویتی در ساختمانها، پلها، تونلها و سایر سازههای بتنی مورد استفاده قرار میگیرد. این میلگردها با قرار دادن در قالبها و ریخته شدن بتن در اطراف آن، به فونداسیون یا سازه اصلی استحکام و مقاومت لازم را میبخشند.
کلام آخر
در این مقاله به موضوع میلگرد تقویتی اشاره کردیم. برای تقویت سازههای بتنی به ویژه در فونداسیون، ستون و سقف، از میلگرد تقویتی استفاده میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت کارآهن مراجعه کنید. در صورت لزوم برای استعلام قیمت میلگرد تقویتی با شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
میلگرد تقویتی چیست؟
وظیفه اصلی میلگرد تقویتی، استحکام اتصالات و پایداری در سازه بتن مسلح است.
کاربرد میلگرد تقویتی چیست؟
میلگرد تقویتی معمولا در سقف دال بتنی، سقف تیرچه بلوک، سقف کامپوزیت، ستون و فونداسیون کاربرد دارد.
محل قرار گرفتن میلگرد تقویتی فونداسیون؟
میلگردهای تقویتی در فونداسیون ها به صورت افقی و عمودی قرار میگیرند. در فونداسیونهای بتن مسلح، میلگردهای افقی به عنوان میلگردهای تقویتی در سطح پایین فونداسیون قرار میگیرند تا بتوانند بارهای کششی را تحمل کنند. همچنین، میلگردهای عمودی در فونداسیون به عنوان میلگردهای تقویتی در ستونها قرار میگیرند تا به استحکام و مقاومت ستونها کمک کرده و بارهای فشاری را تحمل نمایند.
وزن میلگرد تیرچه بلوک در سازههای بتنی چقدر است؟
وزن میلگرد سقف تیرچه بلوک برای هر متر مربع بین ۵ تا ۷ کیلوگرم است.
در ساختمان بتن مسلح، به چه مقدار آرماتور نیاز است؟
برای هر متر مربع از ساختمان بتن مسلح، ۴۰ تا ۵۳ کیلوگرم آرماتور نیاز است.