آیا تفاوت گالوانیزه گرم و سرد را می‌دانید؟ آیا می‌دانید ورق گالوانیزه گرم و سرد چه تفاوتی با یکدیگر دارند. ما به صورت تخصصی قصد داریم تا به تفاوت‌های گالوانیزه گرم و سرد بپردازیم. ابتدا باید بدانید که برای محافظت از سطوح فلزی در برابر خوردگی، دو روش متداول وجود دارد که شامل گالوانیزه گرم و سرد میشود. در حالی که هر دو فرآیند شامل پوشش فلز با روی است، اما چه تفاوتی بین این دو روش وجود دارد؟ در این مقاله به تفاوت گالوانیزه گرم و سرد اشاره می‌کنیم تا در صورت خرید ورق مورد نیاز برای پروژه شما، اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشید. برای خواندن ادامه مطلب، مجله کارآهن را دنبال کنید.
گالوانیزه چیست؟
گالوانیزه کردن، یک فرایند تولیدی است که در آن یک پوشش روی بر سطح فولاد یا آهن اعمال میشود تا از زنگ زدگی آن محافظت کند. چندین فرآیند گالوانیزه در دسترس است اما متداول‌ترین روش‌های ارائه شده و مورد استفاده، تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد نامیده میشود.
| جدول تفاوت گالوانیزه گرم و سرد | ||||||
| نوع | ویژگی | روش | دما | خواص خود ترمیمی | پوشش روی | کاربرد |
| گالوانیزه گرم | اعمال روکش روی بر سطح فولاد برای مقاومت در برابر خوردگی | غوطه ور شدن در حمام روی مذاب | ۴۵۰ درجه سانتیگراد | دارد | ضخیم | ساختمان، پل و انواع مقاطع فولادی |
| گالوانیزه سرد | اعمال رنگ غنی شده با روی بر سطح فولاد برای مقاومت در برابر خوردگی | اعمال رنگ غنی از روی بر سطح فولاد | – | ندارد | نازک | ساختمان، پل، نیروگاه‌ها و … |
گالوانیزه گرم چیست؟
گالوانیزه گرم (HDG) فرآیند پوشش دادن فولاد ساخته شده با غوطه‌ور کردن آن در حمامی از روی مذاب است. سه مرحله اساسی در فرایند گالوانیزه گرم وجود دارد که شامل آماده‌سازی سطح، گالوانیزه کردن و بازرسی میشود.
آبکاری گالوانیزه گرم
- هدف از گالوانیزه گرم یا آبکاری گالوانیزه گرم، تشکیل یک پوشش محافظ آهن و روی در سطح فولاد برای محافظت در برابر خوردگی است.
- پوشش باید هر دو بخش داخلی و خارجی محصولات را که توخالی یا پوسته‌دار هستند، پوشش دهد.
- پوشش گالوانیزه یک پوشش مقاوم است که با محیط واکنش نشان میدهد تا از فولاد محافظت کند.
- تفاوت تفاوت گالوانیزه گرم و سرد در مقاومت آن‌ها نسبت به ضربه و سایش است. گالوانیزه گرم مقاومت بالاتری در برابر ضربه و سایش دارد.
روش گالوانیزه گرم
- برای فرایند گالوانیزه گرم، اولین مرحله، چربی زدایی و تمیز کردن سطح فولاد از هرگونه باقی مانده یا ذرات روی سطح است.
- این فرایند اجازه میدهد تا پوشش به طور کامل واکنش نشان دهد و به فولاد بچسبد.
- بهترین روش تمیز کردن این است که قطعه را در محلول قلیایی یا اسیدی فرو کنید و سپس با آب سرد بشویید.
- پس از تمیز کردن، با فرو بردن قطعه در محلول آمونیوم روی ۳۰ درصد در دمای ۶۵ تا ۸۰ درجه سانتیگراد، یک پوشش فلاکس اعمال میشود.
- این فرایند هر اکسید باقی مانده را از سطح حذف می‌کند تا روی مذاب با فولاد واکنش نشان دهد.
- سپس این قطعه بسته به اینرسی حرارتی قطعه در دمای تقریبا ۴۵۰ درجه سانتیگراد به مدت ۴ تا ۵ دقیقه در روی مذاب غوطه ور میشود.
- پس از غوطه ور شدن، فولاد گالوانیزه شده را می‌توان در صورت نیاز با هوا خنک یا خاموش کرد.
دمای مناسب برای گالوانیزه گرم
- دمایی که در آن فولاد باید گالوانیزه شود، ۴۵۰ درجه سانتیگراد است.
- آلیاژ روی باید در این دما باشد تا واکنش متالورژیکی بین روی و فولاد رخ دهد.
- در صورتی که قبل از غوطه وری گرم، فشارهای داخلی قابل توجهی در فولاد وجود داشته باشد، دماهای داغ‌تر می‌تواند باعث تاب برداشتن قطعه شود.
کاربرد گالوانیزه گرم
در ادامه بررسی تفاوت گالوانیزه گرم و سرد به کاربرد نوع گرم می‌پردازیم. مهم‌ترین کاربردهای گالوانیزه گرم عبارتند از:
- نرده‌ها
- اسکلت فلزی ساختمان‌های مسکونی و صنعتی
- راه پله
- ناودان‌ها
- تیرچه‌های فولادی
- ریل‌ها
- میخ
- لوله
- میلگرد
گالوانیزه سرد چیست؟
گالوانیزه سرد همان استفاده از رنگ غنی از روی در سطح فولاد برای مقاومت در برابر خوردگی است. رنگهای روی را می‌توان با برس، غلتک، تفنگ اسپری و غیره اعمال کرد.
همچنین پوشش روی را می‌توان با روش الکتروگالوانیزه نیز اعمال کرد. رنگهای غنی از روی مورد استفاده در گالوانیزه سرد با پوشش‌های معمولی به دلیل وجود ترکیب اتصال دهنده متفاوت است. این چسب‌ها به روی اجازه می‌دهند تا به طور مکانیکی به فولاد متصل شود تا سطح حفاظتی موثری را ارائه دهد.
مانند گالوانیزه گرم، گالوانیزه سرد می‌تواند در برابر خوردگی مقاومت و نیز درجاتی از حفاظت کاتدی را فراهم کند. با این حال، روی موجود در رنگ یا پوشش باید غلظت کافی داشته باشد تا هدایت الکتریکی بین فولاد و روی را افزایش دهد.
روش گالوانیزه سرد
گالوانیزه سرد به سادگی رنگ آمیزی یک قطعه فولاد با رنگ غنی از روی است. هیچ مخزن یا آماده‌سازی دیگری به جز تجهیزاتی که برای رنگ آمیزی مواد دیگر نیاز دارید (قلم مو، غلطک رنگ یا پیستوله) وجود ندارد.
از آنجایی که این پوشش صرفا رنگ غنی از روی است، دوام گالوانیزه گرم را از نظر مقاومت در برابر سایش، حفاظت کاتدی و عمر مفید نخواهد داشت. حفاظت کاتدی ارائه شده توسط رنگ غنی از روی کمتر از گالوانیزه گرم است. زیرا چسب‌ها و عناصر دیگری در رنگ وجود دارد که اتصال ذرات روی را محدود می‌کند.
با این حال، برای اعمال پوشش رنگ غنی از روی در سطح فولاد، ابتدا باید سطح را تمیز کرد. سپس از طریق ابزارهایی مانند قلم مو، غلطک رنگ و پیستوله، رنگ غنی شده با روی را در سطح مورد نظر اعمال میشود.
بنابراین تفاوت گالوانیزه گرم و سرد در نوع پوشش آن است. به طوری که گالوانیزه سرد غنی از آلیاژ روی است تا بتواند در برابر خوردگی مقاومت کند.
کاربرد گالوانیزه سرد
برخی از مصارف حفاظتی که ترکیبات گالوانیزه سرد ارائه می‌کنند عبارتند از:
- پل
- ساخت و ساز
- تعمیر و نگهداری از تجهیزات کارخانه های صنعتی، پتروشیمی و صنایع غذایی
- پوشش روی سطوح داخلی مخازن آب
- نیروگاه‌ها
- حفاظت از کانال‌های تهویه هوا (HVAC)
- سازه‌های دریایی
تفاوت گالوانیزه گرم و سرد
در ادامه مهم‌ترین تفاوت گالوانیزه گرم و سرد می‌پردازیم:
۱-فرآیند درخواست به طور چشمگیری متفاوت است
گالوانیزه گرم شامل غوطه ور شدن جسم فلزی در حمام روی مذاب است و به روی اجازه میدهد تا از طریق یک واکنش متالورژیکی با سطح متصل شود. این روکش، پوششی مستحکم و بادوام ایجاد می‌کند. زیرا یک پیوند متالورژیکی بین روی و فلز پایه به وجود می‌آورد.
از سوی دیگر، آبکاری روی از یک فرآیند الکتروشیمیایی استفاده می‌کند که در آن جسم فلزی به عنوان کاتد عمل کرده و آلیاژ روی بر سطح آن آبکاری میشود. بنابراین، سطح یکسانی از پیوند مستحکم وجود ندارد.
۲- گالوانیزه گرم پوشش کامل‌تری ارائه میدهد
پوشش‌های گالوانیزه گرم، اشکال پیچیده و ساختارهای بزرگ را به طور موثرتری پوشش میدهد. زیرا جسم کاملا در آلیاژ روی غوطه‌ور است. به طوری که پوشش‌‍دهی گوشه‌ها، انحنای فلز و سطح خمیده یک چالش بزرگ برای روکش روی به حساب می‌آید.
۳-گالوانیزه گرم با محیط زیست سازگارتر است
گالوانیزه گرم نسبت به آبکاری روی با محیط زیست سازگارتر است. در فرآیند غوطهوری گرم از آلیاژ روی بدون نیاز به مواد شیمیایی یا افزودنی‌های اضافی، به شکل خالص استفاده میشود.
از سوی دیگر، آبکاری روی شامل استفاده از مواد شیمیایی مختلف مانند سیانید و تیوسیانات است که در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند پیامدهای زیست محیطی داشته باشد.
۴-آبکاری روی در محیط‌های بسیار خورنده موثر نیست
محیط‌های پر از خوردگی مانند پل‌های روی آب و … که در معرض عناصر خوردنده هستند، می‌توانند توانایی روکش روی را تحت فشار قرار دهند. مواد شیمیایی خشن، قرار گرفتن در معرض آب شور و شرایط اسیدی نیز می‌توانند فرآیند خوردگی را تسریع کنند و به تدریج یکپارچگی پوشش روی را به خطر بیندازند.
در مقایسه بین تفاوت تفاوت گالوانیزه گرم و سرد باید اشاره کرد که گالوانیزه گرم دارای سابقه قابل توجهی از پروژه‌هایی است که حتی در سخت‌ترین شرایط نیز دوام می‌آورند.
۵- گالوانیزه گرم دارای خواص خود ترمیمی است
در صورت آسیب جزئی یا خراشیدگی پوشش گالوانیزه، گالوانیزه گرم قابلیت خود ترمیم شدن دارد. لایه روی در سطح فلز می‌تواند با رطوبت و شرایط جوی واکنش داده و اکسید روی و کربنات روی را تشکیل دهد.
این ترکیبات به عنوان یک مانع محافظ عمل کرده و از بروز خوردگی بیشتر جلوگیری بعمل می‌آورند. بنابراین به طور موثر مناطق آسیب دیده را ترمیم می‌کنند. این مکانیسم خود ترمیمی یک لایه اضافی از محافظت طولانی مدت برای بستر فلزی فراهم می‌کند.
از طرف دیگر، آبکاری روی دارای قابلیت‌های خود ترمیمی یکسانی نیست. هنگامی که لایه نازک روی در معرض خطر قرار می‌گیرد، فلز زیرین بدون هیچ مکانیزم خود ترمیمی در معرض خوردگی بالقوه قرار می‌گیرد.
تشخیص گالوانیزه گرم و سرد
ممکن است مواد اولیه گالوانیزه گرم و سرد مشابه به نظر برسند اما تغییرات ظریفی وجود دارد که می‌تواند به شما در تفاوت بین این دو کمک کند.
یکی از راه‌های تشخیص تفاوت گالوانیزه گرم و سرد، از نظر ضخامت آن‌ها است. گالوانیزه گرم پوشش ضخیم‌تری ایجاد می‌کند که معمولا بین ۲ تا ۸ میلی‌متر در نظر گرفته میشود. در حالی که روکش روی باعث ایجاد یک لایه نازک‌تر میشود که حدود ۰.۲ تا ۰.۵ میلی‌متر است.
علاوه بر این، سطوح گالوانیزه گرم اغلب بافت خشن‌تری نسبت به سطح صاف‌تر مواد آبکاری روی در گالوانیزه سرد دارند.
دوام آبکاری روی چقدر است؟
- طول عمر آبکاری روی به عوامل مختلفی از جمله ضخامت پوشش، نوع محیط و وجود عناصر خورنده بستگی دارد.
- سطوح روکش روی، محافظت در برابر خوردگی متوسطی را فراهم می کنند و بسته به شرایط می‌توانند از چند ماه تا چندین سال دوام بیاورند.
- آبکاری روی ضخیم‌تر و نگهداری منظم می‌تواند طول عمر پوشش را افزایش دهد.
- گالوانیزه گرم به طور قابل توجهی بیشتر از آبکاری روی دوام می آورد، پوشش کامل تری را ارائه می دهد و به نگهداری کمتری نیاز دارد.
گالوانیزه گرم بهتر است یا سرد؟
گالوانیزه گرم و سرد دو روش متمایز برای اعمال پوشش روی روی سطوح فلزی هستند. گالوانیزه گرم به دلیل پوشش ضخیم‌تر، اتصال متالورژیکی، پوشش جامع برای اشکال پیچیده و محافظت بهتری نسبت به آبکاری روی ارائه میدهد.
در حالی که روکش روی به دلیل ضخامت نازک تر، مقاومت متوسطی در برابر خوردگی دارد. بنابراین دوام کمتری نسبت به گالوانیزه گرم دارد و مستعد سایش و خوردگی در محیط‌های خشن است.
وقتی تفاوت گالوانیزه گرم و سرد را درک کنید، انتخاب بین این دو بهتر صورت می‌گیرد. هنگام تصمیم گیری بین دو فرآیند، الزامات خاص برنامه خود و شرایط محیطی که فلز با آن مواجه میشود را در نظر بگیرید.
انتخاب روش مناسب به تضمین محافظت طولانی مدت در برابر خوردگی سطوح فلزی شما کمک می‌کند.
کلام آخر
در این مقاله به تفاوت گالوانیزه گرم و سرد پرداختیم. گالوانیزه گرم و سرد شامل اعمال پوشش روی بر سطح فولاد یا فلز است که زمینه را برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی به وجود می‌آورد. تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد در شیوه اجرای آن است. گالوانیزه گرم با غوطه ور شدن در حمام روی مذاب، سطح حفاظتی مناسب را به دست می‌آورد. در حالی که گالوانیزه سرد یک نوع رنگ غنی شده با روی است که بر روی سطح فلز اعمال میشود.
سوالات متداول
گالوانیزه سرد فرآیند رنگآمیزی سازه‌های فولادی و نمای بیرونی با رنگهای غنی از روی است. گالوانیزاسیون سرد یا رنگ آمیزی آلیاژ روی با استفاده قلم مو یا اسپری رنگ انجام میشود.
گالوانیزه گرم، آهن و فولاد را با غوطهوری در حمام روی مذاب پوشش میدهد.
گالوانیزه گرم گران تر از گالوانیزه سرد است. بنابراین فرآیندهای غوطهوری گرم گران‌تر و برای سازه‌های بزرگتر و مصارف صنعتی سنگین، گزینه مناسب‌تری به حساب می‌آید.
دمای مناسب گالوانیزه گرم حدود ۴۵۰ درجه سانتیگراد است.